Czy potrzebny był nowy przekład baśni Andersena?
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTECzy potrzebny był nowy przekład baśni Andersena?
Data publikacji: 2011
Przekładaniec, 2009, Numer 22-23 – Baśń w przekładzie, s. 97 - 129
Autorzy
Czy potrzebny był nowy przekład baśni Andersena?
Was a New Polish Translation of Hans Christian Andersen’s Fairy Tales and Stories Necessary?
A positive answer to the above question seems obvious after a critical analysis of the
history of the reception of Hans Christian Andersen’s fairy tales and stories in Poland
in the second part of the 19th century and in the fi rst part of the 20th century. On the
one hand, over a hundred years ago the writer was classifi ed as an author of exclusively
children’s literature due to intended or unintended misinterpretations of the spirit of
his prose. This classifi cation was then inherited by next generations of readers and
translators. On the other hand, a huge number of various kinds of mistakes in translation
depleted Andersen’s unique style. The analysis shows how Andersen’s narration was
changed to traditional literary style (especially when it came to dialogues); how humour
and irony were either overlooked, misunderstood or judged improper for children; how
translators miscomprehended Danish grammar and vocabulary; and how little attention
was paid to the consistency of the text.
The effect is a narration which is “too sweet,” often lengthy, boring, and at times
illogical. The analysis compares selected examples from the most recent complete
edition of 167 fairy tales and stories translated from Danish by Boguslawa Sochanska
(2006) with the previous complete edition (of 155 fairytales and stories) translated from
German by Stefania Beylin and Jarosław Iwaszkiewicz, whose work has enjoyed high
recognition for 50 years. The detailed discussion of mistakes and misunderstandings
in Polish translations done from German also illustrates typical diffi culties that appear
when translating Andersen’s prose. Therefore, the article points out similar problems
with giving Andersen’s prose its proper shape in the most recent Polish edition.
Andersen H.C. 1859. Powiastki moralno-fantastyczne, przeł. F.H. Lewestam, Warszawa.
–––– 1868. Samlede Skrifter (Pisma zebrane), t. 1–28, Kopenhaga.
–––––1890. Powiastki, przeł. W. Młodnicka, Lwów.
–––– 1892. Bajki i opowiadania, przeł. Anonim, Warszawa.
–––– 1892. Fantastyczne opowieści, przeł. W. Młodnicka, Lwów.
–––– 1898. Baśnie i powiastki dla młodego wieku, przeł. Anonim, Poznań.
–––– 1899. Baśnie, oprac. C. Niewiadomska, Warszawa.
–––– 1900. Nowe powieści czarodziejskie Andersena, t. 1–2, przeł. M. Glotz, Warszawa.
–––– 1909. Calineczka. Bajka Andersena, opowiedział wierszem Leon Rygiel, Warszawa.
–––– 1923. Nowy wybór bajek Andersena, przeł. W. Młodnicka, Lwów.
–––– 1924. Baśnie Andersena dla dzieci, przeł. J. Colonna-Walewska, Warszawa.
–––– 1929. Baśnie, przeł. F. Mirandola, Poznań.
–––– 1929. Baśnie, oprac. C. Niewiadomska, Warszawa.
–––– 1929. Najpiękniejsze baśnie H.C. Andersena, oprac. J. Mortkowiczowa, Warszawa.
–––– 1931. Baśnie, t. 1–6, przeł. St. Beylinówna i S. Sawicki, Warszawa.
–––– 1932. Baśnie, oprac. E. Jezierski, Warszawa.
–––– 1938. Bajki, przeł. A. Przemski, Kraków.
–––– 1938. Bajki, przeł. M. Tarnowski, Warszawa.
–––– 1946. Bajki, przeł. W. Zechenter, Kraków.
–––– 1946. Bajki, przeł. C. Kędzierski, Poznań.
–––– 1956. Baśnie, t. 1–3, przeł. S. Beylin, S. Sawicki, J. Iwaszkiewicz, Warszawa.
–––– 1975. Dadbøger (Dzienniki), t. I–X, Kopenhaga.
–––– 2003. Eventyr og Historie (Baśnie i opowieści), t. 1–3, Kopenhaga.
–––– 2006. Baśnie i opowieści, t. 1–3, przeł. B. Sochańska, Poznań.
Beylinówna St. 1931. Wstęp, w: H.C. Andersen, Baśnie, t. 1, Warszawa.
Iwaszkiewicz J. 1956. Wstęp, w: H.Ch. Andersen, Baśnie, t. 1, Warszawa.
Korotyńska E. [b.r.w.] Baśnie Andersena, Warszawa.
Sochańska B. 2005a. Andersen nie tylko dla dzieci, „Między nami polonistami” 1.
–––– 2005b. Andersen znany i nieznany, „Wychowanie w Przedszkolu” 7.
–––– 2005c. Pan Andersen czyta bajki dzieciom, „Odra” 7–8.
–––– 2006. Andersen w Polsce, w: H.Ch. Andersen, Baśnie i opowieści, t. 3, Poznań.
–––– 2007. Andersen – nie tylko baśnie, „Odra” 7–8.
–––– 2008. Między niebem a ziemią – Andersen nieznany, „Polonistyka” 8.
Wullschläger J. 2005. Andersen. Życie baśniopisarza, przeł. B. Sochańska, Warszawa.
Zechenter W. 1946. Słowo wstępne, w: H.C. Andersen, Bajki, Kraków.
Informacje: Przekładaniec, 2009, Numer 22-23 – Baśń w przekładzie, s. 97 - 129
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Czy potrzebny był nowy przekład baśni Andersena?
Czy potrzebny był nowy przekład baśni Andersena?
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań
Publikacja: 2011
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2906
Liczba pobrań: 9095