Możliwości i ograniczenia kreowania teorii polityki
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 11.05.2017
Teoria Polityki, 2017, Nr 1/2017, s. 45 - 62
https://doi.org/10.4467/00000000TP.17.003.6582Autorzy
Badania dotyczące osobliwości wieloaspektowości polityki, polityzacji i polityczności trwające przez dłuższy czas oraz z uwzględnieniem dyrektywy komparatywizmu – w zakresie zarówno myśli politycznej wielu nurtów ideologicznych i tym samym rozmaitych wykładni aksjologicznych, jak i podstawowych pojęć politologicznych – powinny zmierzać do formułowania zdań ogólnych uzyskujących status ważnych konstatacji eksplanacyjnych i nomologicznych umożliwiających kreowanie określonych teorii polityki.
Doświadczenie komparatywne w zakresie nomologicznego wyjaśniania zjawisk i procesów politycznych, a także wielorakich osobliwości polityczności powinno umożliwiać ideację politologiczną mogącą sprzyjać kreatywnemu formułowaniu twierdzeń teoretycznych w zakresie prawidłowości ujętych probabilistycznie, odnoszących się do szeroko rozumianej polityki, sprawdzalnych w sytuacji zmieniających się realiów społeczno-politycznych.
Wskazana byłaby zatem wzmożona aktywność na rzecz sformułowania najbardziej adekwatnego paradygmatu konceptualnego w zakresie teorii polityki. Wskutek tego pojawiałyby się propozycje teorii polityki uwzględniającej realia społeczno-polityczne i komplementarnej względem licznych specjalności nauk o polityce. Ich przedstawiciele mogą wyrażać, w mniejszym lub większym stopniu, pragnienie na rzecz formułowania konstatacji uzyskujących status stwierdzeń o znamionach teoretycznych, komplementarnych wobec dociekań i wyjaśniania w zakresie szerokiego spektrum badań politologicznych.
The Potential and Limitations of Creating the Theory of Politics
Abstract: Long term comparative studies on the specificity of the multifaceted character of politics, politicization and politicality – entailing both political thought of various ideological currents and thus diff erent axiological interpretations, and also fundamental political notions – should aim to formulate general statements earning the status of significant explanatory and nomological conclusions, which are instrumental in creating specific political theories. Comparative experience in nomological explanation of political phenomena and processes, and also various idiosyncrasies of politicality should enable a political ideation that would contribute to a creative expression of theoretical statements in terms of regularities understood in a probabilistic sense, referring to broadly-understood politics, verifiable in constantly-changing social and political circumstances. It is recommended that eff orts to formulate an optimally adequate conceptual paradigm in terms of theory of politics are intensified. As a result, there would appear various proposals of a theory of politics that would correspond to socio-political reality, the theory that should be complementary to numerous sub-fields in political science. Their exponents can express, to a greater or lesser extent, a wish to formulate observations that will become statements with a status similar to that of theoretical ones, which are complementary to investigations and explanations in the area of broadly-understood political research.
Bäcker, R. (1992). Totalitaryzm. Geneza, istota, upadek. Toruń: Index Books.
Bäcker, R. (1997). „Gnoza polityczna systemu totalitarnego”. W: R. Bäcker, P. Hübner (red.). Skryte oblicze systemu komunistycznego. U źródeł zła. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Bäcker, R., Wojtas, A., Lisiecki, M. (red.) (2008). Koncepcje modernizacji we współczesnej myśli politycznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Biały, F. (2012). „‘Polityczność’ jako przedmiot poznania politologii”. Refleksje, nr 6.
Blok, Z., Kołodziejczak, M. (2015). „O statusie i znaczeniu kategorii polityki i polityczności w nauce o polityce”. Studia Politologiczne, vol. 37.
Bonecki, M. (2011). „Interpretacja humanistyczna a teoretyczna rekonstrukcja kultury”. Filo-Sofija, nr 1.
Borkowski, P.J. (2007). Polityczne teorie integracji międzynarodowej. Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji „Difin”.
Borowiec, P. (2013). Czas polityczny po rewolucji. Czas w polskim dyskursie politycznym po 1989 roku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Braudel, F. (1999). Historia i trwanie, przeł. B. Geremek. Warszawa: Czytelnik.
Ciunajcis, D. (2013). „Czasoprzestrzeń dziejów. Transcendentalne warunki uprawiania historii jako polityki”. Filo-Sofija, nr 20.
Clark, G. (1998). Przestrzeń, czas i człowiek: spojrzenie badacza prehistorii, przeł. H. Turczyn-Zalewska. Warszawa: PIW.
Czaputowicz, J. (2007). Teorie stosunków międzynarodowych: krytyka i systematyzacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dudzikowa, M., Chmielewski, A., Grobler, A. (2012). Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności: między ideą a praktyką. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Duszak, A., Fairclough, N. (2008). Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas.
Hudzik, J.P. (2014). „Kwestia interdyscyplinarności politologii”. W: R. Skarzyński (red.). Przedmiot poznania politologii. Podstawy dyscypliny nauki. Białystok: Temida 2.
Janusz, G. (2015). „Nauki o polityce i ich usytuowanie w systemie nauk”. Politeja, vol. 36.
Jerzmanowska, A. (2013). „Empatia oraz decentracja interpersonalna a radykalność postaw społecznych”. Psychologia Społeczna, t. 8.
Johnson, J.B., Reynolds, H.I., Mycoff, J.D. (2010). Metody badawcze w naukach politycznych, przeł. A. Kloskowska-Dudzińska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Karwat, M. (2015a). „Metodologiczne dylematy i pułapki pojęcia polityczności”. Politeja, t. 36.
Karwat, M. (2015b). „O statusie pojęcia ‘polityczności’”. Studia Politologiczne, t. 37.
Klementewicz, T. (2010). „Rola wyjaśniania w rozumieniu działań i zjawisk politycznych”. Studia Politologiczne, t. 17.
Klementewicz, T., (2013). „Politologia jako wieloparadygmatyczna struktura wiedzy”.
E-Politicon, nr 5.
Krauz-Mozer, B. (2005). Teorie polityki. Założenia metodologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Krauz-Mozer, B., Ścigaj, P. (red.) (2013). Podejścia badawcze i metodologiczne w nauce o polityce. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Kucharczyk, G. (2009). Polska myśl polityczna po roku 1939. Dębogóra: Klub Książki Katolickiej.
Kuhn, T. (1986, 2001, 2009). Struktura rewolucji naukowych, przeł. H. Ostromęcka. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Malczewski, M. (2009). „«Metodologie» Jerzego Topolskiego”. Historyka, t. 39.
Marcińczak, Ł. (2013). Świat trzeba przekręcić. Rozmowy o imponderabiliach. Lublin: Norbertinum.
Nowak, P. (2014). Hodowanie troglodytów: uwagi o szkolnictwie wyższym i kulturze umysłowej człowieka współczesnego. Warszawa: Fundacja Augusta hrabiego Cieszkowskiego.
Ossowski, S. (1983). O osobliwościach nauk społecznych. Warszawa: PWN.
Paruch, W. (2004). „Między wyobrażeniami i działaniami. Wybrane aspekty przedmiotowe badań politologicznych nad myślą polityczną”. Polityka i Społeczeństwo, nr 1.
Paruch, W. (2015). „Konsekwencje definiowania myśli politycznej dla kwestionariusza badań politycznych”. Humanities and Social Sciences, t. 20, nr 1.
Ponczek, E. (2011). „Z myślą o integralnej refleksji teoretycznej w kwestii polityki historycznej”. W: Z. Blok (red.). Czym jest teoria w politologii? Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Ponczek, E. (2013). „Polityka wobec pamięci versus polityka historyczna: aspekty semantyczny, aksjologiczny i merytoryczny w narracji polskiej”. Przegląd Politologiczny, nr 2.
Ponczek, E. (2015). „Style i wzorce badań myśli politycznej: od powierzchownej prezentacji do dogłębności oglądu nomologiczno-eksplanacyjnego”. Humanities and Social Sciences, t. XX, nr 3.
Ponczek, E. (2016). „Możliwości i ograniczenia podejścia interdyscyplinarnego w politologicznych badaniach myśli politycznej i refleksji teoretyczno-politycznej”.
W: T. Domański (red.). Międzynarodowe studia polityczne i kulturowe wobec wyzwań współczesności. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Schmitt, C. (2000). Teologia polityczna i inne pisma, przeł. M.A. Cichocki. Kraków: Znak.
Siemek, M.J. (1989). „Nauka” i „naukowość” jako ideologiczne kategorie filozofii. W: H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M.J. Siemek (red.). Racjonalność. Nauka. Społeczeństwo. Warszawa: PWN.
Skarzyński, R. (2012). Podstawowy dylemat politologii: dyscyplina nauki czy potoczna wiedza o społeczeństwie? O tradycji uniwersytetu i demarkacji wiedzy. Białystok: Temida 2.
Skarzyński, R. (red.) (2014). Przedmiot poznania politologii. Podstawy dyscypliny nauki. Białystok: Temida 2.
Skoczyński, J. (red.) (1998). Gnoza polityczna. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Topolski, J. (1998). Wprowadzenie do historii. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Trzebiński, J. (red.) (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Ulicka, U. (2015). „Dlaczego pytanie o granice politologii jest ważne?”. Politeja, vol. 36.
Voegelin, E. (1992). Nowa nauka polityki, przeł. P. Śpiewak. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Wallas, T. (2015). „Przyczynek do rozważań nad przynależnością dziedzinową nauk o polityce”. Politeja, t. 36.
Wojtaszczyk, K.A. (2015). „Granice nauki o polityce jako dyscypliny naukowej”. Politeja, t. 36.
Woleński, J. (1975). „Spór o status metodologiczny nauki o polityce”. W: K. Opałek (red.). Metodologiczne i teoretyczne problemy nauk politycznych. Warszawa: PWN.
Woleński, J. (2014). „Posłowie”. W: R. Skarzyński (red.). Przedmiot poznania politologii. Podstawy dyscypliny nauki. Białystok: Temida 2.
Informacje: Teoria Polityki, 2017, Nr 1/2017, s. 45 - 62
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
The Potential and Limitations of Creating the Theory of Politics
Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
Publikacja: 11.05.2017
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1393
Liczba pobrań: 1514