FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Modes of Emphrasis: Simone Martini’s Fresco of the Commander of the Sienese Troops as Seen by Zbigniew Herbert and Gustaw Herling-Grudziński

Data publikacji: 12.12.2018

Przekładaniec, Numery anglojęzyczne, Special Issue 2018 – Word and Image in Translation, s. 120 - 139

https://doi.org/10.4467/16891864ePC.18.015.9837

Autorzy

Rozalia Słodczyk
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tłumacze

Jakob Ziguras

Tytuły

Modes of Emphrasis: Simone Martini’s Fresco of the Commander of the Sienese Troops as Seen by Zbigniew Herbert and Gustaw Herling-Grudziński

Abstrakt

The article focuses on descriptions of works of art in essays. It presents the form of ekphrasis and the method of inter-artistic analysis, and also emphasises the efficiency of the translatological perspective (e.g. intersemiotic translation) in the study of the phenomenon of ekphrasis. As a starting point for the analysis and interpretation of fragments of Herbert’s and Herling-Grudziński’s essays, the article presents Martini’s Guidoriccio da Fogliano at the Siege of Montemassi, from the perspective of art history. Next, it discusses the verbal accounts of the painting presented by Herbert and Herling- Grudziński, examining their contents and poetics and paying attention to the character of the descriptions they propose. The description may focus either on the object or on the viewer, either on the representation itself or on its connotations. Accordingly, it is suggested that the corresponding modes of ekphrasis should be labelled ‘denotative’ and ‘connotative’, respectively. The aim is to present concrete realizations of ekphrasis and characteristic modes of perceiving and writing about a work of art, as well as to show how the subjective perspective of the observer (describing, commenting, interpreting) and an idiomatic style of expression are manifested.

Bibliografia

Bałus W. 2013. Efekt widzialności, Kraków: Universitas.

Bassnett S. 1993. “From Comparative Literature to Translation Studies”, in: S. Bassnett, Comparative Literature: A Critical Introduction, Cambridge, Mass.–Oxford, UK: Blackwell, pp. 138–161.

Belting H. 2011. An Anthropology of Images: Picture, Medium, Body, trans. T. Dunlap, Princeton: Princeton University Press.

Berkan-Jabłońska M. 2008. Wizje sztuki w twórczości Zbigniewa Herberta, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Bielska-Krawczyk J. 2004. Między widzialnym a niewidzialnym. Twórczość Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Kraków: Universitas.

—— 2013. “Gustaw Herling-Grudziński wobec treści antropologicznych sztuki dawnych mistrzów”, in: A. Stankowska, M. Śniedziewska and M. Telicki (eds.), “Cienie wielkich artystów”. Gustaw Herling-Grudziński i dawne malarstwo europejskie, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, pp. 95–112.

Bilczewski T. 2010. Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków: Universitas.

Carpenter B. 1992. “Zbigniew Herbert’s Lesson in Art”, Cross Currents. A Yearbook of Central European Culture 11, pp. 127–138.

Clüver C. 1989. “On Intersemiotic Transposition”, Poetics Today 10(1), pp. 55–90.

Clüver C. 1998. “Quotation, Enargeia, and the Functions of Ekphrasis”, in: V. Robillard, E. Jongeneel (eds.), Pictures into Words. Theoretical and Descriptive Approaches to Ekphrasis, Amsterdam: Vu University Press, pp. 35–52.

De Castris P.L. 2007. Simone Martini, Milano: Federico Motta Editore.

Dębska-Kossakowska A. 2009. Jan Józef Szczepański, Gustaw Herling-Grudziński wobec sztuki, Warszawa: Wydawnictwo Neriton.

Dziadek A. 2006. “Apologia twórczej swobody. Eseje Zbigniewa Herberta: opis – uobecnienie – interpretacja”, in: J.M. Ruszar (ed.), Zmysł wzroku, zmysł sztuki. Prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta, Materiały z Warsztatów Herbertowskich w Oborach (jesień 2005), part II, Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”, pp. 30–50.

Elsner J. 2010. “Art History as Ekphrasis”, Art History 33(1), pp. 11–27.

Fiut A. 2001. “Poeta – eseistą”, in: M. Woźniak-Łabieniec, J. Wiśniewski (eds.), Twórczość Herberta. Studia, Kraków: Universitas, pp. 123–148.

Herbert nieznany. Rozmowy. 2008. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich. 

Herbert Z. 1991. Still Life with a Bridle: Essays and Apocryphas, trans. J. and B. Carpenter, New York: The Ecco Press.

——. 1986. Barbarian in the Garden, trans. M. March, J. Anders, San Diego–New York–London: Harcourt Brace Jovanovich.

—— . 2004. Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich.

Herling-Grudziński G. 1994. Sześć medalionów i Srebrna Szkatułka, Warszawa: Czytelnik.

Hoek L.H. 1994. “Image and Word: An Exciting Relationship…”, Interactions – The Bulletin of International Association of Word and Image Studies 12, http://iawis.org/interactions-the-bulletin-of-i-a-w-i-s-no-12-april-1994/ [access: 10.10.2017].

Jakobson R. [1959]. 1971. “On Linguistic Aspects of Translation”, in: R. Jakobson, Selected Writings. Vol. 2. The Hague: Mouton, pp. 260–266.

Kopczyk M. 2002. “Czy można opisać obraz? Problem przekładu intersemiotycznego w eseistyce Herberta”, in: B. Tokarz (ed.), Dwudziestowieczna ikonosfera w literaturach europejskich. Wizualizacja w literaturze, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, pp. 152–161.

Kozicka D. 2003. Wędrowcy światów prawdziwych. Dwudziestowieczne relacje z podróży, Kraków: Universitas.

Kudelska D. 1997. “Herling-Grudziński a sztuka”, in: Z. Kudelski (ed.), Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pp. 162–171.

—— . 2013. “Warsztaty – pisarza, polonisty i historyka sztuki”, in: A. Stankowska, M. Śniedziewska, M. Telicki (eds.). “Cienie wielkich artystów”. Gustaw Herling-Grudziński i dawne malarstwo europejskie, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, pp. 35–60.

Kudelski Z. (ed.). 1997. Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Mallory M., Moran G. 1986. “New Evidence concerning ‘Guidoriccio’”, The Burlington Magazine 128 (997), pp. 250–259.

Malraux A. 2005. “Muzeum wyobraźni (fragmenty)”, trans. A. Dziadek, in: M. Popczyk (ed.), Muzeum sztuki. Antologia, Kraków: Universitas, pp. 185–210.

Mitchell W.J.T. 1994. “Ekphrasis and the Other”, in: Picture Theory. Essays on Verbal and Visual Representation, Chicago: University of Chicago Press, pp. 151–181.

Norman D. 2003. “Civic Art in the Palazzo Pubblico”, in: Painting in Late Medieval and Renaissance Siena (1260–1555), New Haven–London: Yale University Press, pp. 89–103.

Poprzęcka M. 2008. “Obraz pod powiekami”, in: Inne obrazy. Oko, widzenie, sztuka. Od Albertiego do Duchampa, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, pp. 139–165.

Przybylski R.K. 2013. “Pozostając w aurze dzieł sztuki”, in: A. Stankowska, M. Śniedziewska, M. Telicki (eds.), “Cienie wielkich artystów”. Gustaw Herling-Grudziński i dawne malarstwo europejskie, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, pp. 21–34.

Rodziński S. 1997. “Wobec tajemnicy”, in: Z. Kudelski (ed.), Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, pp. 427–430.

Ruszar J.M. (ed). 2006. Zmysł wzroku, zmysł sztuki. Prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta, Materiały z Warsztatów Herbertowskich w Oborach (jesień 2005), parts I and II, Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”.

Słodczyk R. 2018, “Powrót do ekfrazy. Próba systematyzacji oraz propozycja typologii”, Teksty Drugie 5, pp. 352–371.

Spitzer L. 1955, “The ‘Ode on a Grecian Urn’ or Content vs. Metagrammar”, Comparative Literature 7(3), pp. 203–225.

Stankowska A., Śniedziewska M., Telicki M. (eds.). 2013. “Cienie wielkich artystów”. Gustaw Herling-Grudziński i dawne malarstwo europejskie, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Stanzel F. 1970. “Sytuacja narracyjna i epicki czas przeszły”, trans. R. Handke, Pamiętnik Literacki 4, pp. 219–232.

Steiner W. 1982. The Colors of Rhetoric. Problems in the Relation between Modern Literature and Painting, Chicago–London: The University of Chicago Press.

Sugiera M. 1991. “Eseista w ogrodzie kultury”, in: M. Wyka (ed.), Polski esej. Studia, Kraków: Universitas, pp. 51–77.

Torriti P. 1997. Simone Martini, Firenze: Giunti.

Venuti L. 2010. “Ekphrasis, Translation, Critique”, Art in Translation 2(2), pp. 131–152.

Wagner P. 1996. “Ekphrasis, Iconotexts, and Intermediality – the State(s) of the Art(s)”, in: P. Wagner (ed.), Icons, Texts, Iconotexts. Essays on Ekphrasis and Intermediality, Berlin–New York: Walter de Gruyter, pp. 1–40.

Walzel O. 1974. “Wzajemne naświetlanie się sztuk. Przyczynek do oceny pojęć z zakresu historii sztuki”, trans. O. Dobijanka, in: S. Skwarczyńska (ed.), Teoria badań literackich za granicą, vol. II, part. I, Kraków: Wydawnictwo Literackie, pp. 161–189.

Wiegandt E. 1995. “Eseje poety”, in: P. Czapliński, P. Śliwiński, E. Wiegandt (eds.), Czytanie Herberta, Poznań: Wydawnictwo WiS, pp. 212–228.

Wysłouch S. 2002. “Inny opis? Wizualizacja a problem epickości (na przykładzie polskiej prozy lat 90.)”, in: B. Tokarz (ed.), Dwudziestowieczna ikonosfera w literaturach europejskich. Wizualizacja w literaturze, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, pp. 229–241.

Wysłouch S. 2009. “Ekfraza czy przekład intersemiotyczny?”, in: S. Wysłouch, B. Przymuszała (eds.), Ruchome granice literatury. W kręgu teorii kulturowej, Warszawa: Wydawnicto Naukowe PWN, pp. 48–64.

Zieliński J. 1991. “Gustaw Herling-Grudziński w roli historyka sztuki”, in: S. Wysłouch, R.K. Przybylski (eds.), Etos i artyzm. Rzecz o Herlingu-Grudzińskim, Poznań: wydawnictwo a5, pp. 223–233.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, Numery anglojęzyczne, Special Issue 2018 – Word and Image in Translation, s. 120 - 139

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Modes of Emphrasis: Simone Martini’s Fresco of the Commander of the Sienese Troops as Seen by Zbigniew Herbert and Gustaw Herling-Grudziński

Angielski:

Modes of Emphrasis: Simone Martini’s Fresco of the Commander of the Sienese Troops as Seen by Zbigniew Herbert and Gustaw Herling-Grudziński

Autorzy

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 12.12.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Rozalia Słodczyk (Autor) - 100%
Jakob Ziguras (Tłumacz) - 0%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski