FAQ
logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Didaskalia w Orestei Ajschylosa jako projekt inscenizacji tłumacza (na przykładzie Ofiarnic)

Data publikacji: 30.06.2016

Przekładaniec, 2015, Numer 31 – Przekład na scenie, s. 75 - 89

https://doi.org/10.4467/16891864PC.15.021.4950

Autorzy

Barbara Bibik
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-6120-1792 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Didaskalia w Orestei Ajschylosa jako projekt inscenizacji tłumacza (na przykładzie Ofiarnic)

Abstrakt

Translators, as it is argued by translation scholars, often become the first directors of plays. This happens because taking into account the dramatic potential of the translated text results in the translator’s own projections about the possible staging that are inserted in the translated text. In ancient tragedies there were no written stage directions. But it does not mean that there were no stage instructions. Oliver Taplin, who sees the texts of ancient tragedies as a kind of theatre scripts, observes that the majority of information needed to perform any ancient tragedy is implicite included in the text itself. The fact that we do not have any written records of any performances that took place in 5th century BC makes it possible for the translator to imagine a prospective staging. Undoubtedly, the 5th century BC tragedies were the theatre productions influenced by the Athenian theatre of the day – its natural location, architecture, theatre equipment and stage design. So a translation that aims to be both literary and theatrically significant has to include the theatre dimension. Inserting stage directions into the translation is one of the means to do this (and we find them in almost all modern translations of ancient plays). In my paper I discuss three main Polish translations of Aeschylus’s Choeforoe (the second part of the only extant ancient trilogy titled Oresteia), taking into consideration the stage directions inserted by the translators. The versions by Zygmunt Węclewski (published in 1873), Jan Kasprowicz (in 1908) and Stefan Srebrny (in 1952) are examined in view of the question what kind of staging the translators suggested and why.

Bibliografia

Aeschylus 1914. Tragoediae, hrsg. U. de Willamowitz-Moellendorf, Berlin: Weidmann.

Aischylos 1952. Tragedie, przeł., opr. S. Srebrny, Kraków: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Ajschylos 1908. Dzieje Orestesa, przeł. J. Kasprowicz, Warszawa–Lwów: E. Wende Sp, H. Altenberg.

Axer J. 1991. Filolog teatrze, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Eschylos 1873. Tragedye, przeł. Z. Węclewski, Poznań: Biblioteka Kórnicka.

Bassnett S. 2002. Translation Studies, 3rd ed., London–New York: Routledge.

Cetera A. 1999. Lear „reżyserii” Stanisława Barańczaka w: B. Judkowiak, A. Legeżyńska, B. Sienkiewicz (red.), Barańczak – poeta lector, Poznań: ABEDIK, s. 115–128.

Golik-Szarawarska G. 1993. Dramaty antyczne inscenizacjach Stefana Srebrnego, „Pamiętnik Teatralny” 41, s. 167–182.

Lesky A. 2006. Tragedia grecka, przeł. M. Weiner, Kraków: Homini.

Raszewski Z. 1978. Krótka historia teatru polskiego, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Skwarczyńska S. 2003. typologię dzieł sztuki teatralnej ze względu na stopień ich odchylenia od dramatycznych tekstów, w: J. Degler (red.), Problemy teorii dramatu teatru, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 249–262.

Srebrny S. 1984. Teatr grecki polski, wybór, opr. Sz. Gąssowski, wstęp J. Łanowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Taplin O. 2004. Tragedia grecka działaniu, przeł. A. Wojtasik, Kraków: Homini.

Walton J.M. 2006. Found in Translation. Greek Drama in English, Cambridge: Cambridge University Press.

Walton J. M. 2008. An Agreeable Innovation: Play and Translation, w: Lianeri A., Zajko V. (eds.) Translation and the Classic, Oxford: Oxford University Press, s. 261–277.

Zatlin P. 2005. Theatrical Translation and Film Adaptation. Practitioner’s View, Clevendon–Buffalo–Toronto: Multilingual Matters.

Informacje

Informacje: Przekładaniec, 2015, Numer 31 – Przekład na scenie, s. 75 - 89

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Didaskalia w Orestei Ajschylosa jako projekt inscenizacji tłumacza (na przykładzie Ofiarnic)

Angielski:

Stage Directions in Aeschylus’s Oresteia as Translator’s Prospective Staging (on the
Example of Aeschylus’s Choeforoe)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-6120-1792

Barbara Bibik
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-6120-1792 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Polska

Publikacja: 30.06.2016

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Barbara Bibik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski