W swym słynnym artykule z 1939 roku, zatytułowanym „M. François Mauriac et la liberté” [pol. tłum. „François Mauriac i wolność”], Jean-Paul Sartre polemizuje z F. Mauriacem na temat jego powieści La fin de la nuit [pol. tłum. Koniec nocy]. Zarzuca mu, że nie pozostawia swoim postaciom żadnej wolności, że uważa się za ich właściciela, że jest Bogiem, który wie wszystko o swoich stworzeniach i dysponuje nimi wedle swego widzimisię. F. Mauriac już wcześniej wyprzedził te krytyki w tekście z 1933 roku, zatytułowanym „Le romancier et ses personnages” [‘Powieściopisarz i jego postacie’], w którym broni się z uważania się za Boga i pisze, że powieściopisarze są tylko małpami Wszechmogącego. Mauriac mówi, iż w swych powieściach łączy elementy pochodzące z rzeczywistości z owocami swej wyobraźni.
Z kolei Milan Kundera, szczególnie w swej powieści L’art du roman [pol. tłum. Sztuka powieści: esej], ostro krytykuje powieściopisarzy, którzy, tak jak Sartre czy Mauriac, używają swych postaci do przekazywania swych idei. Mówi, że powinno się ich zniżyć do rangi pisarzy. Według niego nikt nie jest właścicielem powieściowych postaci, nawet ich autor. Ale paradoksalnie Kundera poświęca dużo czasu wyjaśnianiu swoim czytelnikom tego, co napisał, oraz poczuciu zdrady i niezrozumienia przez swych krytyków i tłumaczy.
Przy lekturze tych trzech powieściopisarzy wydaje się, że każdy z nich mniej lub bardziej świadomie aspiruje do mienienia się mistrzem myślenia o sztuce literackiej.

In his famous paper from 1939, entitled “M. François Mauriac et la liberté” [Eng. transl. “François Mauriac and freedom”], Jean-Paul Sartre argues polemically with F. Mauriac about his novel La fin de la nuit [Eng. transl. The End of the Night]. He accuses him of not allowing any latitude to his characters, of considering himself as their owner, of beeing God who knows everything about his creatures and disposes them his own fussy way. F. Mauriac has anticipated this criticism previously in 1933, in his text entitled “Le romancier et ses personnages” [‘The Novelist and his Characters’], in which he wards off considering himself a God and writes, that novelists are only the Almighty’s monkies. Mauriac says, that in his novels he combines elements cominf from reality and fruits of his imagination.
Next Milan Kundera, particularly in his novel L’art du roman [Eng. transl. The Art of the Novel] criticizes sharply novelist, who, just like Sartre or Mauriac, make use of their characters to hand down their ideas. He says, that they should be demoted to writers. According to him, no one is the owner of novel’s characters, even their author. However, paradoxically, Kundera dedicates a lot of time to explain to his readers this what he wrote and to his feeling of betrayal and of incomprehension from his critics and translators.
In reading of those three novelists, it seems that all of them more or less conciously aspire to the role of master of the way of thinking about the literary art.