FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego

Specyfika funkcjonowania rodziny w percepcji adolescentów i młodych dorosłych a formowanie się ich tożsamości

Data publikacji: 25.09.2014

Psychologia Rozwojowa, 2014, Tom 19, Numer 2, s. 103 - 120

https://doi.org/10.4467/20843879PR.14.014.2292

Autorzy

,
Monika Wysota
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland
Wszystkie publikacje autora →
,
Aleksandra Pilarska
Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-9507-8710 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Katarzyna Adamczyk
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Specyfika funkcjonowania rodziny w percepcji adolescentów i młodych dorosłych a formowanie się ich tożsamości

Abstrakt

Previous studies on the impact of family factors on the identity formation process have focused on various aspects of family environment such as parental behavior (Romano, 2004), parental control (Luyckx et al., 2007), parental support and the quality of relationships between adolescents and their parents (Liberska, 2004), and the level of development of parents’ identity (Syed, Seiffge-Krenke, 2012). The aim of this study was to examine the relationship between identity processes and dimensions of family functioning (i.e. cohesion, flexibility, and communication) in the perception of adolescents and young adults. The sample consisted of 119 high school and university students (72 women and 47 men) who completed the Polish versions of Flexibility and Cohesion Evaluation Scales (FACES IV; Olson, 2011), and Dimensions of Identity Development Scale (DIDS; Luyckx et al., 2008). The correlation analysis and ANOVA test showed that different levels and different configurations of family environment characteristics are associated with identity formation processes in young people. The results also suggest that the observed relationship between different aspects of family functioning and identity dimensions changes with sex. At the same time, the obtained pattern of correlations in the current study was less systematic than it was expected on the basis of literature, and the directions of these correlations were not always congruent with predictions.

Bibliografia

Allen J.P., Hauser S.T., Bell K.L., O’Connor T.G (1994), Longitudinal assessment of autonomy and relatedness in adolescent-family interactions as predictors of adolescent ego development and self-esteem. Child Development, 65, 179–194.

Bakiera L. (2009), Czy dorastanie musi być trudne? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Benson M.J., Harris P.B., Rogers C.S. (1992), Identity consequences of attachment to mothers and fathers among late adolescents. Journal of Research on Adolescence, 2, 187–204.

Brzezińska A., Kaczan R., Piotrowski K., Rękosiewicz M. (2011), Odroczona dorosłość: fakt czy artefaky? Nauka, 4, 67–107.

Brzezińska A.I., Piotrowski K. (2010a), Polska adaptacja Skali Wymiarów Rozwoju Tożsamości (DIDS). Polskie Forum Psychologiczne, 15, 1, 66–84.

Brzezińska A.I., Piotrowski K. (2010b). Formowanie się tożsamości poczucie dorosłości gotowość do tworzenia bliskich związkówCzasopismo Psychologiczne, 16, 2, 265–274.

Erikson E.H. (1968), Identity. Youth and crisis. New York: W.W. Norton & Company.

Fadjukoff P. (2007), Identity formation in adulthood. Javaskyla: University of Javaskyla.

Głuchowska-Bogacka O. (2002), Poziom realizacji zadań rozwojowych okresie wczesnej adolescencji (13–17 rok życia) [w:] A. Brzezińska, M. Bardziejewska, B. Ziółkowska (red.), Szanse rozwoju okresie dorastania, 27–53. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Harwas-Napierała B. (2012), Dorosłość jako spełnienie. Drogi zagrożenia rozwoju człowieka okresie dorosłości. Kraków: Libron-Filip Lohner.

Henry C.S., Lovelace S.G. (1995), Family resources and adolescent family life satisfaction in remarried family households. Journal of Family Issues, 16, 765–786.

King S. (1989), Sex differences in causal mode of career maturity. Journal of Counseling and Development, 68, 208–215.

Luyckx K., Berzonsky M. D., Soenens B., Vansteenkiste M., Goossens L. (2007), Parental psychological control and dimensions of identity formation in emerging adulthood. Journal of Family Psychology, 21, 3, 546–550.

Luyckx K., Goossens L., Soenens B. (2006), developmental contextual perspective on identity construction in emerging adulthood: Change dynamics in commitment formation evaluation. Developmental Psychology, 42, 2, 366–380.

Luyckx K., Schwartz S.J., Berzonsky M.D., Soenens B., Vansteenkiste M., Smits I., Goossens L. (2008), Capturing ruminative exploration: Extending the four-dimensional model of identity formation in late adolescence. Journal of Research in Personality, 42, 1, 58–82.

Liberska H. (2004), Tożsamość dorastających ich środowisko rodzinne. Psychologia Rozwojowa, 9, 2, ­65–76.

Liberska H. (2007), Kształtowanie się tożsamości styl wychowania rodzinie [w:] B. Harwas-Napierała, H. Liberska (red.), Tożsamość współczesność, 53–74. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Marcia J.E. (1966), Development and validation of ego identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 551–558.

Marcia J.E. (1980), Identity in adolescence [w:] J. Adelson (red.), Handbook of adolescent psychology, ­159–187. New York: Wiley.

Margasiński A. (2006), Rodzina Modelu Kołowym FACES IV Davida H. Olsona. Nowiny Psychologi­czne, 4, 69–87.

Margasiński A. (2009), Skale Oceny Rodziny. Polska adaptacja FACES IV – Flexibility and Cohesion Evaluation Scales Davida H. Olsona. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych.

Margasiński A. (2011), Model kołowy skale FACES jako narzędzie badania rodziny. Historia, rozwój za­stosowanie. Częstochowa: Akademia im. J. Długosza.

Oleś P. (2008), różnych rodzajach tożsamości oraz ich stałości zmianie [w:] P.K. Oleś, A. Batory (red.), Tożsamość jej przemiany, 41–83. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Olson D.H. (2000), Circumplex model of marital and family systems. Journal of Family Therapy, 22, 144–167.

Olson D.H. (2004), Family Satisfaction Scale. Minneapolis: Life Innorations.

Olson D.H. (2011), FACES IV and the Circumplex Model: Validation Study. Journal of Marital & Family Therapy, 3, 1, 64–80.

Olson D.H., Barnes H. (2004). Family Communication. Minneapolis: Life Innovations.

Olson D.H., Gorall D.M. (2006), FACES IV and the Circumplex Model. Minnesota: Life Innovation, www.faceiv.com, dostęp: 20.12.2012.

Romano J.J. (2004), Dimensions of parenting and identity development in late adolescence. Niepublikowana praca magisterska. Faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University. Blacksburg, Virginia.

Rostowski J. (1997), Specyfika kształtowania się tożsamość okresie dorosłości [w:] J. Rostowski, T. Rostowska, J. Janicka (red.), Psychospołeczne aspekty rozwoju człowieka, 157–165. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Rostowski J. (2005), Rodzinne uwarunkowania kształtowania się tożsamości osobowej człowieka. Psychologia Rozwojowa, 10, 2, 13–21.

Ryś M. (2001), Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia rodziny własnej. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

Smets A.C., Hartup W.W. (1988), System and symptoms: Family cohesion and adaptability and childhood behavior problems. Journal of Family Issues, 11, 208–227.

Syed M., Seiffge-Krenke I. (2013), Personality development from adolescence to emerging adulthood: Linking trajectories of ego development to the family context and identity formation. Journal of Personality and Social Psychology, 104, 371–384.

Waldowski K. (2002), Realizacja zadań rozwojowych na przełomie później adolescencji wczesnej dorosłości [w:] A. Brzezińska, K. Appelt, J. Wojciechowska (red.), Szanse zagrożenia rozwoju okresie dorosłości, 55–84. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

Informacje

Informacje: Psychologia Rozwojowa, 2014, Tom 19, Numer 2, s. 103 - 120

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Specyfika funkcjonowania rodziny w percepcji adolescentów i młodych dorosłych a formowanie się ich tożsamości
Angielski:
The specificity of family functioning in the perception of adolescents and young adults and their identity formation

Autorzy

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Poland

https://orcid.org/0000-0002-9507-8710

Aleksandra Pilarska
Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-9507-8710 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań

Publikacja: 25.09.2014

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Monika Wysota (Autor) - 33%
Aleksandra Pilarska (Autor) - 33%
Katarzyna Adamczyk (Autor) - 34%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski