Zbiorniki ze stęchłymi ściekami: przekład specjalistycznej terminologii w powieści detektywistycznej, przełożyła Joanna Sobesto
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEZbiorniki ze stęchłymi ściekami: przekład specjalistycznej terminologii w powieści detektywistycznej, przełożyła Joanna Sobesto
Data publikacji: 2023
Przekładaniec, 2020, Numer 40 – Gatunki literackie w przekładzie, s. 105 - 129
https://doi.org/10.4467/16891864PC.20.006.13169Autorzy
Tłumacze
Zbiorniki ze stęchłymi ściekami: przekład specjalistycznej terminologii w powieści detektywistycznej, przełożyła Joanna Sobesto
Greasy Scummy Sumps: Translating Specialized Terminology in Detective Fiction
Fictional texts containing specialized terms pose a challenge for literary translators. Rooted in raw factual accuracy, terms can nonetheless be used in extremely expressive ways. Raymond Chandler used oil industry terminology (bull wheel, derrick, oil field, scum, walking-beam, and especially the term sump) in his first novel The Big Sleep (1939) within intentionally artistic phrasings involving alliteration, parallel structuring and repetition. The novel was (re)translated into Spanish many times (El sueño eterno 1947, 1948, 1958, 1972 and 2001), offering a view into how different translators met this challenge. Though the published translations reveal lower frequency of repetition in all cases, inconsistent co-textual use of the terminology and usage of non-terms, omissions and errors, these instances were qualitatively compensated with creatively reproduced alliterative elements and added literary devices. This study of a seldomly explored aspect of literary translation shows how professionals are aware of the importance of language for specific purposes in literature and how effective balances between technical accuracy and literary expressiveness can be attained. For theorists who might believe that literary and technical translation are separate worlds of translatorial action, the results of this study show that literary translators tend to bridge this gap proficiently with both accuracy and literary flair.
* Przełożyła Joanna Sobesto
Barros Ochoa M. 2001. When the Steel Hits the Sky: Technical Terms in Literary Translation, w: A.S.V. Marshall (ed.), ATA Spanish Language Division, Selected Spanish-Related Presentations, ATA 41st Annual Conference, September 20–23, 2000, Alexandria, VA: American Translators Association, s. 29–33.
Cawelti J.G. 1976. Adventure, Mystery and Romance: Formula Stories as Art and Popular Culture, Chicago: University of Chicago Press.
Chandler R. 1947. Al borde del abismo, Filmeco Collection, przeł. B.R. Hopenhaym, Buenos Aires: Direzan Editores.
–– 1948? Una mujer en la sombra, przeł. J.G. de Luaces, Paladios Collection, Barcelona: Mateu Editor.
–– 1958. El sueño eterno, przeł. I. Navarro, A. Gómez, w: Novelas Escogidas Colección El lince astuto, Madrid: Editorial Aguilar, s. 15–257.
–– 1962. Casual Notes on the Mystery Novel, [w:] D. Gardiner, K. Sorley Walker (ed.), Raymond Chandler Speaking, s. 63–70, London: Allison & Busby.
–– 1972. El sueño eterno, przeł. J.A. Lara, Serie Negra Policial Collection, Barcelona: Barral Editores.
–– 1981. El sueño eterno, przeł. J.A. Lara, Club del Misterio Collection, Barcelona: Bruguera.
–– 1983. Mówi Chandler, przeł. E. Budrewicz, Warszawa: Czytelnik.
–– 1987. Selected Letters of Raymond Chandler, F. MacShane (ed.), New York: Dell Publishing.
–– 1995a [1939]. The Big Sleep, w: F. MacShane. (ed.), Raymond Chandler: Stories & Early Novels, New York: Library of America, s. 587–764.
–– 1995b. Twelve Notes on the Mystery Story, w: Raymond Chandler: Later Novels and Other Writings, ed. F. MacShane, New York: Library of America, s. 1004–1011.
–– 2001. El sueño eterno, przeł. J.L. López Muñoz, Biblioteca Chandler, 0700, Madrid: Alianza Editorial.
–– 2018. Głęboki sen, przeł. J. Niedzielska, Toruń: C&T.
Coates C.F. 2001. Ahmadou Kourouma’s Waiting For the Vote of the Wild Animals: Bestial Problems of Terminology and Symbolism, „The ATA Chronicle” 30(4), s. 29–33.
Diccionario Oxford Español-Inglés. 1994. Oxford: Oxford University Press.
Diccionario de la Real Academia, 23rd edition. Real Academia Española. http://www. rae.es/recursos/diccionarios/drae (dostęp: 10.02.2021).
Fortea C. 2007. La traducción literaria y “la otra” [Literary Translation and “the other (kind)”], „Puntoycoma: Boletín de los traductores españoles de las instituciones de la Unión Europea” 104, http://ec.europa.eu/translation/bulletins/puntoycoma/104/ pyc1044_es.htm (dostęp: 10.02.2021).
Gow S. 2005. Roughnecks, Rock Bits, and Rigs: The Evolution of Oil Well Drilling Technology in Alberta, 1883–1970. Calgary: University of Calgary Press.
Kalverkämper H. (1998)., Fachsprachliche Phänomene in der schönen Literatur, [w:] L. Hoffmann, H. Kalverkämper, H. E. Wiegand (eds.), Fachsprachen: Ein internationales Handbuch zur Fachsprachenforschung und Terminologiewissenschaft, 1, Berlin: De Gruyter, s. 717-728.
Linder D. 2001. Translating Irony in Popular Fiction: Raymond Chandler’s The Big Sleep, „Babel: International Journal of Translation” 47(2), s. 97–108.
–– (2004) The Censorship of Sex: A Study of Raymond Chandler’s The Big Sleep in Franco’s Spain, „TTR: Traduction, Terminologie, Rédaction” 17(1), s. 155–182.
–– (2014) Reusing existing translations: mediated Chandler novels in French and Spanish. „The Journal of Specialised Translation” (JoSTrans) 22, s. 57-77.
MacShane, F. 1979 [1976]. The Life of Raymond Chandler, New York: Penguin Books.
–– 1977. La vida de Raymond Chandler, Libro Amigo Collection, Barcelona: Editorial Bruguera.
Merriam-Webster Third New International Dictionary, www.merriam-webster.com/ dictionary (dostęp: 10.02.2021).
Navarrete M.Á. 1996. Veinte mil voces del mundo submarino: dificultades de traducción del relato verniano, „TRANS: revista de traductología” 1, s. 87–95.
Newmark P. 2004. Non-literary in the Light of Literary Translation, „The Journal of Specialised Translation” 1, http://www.jostrans.org/issue01/art_newmark.php (dostęp: 10.02.2021).
— (2007). A New Theory of Translation, „Sborník Prací Filozofické Fakulty Brněnské Univerzity Studia Minora Facultatis Philosophicae Universitatis Brunensis” S 13 (Brno Studies In English 33), s. 101-114.
Oxford English Dictionary, http://www.oed.com/ (dostęp: 10.02.2021).
Robb L.A. 1997. Diccionario para ingenieros Español-Inglés, 2nd edition, Mexico City: Compañía Editorial Continental.
Routledge Spanish Technical Dictionary/Diccionario Técnico Inglés, t. 1, hiszpańsko-angielski, oraz t. 2, angielsko-hiszpański. 1997. London–New York: Routledge.
Schmitzberger E.M. 2012. Funktionen fachsprachlicher Elemente in fiktionalen Texten Daniel Kehlmanns Roman Die Vermessung der Welt im Vergleich mit der englischen Übersetzung, „trans-kom: Journal of Translation and Technical Communication Research” 5(1), s. 139–156.
Velasco G.F. 2008. El lardo es el lardo. Sobre la traducción de Moby Dick al castellano, „Vasos comunicantes: Revista de la Sección Autónoma de Traductores de Libros de la ACE” 40, s. 29–64.
Walker S. Cable Tool Rig, http://www.elsmerecanyon.com/oil/cabletoolrig/cabletoolrig. htm (dostęp: 10.02.2021).
Wienen U. 2011. Translatorische Dimensionen der Fachsprachenverwendung in literarischen Texten am Beispiel zweier Romane Jules Vernes, w: E. Lavric, W. Pöckl, F. Schallhart (ed.), Comparatio delectat. Akten der VI. Internationale Arbeitstagung Romanisch-Deutscher und Innerromanischer Sprachvergleich, teil 2, Frankfurt– Berlin–Bern–Bruxelles–New York–Oxford–Wien: Peter Lang, s. 815–829.
Informacje: Przekładaniec, 2020, Numer 40 – Gatunki literackie w przekładzie, s. 105 - 129
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Zbiorniki ze stęchłymi ściekami: przekład specjalistycznej terminologii w powieści detektywistycznej, przełożyła Joanna Sobesto
Greasy Scummy Sumps: Translating Specialized Terminology in Detective Fiction
Universidad de Salamanca
Hiszpania
Publikacja: 2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1002
Liczba pobrań: 654