FAQ

Wykładnia komparatystyczna czy niekomparatystyczne odwołanie do prawa obcego? Studium przypadku Trybunału Konstytucyjnego

Data publikacji: 10.2022

Przegląd Konstytucyjny, 2022, Numer 3 (2022), s. 95 - 119

https://doi.org/10.4467/25442031PKO.22.023.16388

Autorzy

Michał Ziółkowski
Akademia Leona Koźmińskiego
ul. Jagiellońska 57/59, 03-301 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0001-7019-7193 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wykładnia komparatystyczna czy niekomparatystyczne odwołanie do prawa obcego? Studium przypadku Trybunału Konstytucyjnego

Abstrakt

Comparative Interpretation or Non-comparative Reference to Foreign Law? (A case Study of the Polish Constitutional Tribunal)

The aim of the article is a reconstruction of the Constitutional Tribunal’s understanding of references to foreign law and jurisprudence. The research sample consists of judgments concerning: (i) the Lisbon Treaty; (ii) shooting down a civil aircraft; (iii) control of the objectives of a political party; (iv) data retention. Other judgements are referred supplementary. The article focuses on the internal point of view of the Constitutional Tribunal. It analyses how the Tribunal describes and understands the references to foreign law and foreign case law. It also discusses how the Tribunal uses that references. The main argument is that the Tribunal does not perceive its practice (i.e. references to foreign law) as comparative constitutionalism or comparative thinking. Consequentially, maybe it is not justified for scholars to criticize this practice as comparatively flawed. The article ends with a call to view the Tribunal’s references differently since the references to foreign law are an element of the non-linguistic context of the interpretation of constitutional provisions. It is also closer to an argument from authority than a comparative one.

Bibliografia

Bainczyk M., Odwołania do prawa obcego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawach związanych z integracją europejską, w: Prawo obce w doktrynie prawa polskiego, red. A. Wudarski, Warszawa 2016.

Bainczyk M., Polski i niemiecki Trybunał Konstytucyjny wobec członkostwa państwa w Unii Europejskiej, Wrocław 2017.

Bień-Kacała A., Polski przypadek judicialization of politics. Kilka słów o roli TK po 2015 roku, w: Dookoła Wojtek… Księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Presinerowi, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.

Bobek M., Comparative Reasoning in European Supreme Courts, Oxford 2013.

Bogucki O., Model wykładni funkcjonalnej w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, Szczecin 2016.

Bogucki O., Sposoby pojmowania „historyczności” wykładni prawa, „Państwo i Prawo” 2015, nr 9.

Castillo-Ortiz P., The Illiberal Abuse of Constitutional Courts in Europe, „European  Constitutional Law Review” 2019.

Choudhry S., Migration as a New Metaphor in Comparative Constitutional Law w: The Migration of Constitutional Ideas, ed. S. Choudhry, Cambridge 2009.

Chybalski P., Aprobata i krytyka stosowania wykładni komparatystycznej w orzecznictwie konstytucyjnym, „Państwo i Prawo” 2022, nr 4.

Chybalski P., Wykładnia komparatystyczna w orzecznictwie konstytucyjnym – zarys problemu, „Temidium” 2019, nr 2.

Czepita S., Wronkowska S., Zieliński M., Założenia szkoły poznańsko-szczecińskiej w teorii prawa, „Państwo i Prawo” 2013, nr 2.

Dziwiński P., Kos K., Zakres przedmiotowy prawa łaski (uwagi o argumentacji TK w sprawie K 9/17), „Państwo i Prawo” 2020, nr 5.

Florczak-Wątor M., Orzecznictwo Federalnego Trybunału Konstytucyjnego jako punkt odniesienia w argumentacji konstytucyjnej polskiego Trybunału Konstytucyjnego, w: Rządy prawa jako wartość uniwersalna. Księga jubileuszowa Profesora Krzysztofa Wójtowicza, red. A. Kozłowski, Wrocław 2022.

Florczak-Wątor M., O skutkach prawnych orzeczeń TK wydanych z udziałem osób nieuprawnionych do orzekania, w: Państwo i jego instytucje. Konstytucje – sądownictwo – samorząd terytorialny, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Warszawa 2018.

Gizbert-Studnicki T., Teoria wykładni Trybunału Konstytucyjnego, w: T. Gizbert-Studnicki, Pisma wybrane. Prawo. Język, normy, rozumowania, Warszawa 2019.

Godek A., Zastosowanie derywacyjnej koncepcji wykładni prawa do rozstrzygania spraw ze stosowaniem przepisów unijnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2021, nr 1.

Granat M., Comparative Analysis in the Case Law of the Constitutional Tribunal of Poland, w: Judicial Cosmopolitanism. The Use of Foreign Law in Contemporary Constitutional Systems, ed. G.F. Ferrari, Lejda–Boston 2019.

Halmai G., Perspectives on Global Constitutionalism. The Use of Foreign and International Law, The Hague 2014.

Holocher J., Pach M., Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021.

Jackson V.C., Comparative Constitutional Law: Methodologies, w: Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, eds. M. Rosenfeld, A. Sajo, Oxford 2012.

Kyrgier M., Illiberalism and the Rule of Law, w: Routledge Handbook of Illiberalism, eds. A. Sajó, R. Uitz, S. Holmes, New York 2022.

Landau D., Abusive Constitutionalism, „UC Davis Law Review” 2013, Vol. 47.

Landau D., Dixon R., Abusive Constitutional Borrowing: Legal Globalization and the Subversion of Liberal Democracy, Oxford 2021.

Landau D., Dixon R., Abusive Judicial Review: Courts Against Democracy, „UC Davis Law Review” 2019, Vol. 53.

Laskowska M., Taborowski M., Obowiązek wykładni przyjaznej prawu Unii Europejskiej – między otwartością na proces integracji a ochroną tożsamości konstytucyjnej, w: Prawo Unii Europejskiej a prawo konstytucyjne państw członkowskich, red. S. Dudzik, N. Półtorak, Warszawa 2013.

Leszczyński L., Wykładnia operatywna (podstawowe właściwości), „Państwo i Prawo” 2009, nr 6.

Madeja A., Komparatystyka konstytucyjnoprawna. Antecedencje, ewolucja, przewidywane kierunki rozwoju, „Studia Iuridica Toruniensia” 2010, nr 6.

Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.

Paprocka A., Argument komparatystyczny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2017, nr 7.

Piechowiak M., uwagi do preambuły Konstytucji, w: Konstytucja RP. Tom I. Komentarz. Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.

Pulka Z., Wykładnia prawa, w: Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, red. A. Bator, Warszawa 2016.

Pyziak-Szafnicka M., Trybunał Konstytucyjny à rebours, „Państwo i Prawo” 2020, nr 5.

Sadurski W., Poland’s Constitutional Breakdown, Oxford 2019.

Smolak M., Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatycznej, Warszawa 2012.

Smolak M., Wykładnia otoczenia normatywnego Konstytucji, w: Wykładnia Konstytucji. Aktualne problemy i tendencje, red. M. Smolak, Warszawa 2016.

Strzępek K., Znaczenie orzecznictwa niemieckiego Federalnego Sądu Konstytucyjnego dla praktyki orzeczniczej polskiego Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 1.

Sokolewicz W., Korzystanie z obcych wzorów przy projektowaniu nowej konstytucji: konieczność czy możliwość?, w: Zagadnienia współczesnego prawa konstytucyjnego, red. A. Pułło, Gdańsk 1993.

Śledzińska-Simon A., Ziółkowski M., Pojęcie „tożsamość konstytucyjna” w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: O prawach człowieka. Księga jubileuszowa Profesora Romana Wieruszewskiego, red. G. Baranowska, A. Gliszczyńska-Grabias, A. Hernandez-Połczyńska, K. Sękowska-Kozłowska, Warszawa 2017.

Wawrzyniak J., O potrzebie uprawiania prawa konstytucyjnego porównawczego, „Państwo i Prawo” 2020, nr 9.

Wojtyczek K., Polska nauka prawa konstytucyjnego na przełomie wieków, w: Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce. 51. Ogólnopolski Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Warszawa, 19–21 czerwca 2009 r., red. M. Zubik, Warszawa 2010.

Wronkowska S., O niektórych osobliwościach konstytucji i jej interpretacji, w: Wykładnia Konstytucji. Aktualne problemy i tendencje, red. M. Smolak, Warszawa 2016.

Wronkowska S., O stanowieniu i ogłaszaniu prawa oraz kulturze prawnej, „Państwo i Prawo” 2007, nr 4.

Wróblewski J., Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław–Łódź 1980.

Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa ludowego, Warszawa 1959.

Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.

Ziółkowski M., Tożsamość konstytucyjna jako wzorzec i kryterium kontroli w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym (uwagi na marginesie wyroków K 32/09 i P 7/20), w: Interdyscyplinarny wymiar tożsamości konstytucyjnej, red. M. Florczak-Wątor, M. Krzemiński, Kraków 2022.

Zmierczak M., Kształtowanie się koncepcji państwa prawnego (na przykładzie niemieckiej myśli polityczno-prawnej), w: Polskie dyskusje o państwie prawa, red. S. Wronkowska, Warszawa 1995.

Informacje

Informacje: Przegląd Konstytucyjny, 2022, Numer 3 (2022), s. 95 - 119

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Wykładnia komparatystyczna czy niekomparatystyczne odwołanie do prawa obcego? Studium przypadku Trybunału Konstytucyjnego
Angielski:

Comparative Interpretation or Non-comparative Reference to Foreign Law? (A case Study of the Polish Constitutional Tribunal)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-7019-7193

Michał Ziółkowski
Akademia Leona Koźmińskiego
ul. Jagiellońska 57/59, 03-301 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0001-7019-7193 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Akademia Leona Koźmińskiego
ul. Jagiellońska 57/59, 03-301 Warszawa, Polska

Publikacja: 10.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Michał Ziółkowski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski