Działalność dobroczynna kobiet w gminach żydowskich w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku

Anna Michałowska-Mycielska

Działalność dobroczynna kobiet w gminach żydowskich w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku

Data publikacji: 23.12.2021

Studia Judaica, 2021, Nr 2 (48), s. 277 - 293

https://doi.org/10.4467/24500100STJ.21.012.15067

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Działalność dobroczynna kobiet w gminach żydowskich w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku

Abstrakt

Charitable Activities of Women in Jewish Communities in the Polish-Lithuanian Commonwealth Between the Sixteenth and Eighteenth Centuries

Charity was an important form of social activity of women in Jewish communities in the Polish-Lithuanian Commonwealth, it was also a manifestation of female piety. Charity is also an area—despite a clear distinction between gender and related social roles—where cooperation between men and women can be observed. Women were involved in charities as community officials, associates or members of charity brotherhoods, as well as acting individually. However, their activities were always largely subordinated and overshadowed by activities of men, and acting within the framework of community structures, they were subject to the regulations and control of men. It is also noticeable that women’s charitable work was less formalized than that of men, which was probably due to the fact that women were less mobile and relied on family and neighborly contacts in their activities.

Słowa kluczowe

kobiety żydowskie, dobroczynność, gminy żydowskie, Rzeczpospolita Obojga Narodów, epoka nowożytna; Jewish women, charity, Jewish communities, Polish-Lithuanian Commonwealth, Early Modern period

charity, Jewish communities, Polish-Lithuanian Commonwealth, Early Modern period, Jewish women

Bibliografia

Pobierz bibliografię

1. Źródła archiwalne

The Central Archives for the History of Jewish People (Jerusalem), sygn. PL/Po 1a.

Centralna Biblioteka Naukowa im. W. I. Wernadzkiego (Kijów), sygn. f. 321, op. 1, nr 78.

The Jewish Theological Seminary (New York), sygn. 3903.

The National Library of Israel (Jerusalem), sygn. 4°84, 8°3250.

2. Źródła opublikowane

Dewarim atikim mi-pinkasei ha-kahal be-kraka le-korot Israel we-chachamaw rabanaw u-manhigaw be-polanija bi-klal u-be-kraka bi-frat [Dawne dokumenty z pinkasów kahału w Krakowie do dziejów Żydów i ich mędrców, rabinów i przywódców w ogóle w Polsce, a w Krakowie w szczególności], wyd. F. H. Wettstein, Kraków 1900.

Dubno rabati. Toldot ha-ir Dubno we-ha-itkot mi-pinkas ha-kahal szela mi-sznat 475 we-hala u-me-macewot sze-al kwarej gdolej ha-ir ha-zot we-nechbadija [Wielkie Dubno. Dzieje miasta Dubno oraz kopie z pinkasu jego kahału poczynając od roku 1715 i z macew na grobach wielkich i szanowanych ludzi tego miasta], wyd. Ch. Z. Margaliot (Margolies), Warszawa 1910.

Hanower Natan, Jawen Mecula, [w:] Kroniki, opisy i elegie hebrajskie z czasów Chmielnickiego, wyd. Majer Bałaban, „Ruś”I (1911), z. 1, s. 46–63; z. 2, s. 152–176; z. 3, s. 285–300; z. 4, s. 397–412.

Ketaim me-pinkas jaszan szel ha-„chewra kadisza” be-druja pelech wilna [Fragmenty ze starego pinkasu chewry kadiszy w Drui, region wileński], wyd. Eliakum Drujanow, „Reszumot”, seria druga, 1 (1925), s. 437–444.

Mojżesz Wasercug (ok. 1760–1832) i jego pamiętnik, oprac. Anna Michałowska-Mycielska, tłum. Aleksandra Czarnecka (w druku).

My Dear Daughter: Rabbi Benjamin Slonik and the Education of Jewish Women in Sixteenth-Century Poland, oprac. Edward Fram, Cincinnati 2007.

Pinkas ha-kszerim szel kehilat pozna (381–595) [Pinkas elektorów gminy poznańskiej (1621–1835)], wyd. Dov Avron, Jeruszalajim 1966.

Pinkas ha-medina o pinkas waad ha-kehilot ha-raszijot be medinat lita [Pinkas Kraju albo pinkas gmin głównych na Litwie], wyd. Simon Dubnow, Berlin 1925.

Pinkas kahału boćkowskiego (1714–1817), oprac. Anna Michałowska-Mycielska, Warszawa 2015.

Statut krakowskiej gminy żydowskiej z roku 1595 i jego uzupełnienia, tłum. i oprac. Anna Jakimyszyn, Kraków 2005.

3. Opracowania

Baron Salo W., The Jewish Community, t. 1–3, Philadelphia 1948.

Baskin Judith R., Jewish Women in the Middle Ages, [w:] Jewish Women in Historical Perspective, red. Judith R. Baskin, Detroit 1991.

Baumgarten Elisheva, Mothers and Children: Jewish Family Life in Medieval Europe, Princeton 2004.

Baumgarten Elisheva, Practicing Piety in Medieval Ashkenaz: Men, Women, and Everyday Religious Observance, Philadelphia 2014.

Greenblatt Rachel L., To Tell Their Children: Jewish Communal Memory in Early Modern Prague, Stanford 2014.

Kaplan Debra, The Patrons and Their Poor: Jewish Community and Public Charity in Early Modern Germany, Philadelphia 2020.

Klausner Israel, Toldot ha-kehila ha-iwrit be-wilna [Historia gminy żydowskiej w Wilnie], cz. I, Wilno 1938.

Levie Bernfeld Tirtsah, Poverty and Welfare Among the Portuguese Jews in Early Modern Amsterdam, Oxford–Portland 2012.

Michałowska Anna, Między demokracją a oligarchią. Władze gmin żydowskich w Poznaniu i Swarzędzu (od połowy XVII do końca XVIII wieku), Warszawa 2000.

Rosman Moshe, The History of Jewish Women in Early Modern Poland: An Assessment, „Polin” 18 (2005).

Rosman Moshe, Innowacyjna tradycja: Kultura żydowska w unii polsko-litewskiej, [w:] Kultury Żydów, t. 2: Barwy diaspory, red. David Biale, Warszawa 2019.

Rosman Moshe, Jak pisać historię żydowską?, tłum. Agnieszka Jagodzińska, Wrocław 2011.

Schiper Ignacy, Wewnętrzna organizacja Żydów w dawnej Rzeczypospolitej, [w:] Żydzi w Polsce Odrodzonej, red. Ignacy Schiper, Aryeh Tartakower, Aleksander Hafftka, Warszawa [1932].

Trzciński Andrzej, Świadkiem jest ta stela. Stary cmentarz żydowski w Lublinie, Lublin 2017.

Wodziński Marcin, Hebrajskie inskrypcje na Śląsku XIII–XVIII wieku, Wrocław 1996.

Informacje

Informacje: Studia Judaica, 2021, Nr 2 (48), s. 277 - 293

DOI: https://doi.org/10.4467/24500100STJ.21.012.15067

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Działalność dobroczynna kobiet w gminach żydowskich w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku

Angielski:

Charitable Activities of Women in Jewish Communities in the Polish-Lithuanian Commonwealth Between the Sixteenth and Eighteenth Centuries

Autorzy

Anna Michałowska-Mycielska

https://orcid.org/0000-0002-7007-5767

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 23.12.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Anna Michałowska-Mycielska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1270

Liczba pobrań: 614

<div id="cke_pastebin"> Działalność dobroczynna kobiet w gminach żydowskich w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku</div>

Pobierz xml