FAQ

„Medycynierki, medyczki, lekarki” – dyskryminacja naukowa i zawodowa kobiet‑lekarek w wybranych państwach europejskich oraz USA w XIX wieku

Data publikacji: 2013

Studia Historica Gedanensia, 2013, Tom 4 (2013), s. 69 - 91

https://doi.org/10.4467/23916001HG.13.005.2659

Autorzy

Iwona Janicka
Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Wita Stwosza 55 80-952 Gdańsk
https://orcid.org/0000-0002-7922-8504 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Medycynierki, medyczki, lekarki” – dyskryminacja naukowa i zawodowa kobiet‑lekarek w wybranych państwach europejskich oraz USA w XIX wieku

Abstrakt

Until the 19th century woman’s role in the family and in the society was clearly defined – she was to be a housekeeper, a mother and a wife to her husband. As a result, her education and upbringing aimed at preparing her to perform these roles. However, in the 19th century women decided to break the stereotype and more often and more willingly, took up steps which allowed them to gain a specific profession, thus becoming independent (especially financially) from their husbands. The suffragists of the times were particularly interested in medicine and doctor or nurse professions, which not only aroused discontent among men (not just doctors) but was also perceived scandalous. It was proved by numerous press discussions on this topic, discriminating system of higher education recruitment, as well as peculiar professional ostracism of „female‑mediciners” or „female‑medicos” as they were maliciously called. With time, thanks to determination of the feminist heroines including Poutret de Manchamps, Louise Otto, or Emily Wüstenfels universities in France and in German countries slowly began to open their doors to women. It also happened in Switzerland, Belgium, Austria, Hungary, Scandinavia and the United States (the example of two sisters Elizabeth and Emily Blackwell). Women in had the greatest number of obstacles overcome, which is testified by the fate of Jessie Meriton White and Elizabeth Garrett Anderson, the first English female doctor. In countries where access to medical faculties was open only to men, women candidates went abroad to acquire education and then came back (though not always) to their homeland. Such was the story of the Russian Nadezhda Prokofiewna Suslov, recognized as the first doctor with a PhD title in Europe, who received doctor of medicine degree in Zurich in 1867. At the beginning of the twentieth century Polish women acted alike, e.g. Maria Elizabeth Zakrzewska or Melania Lipińska and many others. It is worth noting that in their fight for equality of rights, women had to accept some compromise. And so, in order not to compete with men, they were educated as specialists in women’s and children’s diseases, responding to more and more visible demand in the society. In addition, with help from patrons and sponsors, they founded schools for girls, thus putting into practice male postulate of single‑sex education.

Bibliografia

Braun L., Historia rozwoju ruchu kobiecego, Biblioteka „Tygodnika Illustrowanego”, nr 10, oprac. i uzup. J. Oksza, Warszawa 1904.

Dr Basch-Kopf, Doświadczenia z praktyki kobiety-lekarza w Bośni, „Nowiny Lekarskie” 1905, R. 17, nr 12, s. 57, 195.

Fuller M., Woman in the Nineteenth Century, New York–London 1971 (wyd. I Boston 1855).

Historia doktorek, przez W. Marrene, „Tygodnik Illustrowany”, R. 1902, nr 10, s. 187.

Hoff J., Kobieta aktywna zawodowo w kodeksach savoir‑vivre’u XIX i pierwszej połowy XX w., [w:] Kobieta i praca. Wiek XIX i XX. Zbiór studiów, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, t. 6, Warszawa 2000, s. 247.

Janiak-Jasińska A., Sierakowska K., Szwarca A., Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 r. (na tle porównawczym), t. 1–2, Warszawa 2008–2009.

Kobieta i wszechnice naukowe, „Tygodnik Illustrowany”, R. 1895, I półrocze, nr 25, s. 402.

Kobiety na medycynie, „Nowiny Lekarskie” 1902, R. 13, nr 3, s. 216.

Kobiety nasze w lekarskim zawodzie, „Nowiny Lekarskie”1895, R. 7, nr 3, s. 138.

Korespondencja z Londynu, „Czas”, Dodatek miesięczny, t. 10, R. 3, Kraków 1858, s. 217.

Korespondencya. W sprawie kursów wyższych dla kobiet im. A. Baranieckiego, przez Rostafińskiego, „Tygodnik Illustrowany”, R. 1898, nr 10, s. 196.

Kuchowicz Z., Wizerunki niepospolitych niewiast staropolskich XVI–XVIII wieku, Łódź 1972.

Leigh B., Bodichon S., Lacey C.A., Barbara Leigh Smith Bodichon and the Langham Place Group, London 1987.

Naish C, Death Comes to the Maiden: Sex and Execution, 1431–1992, London 1991.

Niższość kobiety , „Tygodnik Illustrowany” R. 1895, I półrocze, nr 9−18.

Niższość kobiety. Kwestyonaryusz, „Tygodnik Illustrowany”, R. 1895, I półrocze, nr 18, s. 259, 291.

„Nowiny Lekarskie” 1892, R. 4, nr 4, s. 197.

„Nowiny Lekarskie” 1900, R. 12, nr 4, s. 149.

„Nowiny Lekarskie” 1901, R. 13, nr 2, s. 142.

O przeznaczeniu i zawodzie kobiety, przez Ant. Nowosielskiego, „Tygodnik Illustrowany” , R. 1862, nr 166, t. IV, s. 215−217.

Perkowski P., Stegner T., Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet, Gdańsk 2009.

Pilsztynowa S.R., Proceder podróży i życia mego awantur, red. i wstęp R. Pollak, Kraków 1957.

Prawa kobiet do nauki, przez Zygmunta Dobieszewskiego, „Tygodnik Illustrowany”, R. 1863, nr 179, t. VII, s. 86.

Prawidła o examinach urzędników medycznych, art. VII § 1−2, Biblioteka Uniwersytetu Wileńskiego, F2-KC 396, Sankt Petersburg, 15 lipca 1810.

Rejmanowski T., Pierwsze lekarki. Historia medycyny, „Meritum. Magazyn lekarzy Okręgowej Izby Kujawsko-Lekarskiej”, http://www.gazetalekarska.pl/xml/oil/oil67/gazeta/numery/n2007/ n200706/n20070605 (dostęp 19.11.2011).

Sprawa lekarek w Anglii, przez W. Niewiadomskiego, „Tygodnik Illustrowany”, R. 1876, t. II, nr 51, ser. 3, s. 400.

„Tygodnik Illustrowany”, R. 1869, t. IV, nr 83, ser. 2, s. 58.

„Tygodnik Illustrowany”, R. 1893, t. VII, nr 171, s. 211.

„Tygodnik Illustrowany”, R. 1895, I półrocze, nr 26, s. 413-414

„Tygodnik Illustrowany”, R. 1896, nr 17, s. 334–335; nr 20, s. 382–383; nr 21, s. 401–402; nr 22, s. 433–434.

„Tygodnik Illustrowany”, R. 1898, nr 8, s. 143–144.

Wilkinson M., Isler H., The Pioneer Woman’s View of Migraine: Elizabeth Garrett Anderson’s Thesis „Sur la migraine”, „Cephalalgia” 1999, t. 19, nr 1, s. 3–15 http://onlinelibrary.wiley.com (dostęp 21.11.2011).

Wrzosek A., W sprawie lekarek, „Krytyka lekarska” 1899, R. 3, nr 6, s. 191.

Żarnowska A., Praca zarobkowa kobiet i ich aspiracje zawodowe w środowisku robotniczym i inteligenckim na przełomie XIX i XX w., [w:] Kobieta i praca. Wiek XIX i XX. Zbiór studiów, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, t. 6, Warszawa 2000.

Żarnowska A., Szwarc A., Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w. Zbiór studiów, t. 1–2, Warszawa 1992.

Żarnowska A., Szwarc A., Kobieta i kultura: kobieta wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim. Zbiór studiów, t. 4, Warszawa 1996.

Żarnowska A., Szwarc A., Kobieta i kultura życia codziennego: wiek XIX i XX. Zbiór studiów, t. 5, Warszawa 1997.

Żarnowska A., Szwarc A. (red). Kobieta i praca. Wiek XIX i XX. Zbiór studiów, t. 6, Warszawa 2000.

Informacje

Informacje: Studia Historica Gedanensia, 2013, Tom 4 (2013), s. 69 - 91

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Medycynierki, medyczki, lekarki” – dyskryminacja naukowa i zawodowa kobiet‑lekarek w wybranych państwach europejskich oraz USA w XIX wieku

Angielski:

„Female‑mediciners, female‑medicos, female‑doctors” – educational
and professional discrimination of female doctors in selected European countries
and the United States in the 19th century

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-7922-8504

Iwona Janicka
Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Wita Stwosza 55 80-952 Gdańsk
https://orcid.org/0000-0002-7922-8504 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Wita Stwosza 55 80-952 Gdańsk

Publikacja: 2013

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Iwona Janicka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski