Związki wymiarów pozabezpiecznego przywiązania z zasobami osobistymi i satysfakcją z życia u osób ze schizofrenią

Maja Moroch; Dorota Katarzyna Suwalska-Barancewicz

Związki wymiarów pozabezpiecznego przywiązania z zasobami osobistymi i satysfakcją z życia u osób ze schizofrenią

Data publikacji: 03.2022

Psychologia Rozwojowa, 2021, Tom 26, Numer 4, s. 67 - 84

https://doi.org/10.4467/20843879PR.21.028.15484

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF PDF

drukuj

Tytuły

Związki wymiarów pozabezpiecznego przywiązania z zasobami osobistymi i satysfakcją z życia u osób ze schizofrenią

Abstrakt

Relations of the Dimensions of Insecure Attachment with Personal Resources and Life Satisfaction in People with Schizophrenia

Theoretical background: Personal resources are one of the attributes that protect against the destructive consequences of experiencing a difficult situation and that figure in the overall assessment of life satisfaction.

Aim: The aim of the study was to analyze whether the individual dimensions of attachment are related to the level of personal resources of people diagnosed with schizophrenia and their life satisfaction, and to identify mediators that determine the quality of these relationships.

Study group: 50 people were tested. The average age of the respondents was 49 years.

Method: The measurement of the variable attachment was made using Experiences in Close Relationships-Revised by Chris Fraley, Kelly Brennan and Neils Waller, in the Polish adaptation of Cezary Wiśniewski; the Life Satisfaction Scale by Zygfryd Juczyński was used to determine the variable satisfaction with life. The level of personal resources was measured using the Lifespan Individual Resilience Scale in the Polish adaptation of Alicja Malina, Julie Ann Pooley and Craig Harms.

Results: The analyzes carried out in the course of the study confirmed the existence of significant relationships between the level of personal resources and life satisfaction. Research has also confirmed that there are significant links between attachment and life satisfaction, and between attachment and personal resources. It also turned out that the level of personal resources is an important mediator in the relation between avoidance and the level of life satisfaction in people diagnosed with schizophrenia.

Conclusion: The level of personal resources and secure attachment correlate with a higher life satisfaction of people diagnosed with schizophrenia.

Study group: 50 people were tested. The average age of the respondents was 49 years.

Conclusion: The level of personal resources and secure attachment correlate with a higher life satisfaction of people diagnosed with schizophrenia.

Słowa kluczowe

przywiązanie, unikanie, niepokój, postrzegane wsparcie, satysfakcja z życia, schizofrenia; attachment, attachment avoidance, attachment anxiety, perceived support, life satisfaction, schizophrenia

attachment, attachment avoidance, attachment anxiety, perceived support, life satisfaction, schizophrenia

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Ainsworth M.D.S., Blehar M.C., Waters E., Wall S.N. (1978), Patterns of attachment: A psychosocial study of the strange situation and at home. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.

Badura-Brzoza K., Piegza M., Błachut M., Ścisło P., Leksowska A., Gorczyca P. (2012), Ocena wpływu wybranych czynników psychicznych i socjodemograficznych na jakość życia pacjentów ze schizofrenią. Psychiatria Polska, 46(6), 975–984.

Baron R.M., Kenny D.A. (1986), The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173–1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173.

https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173.

Bartholomew K., Horowitz L.M. (1991), Attachment styles among young adults: A test of four-category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226–244. https://doi.org/10.1037/0022-3514.61.2.226.

Basińska M.A., Sołtys M., Peplińska S., Kawiecka-Dziembowska B., Kwiatkowska J., Borzyszkowska A. (2017), Zasoby osobiste – prężność i nadzieja – a elastyczność w radzeniu sobie: moderująca rola poczucia stresu. Psychoonkologia, 21(3), 100–112. doi: https://doi.org/10.5114/pson.2017.77298.

https://doi.org/10.5114/pson.2017.77298.

Berek M. (2019), Charakter więzi wytworzonych w dzieciństwie a rozwój anhedonii w dorosłym życiu. Psychologia Rozwojowa, 24(3), 33–47. doi: 10.4467/20843879PR.19.015.11293.

https://doi.org/10.4467/20843879PR.19.015.11293.

Bielańska A. (2006), Psychoterapia indywidualna osób z diagnozą schizofrenii. Psychoterapia, 3(138), 75–86.

Bowlby J. (1973), Attachment and Loss: Volume 2: Separation. Anxiety and anger. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (2007), Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Cechnicki A., Wojciechowska A., Valdez M. (2007), Sieć społeczna a jakość życia osób chorujących na schizofrenię w siedem lat od pierwszej hospitalizacji. Psychiatria Polska, 4, 527–537.

Chodkiewicz J. (2005), Zmagając się ze światem. Znaczenie zasobów osobistych. http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=136 (dostęp: 18.05.2021).

Chrząstowski S. (2012), Między nadmierną bliskością a odrzuceniem – rodziny osób z rozpoznaniem zaburzeń osobowości lub schizofrenii. W: B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, 123–146. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Chudzikiewicz P. (2013), Wybrane aspekty doświadczania bliskich związków w kontekście schizofrenii. Psychiatria i Psychoterapia, 9(2), 3–16.

Cutrona C.E. (1996), Social support in couples. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Cutrona C.E., Shaffer P.A., Wesner K.A., Gardner K.A. (2007), Optimally matching support and perceived spousal sensitivity. Journal of Family Psychology, 21, 754–758.

Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., Griffin, S. (1985), The Satisfaction With Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71–75.

Doroszewicz K. (2008), Bliskie związki a jakość życia. Psychologia Jakości Życia, 7(1, 2), 5–18.

Fraley R.C., Waller N.G., Brennan K.A. (2000), An Item Response Theory Analysis of Self-Report Measures of Adult Attachment. Journal of Personality and Social Psychology, 78, 350–365. https://doi.org/10.1037/0022-3514.78.2.350.

https://doi.org/10.1037/0022-3514.78.2.350.

Franken R. (2005), Psychologia motywacji. Gdańsk: GWP.

Górna K., Jaracz K., Rybakowski J. (2009), Zależność między objawami psychopatologicznymi a jakością życia chorych po pierwszym epizodzie schizofrenii. Badania prospektywne. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 9(3), 189–199.

Hajduk A., Owsianowska J, Robaszkiewicz R., Michałowska Z. (2008), Ocena jakości życia pacjentów ze schizofrenią. Problemy Higieny i Epidemiologii, 89(3), 437–440.

Hazan C., Shaver P. (1987), Romantic Love Conceptualized as an Attachment Process. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 511–524. https://doi.org/10.1037/0022-3514.52.3.511.

https://doi.org/10.1037/0022-3514.52.3.511.

Herrman H., Stewart D.E., Diaz-Granados N., Berger E.L., Jackson B., Yuen T. (2011), What is resilience? The Canadian Journal of Psychiatry, 56(5), 58–65. https://doi.org/10.1177/070674371105600504.

https://doi.org/10.1177/070674371105600504.

Hobfoll S.E. (2002), Social and psychological resources and adaptation. Review of General Psychology, 6(4), 307–324. https://doi.org/10.1037/1089-2680.6.4.307.

https://doi.org/10.1037/1089-2680.6.4.307.

Hobfoll S.E. (2006), Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Holt-Lunstad, J., Birmingham, W., Jones, B. Q. (2008), Is There Something Unique about Marriage? The Relative Impact of Marital Status, Relationship Quality, and Network Social Support on Ambulatory Blood Pressure and Mental Health, The Society of Behavioral Medicine, 35, 239–244.

Horan W.P., Ventura J., Mintz J., Kopelowicz A., Wirshing D., Christian-Herman J., Foy D., Liberman P.R. (2007), Stress and coping responses to a natural disaster in people with schizophrenia. Psychiatry Research, 151, 77–86. doi: 10.1016/j.psychres.2006.10.009.

https://doi.org/10.1016/j.psychres.2006.10.009.

Juczyński, Z. (2009), Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Kaźmierczak M., Plopa M. (2006), Style przywiązaniowe partnerów a jakość komunikacji w małżeństwie. Psychologia Rozwojowa, 4, 115–126.

Król-Kuczkowska A. (2008), Teoria przywiązania jako sposób rozumienia wewnętrznego świata pacjenta. W: B. Józefik, G. Iniewicz (red.), Koncepcja przywiązania. Od teorii do praktyki klinicznej, 75–89. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kühn-Dymecka A. (2012), Występowanie wybranych zasobów osobistych u osób z rozpoznaniem schizofrenii. Psychiatria Polska, XLVI (2), 167–176.

Liberska H., Suwalska D. (2011a), Attachment and partnership in a close relationship. W: H. Liberska (red.), Relations in marriage and family: genesis, quality and development, 31–51. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Liberska H., Suwalska D. (2011b), Quality of close relationship from the viewpoint of attachment theory. W: H. Liberska (red.), Current psychosocial problems in traditional and novel approaches, 59–78. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Liberska, H., Suwalska D. (2011c), Znaczenie przywiązania dla funkcjonowania młodych dorosłych w związkach intymnych. W: H. Liberska, A. Malina (red.), Wybrane problemy współczesnych małżeństw i rodzin, 69–86. Warszawa: Difin.

Liu D., Diorio J., Tannenbaum B., Caldji C., Francis D., Freedman A., Sharma D., Pearson S., Meaney M.J. (1997), Maternal care, hippocampal glucocorticoid receptors, and hypothalamic-pituitary-adrenal responses to stress. Science, 277(5332), 1659–1662. doi: 10.1126/science.277.5332.1659.

https://doi.org/10.1126/science.277.5332.1659.

Lubiewska, K., Głogowska, K, Mickiewicz, K., Wojtynkiewicz, E., Izdebski, P., Wiśniewski, C. (2016), Skala Experience in Close Relationships-Revised: Struktura, rzetelnośćoraz skrócona wersja skali w polskiej próbie. Psychologia Rozwojowa, 1, 49–63.

Lyons-Ruth K. (1996), Attachment relationships among children with aggressive behavior problems: The role of disorganized early attachment patterns. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64(1), 64–73. https://doi.org/10.1037/0022-006X.64.1.64.

https://doi.org/10.1037/0022-006X.64.1.64.

Main M., Kaplan N., Cassidy J. (1985), Security in infancy, childhood and adulthood: A move to the level of representation. Monographs of the Society for Research in Child Development, 50(1/2), 66–104.

Malina A., Pooley J.A., Harms C. (2016), Skala Osobistej Adaptacyjności – polska adaptacja Lifespan Individual Resilience Scale. Przegląd Psychologiczny, 59(4), 435–450.

Marchwicki, P. (2006), Teoria przywiązania J. Bowlby’ego. Seminare 23, 365–383.

Mikulincer M. (1995), Attachment style and the mental representation of the self. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 1203–1215.

Mikulincer M., Florian V. (1998), The relationship between adult attachment styles and emotional and cognitive reactions to stressful events. W: J.A. Simpson, W.S. Rholes (eds.), Attachment theory and close relationships, 143–165. New York: Guilford Press.

Mikulincer M., Shaver P.R. (red.) (2007), Attachment in adulthood. Structure, dynamics, and change. New York; London: The Guilford Press.

Mróz J. (2014), Znaczenie zasobów osobistych dla zachowań i przeżyć związanych z pracą pielęgniarek. Problemy Higieny i Epidemiologii, 95(3), 731–736.

Namysłowska I., Siewierska A. (1993), Miejsce terapii rodzin w leczeniu schizofrenii. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 2, 351–357.

Ochojska D., Radochoński M. (1997), Choroba w rodzinie. Style zmagania sięz sytuacjątrudną. Problemy Rodziny, 6, 19–22.

Ogińska-Bulik N. (2014), Prężność psychiczna a zadowolenie z życia osób uzależnionych od alkoholu. Alcoholism and Drug Addiction, 24(7), 319–324.

Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2010), Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa: Difin.

Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2012), Prężność jako wyznacznik pozytywnych i negatywnych konsekwencji doświadczonej sytuacji traumatycznej. Polskie Forum Psychologiczne, 17(2), 395–410.

Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2008), Skala pomiaru prężności – SPP-25. Nowiny Psychologiczne, 3, 39 – 56.

Ogińska-Bulik N., Zadworna-Cieślak M., Rogala E. (2015), Rola zasobów osobistych w podejmowaniu zachowań zdrowotnych przez osoby w wieku senioralnym. Problemy Higieny i Epidemiologii, 96(3), 570–577.

Perlman D. (2007), The best times, the worst times: the place of close relationships in psychology and our daily lives. Canadian Psychology, 48 (1), 7–18.

Pietromonaco P.R., Feldman Barrett L. (2000), The internal working models concept: What do we really know about the self in relation to others? Review of General Psychology, 4, 155–175.

Plopa M. (2005), Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Plopa M. (2007), Psychologia rodziny: Teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Plopa M. (2019), O wrodzonej potrzebie doświadczania podmiotowości i miłości perspektywa teorii przywiązania. Studia Elbląskie, 20, 485–501.

Pooley J.A., Cohen L. (2010), Resilience: A Definition in Context. The Australian Community Psychologist, 22(1), 30–37.

Poprawa R. (2008), Samoocena jako miara podmiotowych zasobów radzenia sobie i szczęścia człowieka. W: I. Heszen, J. Życińska (red.), Psychologia zdrowia. Psychologia zdrowia w poszukiwaniu pozytywnych inspiracji, 89 – 102. Warszawa: SWPS Academica.

RyśM. (1999), Psychologia małżeństwa w zarysie. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Schore A.N. (1996), The experience-dependent maturation of a regulatory system in the orbital prefrontal cortex and the origin of developmental psychopathology. Development and Psychopathology, 8(1), 59–87. https://doi.org/10.1017/S0954579400006970.

https://doi.org/10.1017/S0954579400006970.

Semmer N. (2006), Job stress interventions and the organization of work. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 32(6), 515–527. doi: 10.5271/sjweh.1056.

https://doi.org/10.5271/sjweh.1056.

Senator D. (2012), Główne tezy teorii przywiązania. W: B. Tryjarska (red.), Bliskośćw rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe.

Shaver, P.R., Mikulincer, M., Feeney, B.C. (2009), What’s Love Got to Do with It? Insecurity and Anger in Attachment Relationships. Virginia Journal of Social Policy & the Law, 16(2), 491–513.

Sierau S., Herzberg P.Y. (2012), Conflict Resolution as a Dyadic Mediator: Considering the Partner Perspective on Conflict Resolution. European Journal of Personality, 26, 221–232. https://doi.org/10.1002/per.828.

https://doi.org/10.1002/per.828.

Spangler G. (1991), The emergence of adrenocortical circadian function in newborns and infants and its relationship to sleep, feeding and maternal adrenocortical activity. Early Human Development, 25(3), 197–208. doi: 10.1016/0378-3782(91)90116-k.

https://doi.org/10.1016/0378-3782(91)90116-k.

Stawicka M. (2008), Autodestruktywność dziecięca w świetle teorii przywiązania. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Straś-Romanowska M. (1992), Los człowieka jako problem psychologiczny. Podstawy teoretyczne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Straś-Romanowska M., Lachowicz-Tabaczek K., Szmajke A. (red.) (2005), Jakość życia w badaniach empirycznych i refleksji teoretycznej. Warszawa: Komitet Naukowy PAN.

Uchino B.N., Cacioppo J.T., Kiecold-Glazer J.K. (1996), The relationship between social support and psychological process: A review with emphasis on underlying mechanism and implications for health. Psychological Buletin, 119, 488–531.

Uchnast Z. (1997), Prężność osobowa: Empiryczna typologia i metoda pomiaru. Roczniki Filozoficzne, 45(4), 27–51.

Uznańska K., Czabała J.C. (2004), Cechy osobowości a związki małżeńskie osób chorych na schizofrenię. Psychiatria Polska, 38(3), 409–419.

Wiśniewski C. (2011), Przywiązanie a kontrola emocjonalna. Niepublikowana praca magisterska.

Wojciszke. B. (2005), Psychologia miłości. Gdańsk: GWP.

Wright P. (2008), Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne. W: P. Wright, J. Stern, M. Phelan (red.), Psychiatria. Sedno, t. 1, s. 257–286, tłum. D. Bibułowicz i in. Wrocław: Elsevier Urban & Partners

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2021, Tom 26, Numer 4, s. 67 - 84

DOI: https://doi.org/10.4467/20843879PR.21.028.15484

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Związki wymiarów pozabezpiecznego przywiązania z zasobami osobistymi i satysfakcją z życia u osób ze schizofrenią

Angielski:

Relations of the Dimensions of Insecure Attachment with Personal Resources and Life Satisfaction in People with Schizophrenia

Autorzy

Maja Moroch

https://orcid.org/0000-0002-4983-3682

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska

Dorota Katarzyna Suwalska-Barancewicz

https://orcid.org/0000-0001-6495-9796

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Jana Karola Chodkiewicza 30, Bydgoszcz, Poland

Publikacja: 03.2022

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Maja Moroch (Autor) - 50%

Dorota Katarzyna Suwalska-Barancewicz (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1028

Liczba pobrań: 867

<div id="cke_pastebin"> Związki wymiarów pozabezpiecznego przywiązania z zasobami osobistymi i satysfakcją z życia u osób ze schizofrenią</div>

Pobierz xml