FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tożsamość płciowa w narracjach żołnierek Armii Czerwonej, uczestniczek II wojny światowej

Data publikacji: 03.2022

Psychologia Rozwojowa, 2021, Tom 26, Numer 4, s. 85 - 101

https://doi.org/10.4467/20843879PR.21.029.15485

Autorzy

Grażyna Mendecka
Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
https://orcid.org/0000-0001-7393-2333 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Tożsamość płciowa w narracjach żołnierek Armii Czerwonej, uczestniczek II wojny światowej

Abstrakt

Gender Identity in the Narrative of Women-Soldiers Serving in the Red Army during World War II

The analysis of gender identity is based on the narratives of women who volunteered to serve in the military after the start of World War II and fought as soldiers in the Red Army. Forty years after World War II, Svetlana Alexievich conducted interviews with women veterans, which she published in the book Wars Unwomanly Face. Their memories of wartime and post-war period were analyzed from the perspective of their gender identity, i.e. the ability to reconcile the role of a woman determined by their biological sex with the role of a soldier determined by the circumstances. The interpretation of this problem offered in the paper is based on developmental psychology theories of Erik Erikson, James Marcia, Daniel Levinson, and Jeffrey Arnett, and the sociological perspective on identity. Selected narratives from Alexievich’s reportages are analyzed focusing on identification and interpretation of different themes, which are assessed according to their relevance to the understanding of the process described. The narrators were only 16–20 years old at the time of joining the military and they were still at the stage of identity moratorium.

It required a lot of determination for them to become a soldier. Their identity as a soldier was their assumed identity, defined by Marcia as ideological or professional engagement without completing the period of exploration. Women were not welcome in the army, they suffered because of logistical shortcomings, but they still supported all of the units, became officers and military leaders, and were awarded medals for their valor, courage and reliability. After the war, they were socially rejected and condemned and they needed to process their identity, i.e. reject their military ethos in order to strengthen their sense of being a women. Based on Arnett’s concept one can conclude that their “in between”period of identity exploration was determined by external events and social relations.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Aleksijewicz S. (2015), Wojna nie ma w sobie nic z kobiety. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Bartosz B. (1995), Perspektywa hermeneutyczna w psychologii. W: M. Straś-Romanowska (red.), Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej, 49–67. Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bauman Z. (2000), Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 
Berzonsky M.D. (2003), Identity style and well-being: Does commitment matter? Identity: An International Journal of Theory and Research, 3 , 131–142.
Birch A., Malim T. (1998), Psychologia rozwojowa w zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bragg R. (2004), Historia Jessiki Linch. Ja też jestem żołnierzem. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona.
Brzezińska A. (2000), Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Dryll E. (2000), Analiza treści i analiza narracji w badaniach psychologii wychowawczej. W: M. Straś-Romanowska (red.), Metody jakościowe w psychologii współczesnej, 141–152. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dyczewski L. (1993), Kultura polska w procesie przemian. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Erikson E.H. (1997), Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Erikson E.H. (2004), Tożsamość a cykl życia. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Hałas E. (1987), Społeczny kontekst znaczeń w teorii symbolicznego interakcjonizmu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Harwas-Napierała B. (2007), Tożsamość jednostki w epoce współczesnych przemian. W: B. Harwas-Napierała, H. Liberska (red.), Tożsamość a współczesność. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Jarymowicz M. (1989), Próba konceptualizacji pojęcia „tożsamość”: spostrzegana odrębność Ja – Inni jako atrybut własnej tożsamości. Przegląd Psychologiczny 32(3), 655–669.
Kotlarska-Michalska A. (2007), Czynniki utrudniające proces tworzenia się tożsamości współczesnej młodzieży. W: B. Harwas-Napierała, H. Liberska (red.), Tożsamość a współczesność. Nowe tendencje i zagrożenia, 129 – 155. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Levinson D.J. (1978), The season of a man’s life. New York: Knopf.
Libiszowska-Żółtowska M. (2005), Konwersja jako reorientacja tożsamości. W: E. Budakowska (red.), Tożsamość bez granic. Współczesne wyzwania. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Lipska A., Zagórska W. (2011), Stająca się dorosłość w ujęciu Jeffreya J. Arnetta jako rozbudowana faza liminalna rytuału przejścia. Psychologia Rozwojowa, 16, 1, 9–21.
Marcia J.E. (2002), Identity and psychological development in adulthood. Identity: An International Journal of Theory and Research, 2, 7–28.
Miluska J. (1996), Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklach życia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Misztal B. (2005), Tożsamość jako pojęcie i zjawisko społeczne w zderzeniu z procesami globalizacji. W: E. Budakowska (red.), Tożsamość bez granic. Współczesne wyzwania. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Obuchowska I. (2000), Adolescencja. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, t. II, 163–201. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Oleszkowicz A., Senejko A. (2011), Psychologia dorastania. Zmiany rozwojowe w dobie globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pilor M. (2014), Jej Afganistan. Historia żołnierza w spódnicy. Warszawa: Trzecia Strona.
Sokolik M. (1993), Psychoanaliza i Ja. Kliniczna problematyka poczucia tożsamości. Warszawa: Agencja Wydawnicza Jacek Santorski & CO.
Straś-Romanowska M. (1995), Główne idee teoretyczne i metodologiczne psychologii personalistyczno-egzystencjalnej jako dyscypliny humanistycznej. W: M. Straś-Romanowska (red.), Na tropach psychologii jako nauki humanistycznej, 16 – 47. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Straś-Romanowska M. (2000), O metodzie jakościowej w kontekście rozważań nad tożsamością psychologii. W : M. Straś-Romanowska (red.), Metody jakościowe w psychologii współczesnej, 15–31. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Wnuk-Lipiński E. (2004), Świat międzyepoki. Kraków: Wydawnictwo Znak. 

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2021, Tom 26, Numer 4, s. 85 - 101

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Tożsamość płciowa w narracjach żołnierek Armii Czerwonej, uczestniczek II wojny światowej

Angielski:

Gender Identity in the Narrative of Women-Soldiers Serving in the Red Army during World War II

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-7393-2333

Grażyna Mendecka
Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach
https://orcid.org/0000-0001-7393-2333 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach

Publikacja: 03.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Grażyna Mendecka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski