FAQ

Prawo do sądu ustanowionego ustawą a orzekanie przez sędziów sądów powszechnych powołanych na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa po 6 marca 2018 r.

Data publikacji: 29.12.2022

Przegląd Konstytucyjny, 2022, Numer 4 (2022), s. 95 - 123

https://doi.org/10.4467/25442031PKO.22.029.16994

Autorzy

Marcin Szwed
Uniwersytet Warszawski
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-7692-7043 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Prawo do sądu ustanowionego ustawą a orzekanie przez sędziów sądów powszechnych powołanych na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa po 6 marca 2018 r.

Abstrakt

Right to a Tribunal Established by Law and the Adjudication by Judges of Common Courts Appointed at the Request of the National Judicial Council after 6 March 2018

The purpose of the article is to discuss the problem of common courts adjudicating in panels with judges appointed at the request of the National Council of the Judiciary after 6 March 2018 from the perspective of the right to a tribunal established by law guaranteed by Article 6(1) of the ECHR. In particular, the research problem of the article is to determine whether adjudication by a common court in panels involving such persons always leads to a violation of Article 6(1) ECHR. The article presents the view that the appointment of common court judges at the request of the reorganised NCJ, possibly with exception to assessors and former assessors appointed to their first judicial positions, constitutes manifest violation of fundamental rules of appointment of judges. This position is supported by the previous ECtHR case law, according to which adjudication by defectively appointed Supreme Court judges led to violation of the right to a tribunal established by law. However, the mere fact that a common court judge has been appointed in manifest violation of domestic law does not mean that the issuance of a ruling by such judge must always lead to a violation of Article 6(1) ECHR. In the process of assessment of whether there has been a violation of the Convention, the ECtHR also takes into account whether the national courts have adequately reviewed and remedied the violations of law that occurred at the stage of judicial appointments. The article presents the view that if a domestic court undertakes a comprehensive assessment of the judicial appointment process and then concludes, relying on the values expressed in the ECHR and in the case law of the ECtHR, that despite participation of unlawfully appointed person in adjudication panel an individual’s right to court was not put at risk, a violation of Article 6 ECHR can be avoided. If, however, the issue of the judge’s appointment is not examined at all or is done so only superficially, there will be a breach of the ECHR.

Bibliografia

Garlicki L., Trybunał Strasburski a kryzys polskiego sądownictwa. Uwagi na tle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 19.12.2020 r., Ástráđsson przeciwko Islandii, "Przegląd Sądowy" 2021, nr 4.

Grajewski K., Krajowa Rada Sądownictwa w świetle przepisów ustawy z 8 grudnia 2017 r. - zagadnienia podstawowe, "Krajowa Rada Sądownictwa" 2018, nr 1.

Konieczko K., Opinia do ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 722), Kancelaria Senatu, Biuro Legislacyjne, 1 czerwca 2022 r., <https://www.senat.gov.pl/prace/proces-legislacyjny-w-senacie/ustawy-uchwalone--przez-sejm/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawa,1338.html>.

Krajewski M., Ziółkowski M., EU Judicial Independence Decentralized: A.K., "Common Market Law Review" 2020, t. 57, z. 4.

Lipiński K., Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych, "Palestra" 2022, nr 10.

Patyra S., Krajowa Rada Sądownictwa w Polsce, "Przegląd Prawa i Administracji" 2019, t. 119.

Pyziak-Szafnicka M., Trybunał Konstytucyjny á rebours, "Państwo i Prawo" 2020, z. 5.

Rakowska-Trela A., Krajowa Rada Sądownictwa po wejściu w życie nowelizacji z 8.12.2017 r. - organ nadal konstytucyjny czy pozakonstytucyjny?, w: Konstytucja - Praworządność - Władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce, red. Ł. Bojarski, K. Grajewski, J. Kremer, G. Ott, W. Żurek, Warszawa 2019.

Roszkiewicz J., Indywidualny test niezawisłości sędziego powołanego z naruszeniem prawa - uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, "Przegląd Sądowy" 2022, nr 11-12.

Sadurski W., Poland’s Constitutional Breakdown, Oxford 2019.

Sillen J., The Concept of ‘Internal Judicial Independence’ in the Case Law of the European Court of Human Rights, "European Constitutional Law Review" 2019, t. 15, z. 1.

Skorupka J., Domniemanie braku bezstronności sędziego sądu powszechnego rozpoznającego sprawę karną ze względu na wadliwość procedury nominowania na urząd sędziego lub objęcia wyższego stanowiska służbowego, w: Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Warszawa 2022.

Skotnicki K., Problem konstytucyjności składu obecnej Krajowej Rady Sądownictwa w Polsce, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica" 2020, t. 93.

Skwarcow G., Status prawny Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego oraz test bezstronności sędziego - uwagi do ustawy z 9.06.2022 r., "Przegląd Sądowy" 2023, nr 1.

Spano R., Zasada rządów prawa jako gwiazda przewodnia w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka - trybunał strasburski a niezawisłość sądownictwa, "Europejski Przegląd Sądowy" 2021, nr 5.

Steinborn S., Tryb uprzedniej weryfikacji w procesie karnym wątpliwości dotyczących niezawisłości sędziowskiej wynikających z wadliwości powołania sędziego, w: Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Warszawa 2022.

Szuleka M., Wolny M., Narzędzie w rękach władzy. Funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego w latach 2016-2021, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2021, <https://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2021/08/TK-narzedzie-w-rekach-wladzy-FIN.pdf>.

Szwed M., Hundreds of Judges Appointed in Violation of the ECHR?: The ECtHR’s Reczkowicz v. Poland Ruling and Its Consequences, "VerfassungsBlog", 29 lipca 2021, <https://verfassungsblog.de/hundreds-of-judges-appointed-in-violation-of-the-echr/>.

Szwed M., Orzekanie przez wadliwie powołanych sędziów jako naruszenie prawa do sądu w świetle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 12.03.2019 r., 26374/18, Guðmundur Andri Ástráðsson przeciwko Islandii, "Europejski Przegląd Sądowy" 2019, nr 7.

Szwed M., Problematyka nieusuwalności sędziów w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, "Europejski Przegląd Sądowy" 2021, nr 3.

Wróbel W., Izba Dyscyplinarna jako sąd wyjątkowy w rozumieniu art. 175 ust. 2 Konstytucji RP, "Palestra" 2019, nr 1-2.

Wróbel W., Weryfikacji standardu niezależności i bezstronności sądu według uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z 23.1.2020 r. - wybrane problemy, w: Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości jego powołania, red. P. Wiliński, R. Zawłocki, Warszawa 2022.

Informacje

Informacje: Przegląd Konstytucyjny, 2022, Numer 4 (2022), s. 95 - 123

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Prawo do sądu ustanowionego ustawą a orzekanie przez sędziów sądów powszechnych powołanych na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa po 6 marca 2018 r.

Angielski:
Right to a Tribunal Established by Law and the Adjudication by Judges of Common Courts Appointed at the Request of the National Judicial Council after 6 March 2018

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-7692-7043

Marcin Szwed
Uniwersytet Warszawski
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-7692-7043 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Warszawski
Polska

Publikacja: 29.12.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marcin Szwed (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski