Napisy na ekranach kin II Rzeczypospolitej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTENapisy na ekranach kin II Rzeczypospolitej
Data publikacji: 12.2020
Przekładaniec, 2020, Numer 41 – Wschód – Zachód. Translacje, s. 214 - 253
https://doi.org/10.4467/16891864PC.21.012.13594Autorzy
Napisy na ekranach kin II Rzeczypospolitej
Polish Subtitling in the 1930s
This article presents the results of an archival study on Polish subtitling of pre-WWII films (until 1939). The main focus will be on the technical aspects of subtitling in Poland in the 1930s, such as the number of lines, number of characters per line, and subtitle display times. We will show the development of Polish film translation in its initial phase. In our article, we will present previously unpublished pictures of early film subtitles, which come from original archival research. Contrary to some previous claims, film translation did not start with the introduction of sound in films – which occurred in Poland in the 1929/30 cinema season. Prior to that, in the silent cinema period, intertitles were a tested way of delivering content to the viewer. And these silent movies’ intertitles were translated. Copies of various foreign films have even been preserved with Polish intertitle translation rather than the original intertitles. Imitating intertitles in silent films, subtitles began to appear in films with sound and dialogue. These were “inserted subtitles” – between scene edits. Only later were subtitles burnt into the image, which began modern film subtitling.
Adamowicz-Grzyb G. 2010. Jak redagować napisy do filmów, Warszawa: Fortima.
— 2013. Tłumaczenie filmowe w praktyce, Warszawa: Fortima.
Armatys L. 1983. Początki kina dźwiękowego w Polsce, „Kino” 5, s. 17–22.
B. 1930. Paramount nakręca w Paryżu dźwiękowce w języku francuskim. Kiedy amerykanie zaczną produkować u nas filmy mówione po polsku?, „Kino” 7, s. 3.
— 1931. Z ekranu na ekran, „Kino” 21, s. 14.
b.a. 1930a. Jak się robi Niebezpieczny romans, „Kino” 15, s. 3.
— 1930b. Polska produkcja Paramountu, „Kino” 14, s. 11.
— 1930c. Filmowa wieża Babel, „Kino” 3, s. 9.
— 1930d. Gwiazdy amerykańskie przemówią z ekranu po polsku, „Kino” 27, s. 3.
— 1930e. Dowiadujemy się, że…, „Kino” 14, s. 10.
— 1931a. Z ekranu na ekran: Niebezpieczny raj, „Kino” 22, s. 14.
— 1931b. Co słychać w polskich wytwórniach, „Kino” 33, s. 9.
Belczyk A. 2007. Tłumaczenie filmów, Wilkowice: Wydawnictwo „Dla szkoły”.
Brun L. 1930. Rewolucja talkiesów i kontrrewolucja publiczności, „Kino” 25, s. 3.
Carroll M., Ivarsson J. 1998a. Code of Good Subtitling Practice. Endorsed by the European Association for Studies in Screen Translation in Berlin on 17 October 1998, https://www.esist.org/wp-content/uploads/2016/06/Code-of-Good-Subtitling-Practice.PDF.pdf (dostęp: 19.10.2018).
— 1998b. Subtitling, Simrishamn: TransEdit HB.
Díaz-Cintas J., Remael A. 2007. Audiovisual Translation: Subtitling, London–New York: Routledge & Kegan Paul.
Dolny Z. 2012. Historia polskiego dubbingu, t. 1, Gdańsk: Empik Fotoksiążka.
Fr. 1930a. Z ekranu na ekran, „Kino” 28, s. 14.
— 1930b. Dowiadujemy się, że…, „Kino” 34, s. 2.
Garncarz J. 2006. Untertitel, Sprachversion, Synchronisation: Die Suche nach dem optimalen Übersetzungsverfahren, w: J. Distelmeyer (red.), Babylon in FilmEuropa: Mehrsprachen-Versionen der 1930er Jahre, München: edition text + kritik, s. 9–18.
Halberda M. 1983. Polskie filmy made of Paramount, „Kino” 5, s. 22–25.
Hanusz T.Z. 1930. W wieży Babel pod Paryżem, „Kino” 25, s. 6.
Hendrykowski M. 1982. Słowo w filmie, Warszawa: PWN.
— 1994. Słownik terminów filmowych, Poznań: Ars Nova.
— 2003. Dźwięk na ekranie. Przełom dźwiękowy w filmie, „Kwartalnik Filmowy” 44 2003, s. 18–30.
Irzykowski K. 1930. Co myślę o filmach dźwiękowych?, „Kino” 2, s. 2.
Kw. 1930. Dookoła Niebezpiecznego romansu, „Kino” 24, s. 3.
Leman J. 1932. Filmy dobre i złe w roku 1931, „Kino” 1, s. 8.
Lexikon der Filmbegriffe 2016. http://filmlexikon.uni-kiel.de/ (dostęp: 17.10.2016).
Littchen, G. 1931. Wolna trybuna, „Kino” 5, s. 6.
Lubelski T., Sowińska I., Syska R. 2011. Kino klasyczne, Kraków: Universitas.
Naumann G. 2016. Filmsynchronisation in Deutschland bis 1955. Frankfurt: PL Academic Research Medienästhetik und Mediennutzng.
Ordyński R. 1931. Mówiony – Potępiony, „Kino” 1, 10.
Pedersen J. 2011. Subtitling Norms for Television: An Exploration Focussing on Extralinguistic Cultural References, Translations Library, Amsterdam: John Benjamins Publishing Co.
Pieńkowski M. 2011. http://blog.nitrofilm.pl/2011/11/dwie-joasie/ (dostęp: 19.10.2018).
— 2013. http://blog.nitrofilm.pl/2013/06/zew-morza-tlumaczenie-napisow/ (dostęp: 19.10.2018).
Pitera Z. 1979. Epopeja napisu filmowego, w: Z. Pitera (red.), Miłe kina początki, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, s. 45–74.
Plewa E. 2015. Układy translacji audiowizualnych, Studia Naukowe IKLA, Warszawa, http://www.sn.iksi.uw.edu.pl/documents/7732735/0/SN+28+Elzbieta+Plewa+Uk%C5%82ady+translacji+
audiowizualnyzn.pdf (dostęp: 19.12.2016).
— 2018. Początki tłumaczenia filmowego w Polsce, w: P. Sulikowski, A. Sulikowska, E. Lesner (red.), Translation Landscapes – Internationale Schriften zur Übersetzungswissenschaft, Band 2, Translatologie-Studien zur Übersetzungswissenschaft (20), Hamburg: Verlag Dr. Kovac, s. 217–237.
— 2019. Polskie tłumaczenie napisowe w 1930 roku, „Między Oryginałem a Przekładem” 2(44), s. 59–57.
Plewa E., Kaunzner U. 2019. Deutsche Filmuntertitelung in den 1930er Jahren. Rekonstruktion der Untertitelungsstrategien am Bespiel des Filmes „Seine große Liebe” (1936), w: P. Sulikowski, A. Sulikowska, E. Lesner (red), Translation Landscapes – Internationale Schriften zur Übersetzungswissenschaft, Band 3, Translatologie – Studien zur Übersetzungswissenschaft (21), Hamburg: Verlag Dr. Kova.
Sowińska I. 2001. Przełom dźwiękowy, w: T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska (red.), Kino klasyczne, Kraków: Universitas, s. 19–72.
St. H. 1931. Z ekranu na ekran, „Kino” 45, s. 14.
Szarkowska A., Bogucka L. 2019. Six-second Rule Revisited, An Eye-tracking Study on the Impact of Speech Rate and Language Proficiency on Subtitle Reading, „Translation, Cognition, Behavior” 2(1), Amsterdam: John Benjamins Publishing Company, s. 101–124.
Tomaszkiewicz T. 2006. Przekład audiowizualny, Warszawa: PWN.
Wahl Ch. 2005. Das Sprechen des Spielfilms, Trier: Wissenschaftlicher Verlag.
Wł. Br. 1930. Z ekranu na ekran: Świat bez granic, „Kino” 30, s. 14.
Zdzitowiecki W. 1930. Pierwszy dzień przed mikrofonem. Narodziny polskiego filmu mówionego w Paryżu, „Kino” 18, s. 11.
Informacje: Przekładaniec, 2020, Numer 41 – Wschód – Zachód. Translacje, s. 214 - 253
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Napisy na ekranach kin II Rzeczypospolitej
Polish Subtitling in the 1930s
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
Publikacja: 12.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski