FAQ

Wzajemne relacje między wojskiem a społeczeństwem w galicyjskim garnizonie przełomu XIX i XX wieku na przykładzie Tarnowa

Data publikacji: 23.10.2018

Prace Historyczne, 2018, Numer 145 (4), s. 805 - 821

https://doi.org/10.4467/20844069PH.18.039.8754

Autorzy

Wacław Szczepanik
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35 31-011 Kraków, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wzajemne relacje między wojskiem a społeczeństwem w galicyjskim garnizonie przełomu XIX i XX wieku na przykładzie Tarnowa

Abstrakt

Relations between the army and the society in a Galician garrison at the turn of the 20th century: A case of Tarnów
 
The article discusses the relationships between the Austrian army and the Polish civilian population in Tarnów, where at the turn of the 20th century was stationed a large garrison. There were two regiments (infantry and cavalry), as well as the brigade headquarters, the recruiting district command, the barracks, and the training and auxiliary infrastructure. Tarnów can be considered a representative example of the Galician garrison towns of similar size. Soldiers of the garrison entered into numerous interactions with the civilians. The military participated in state, military and religious ceremonies. They also organized and participated in the carnival balls. The military orchestra played for the civilians on various occasions. Soldiers and officers had social relationships with the civilians. The presence of the troops in the city also prevented frequent cases of public order violation such as fights, thefts or assaults. Soldiers stirred up various, often contradictory, emotions in their civilian neighbours.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie

Zespół: 416 Sądy wojskowe I korpusu:

sygn. 1182, K.u.K. Garnisons-Gericht in Tarnów, Arestanten protokol 1895.

 

Archiwum Narodowe w Krakowie, Oddział w Tarnowie

Zespół: Akta Miasta Tarnowa:

MT-6, Protokoły Rady Miejskiej od 1 lipca 1890 do końca 1897 roku.

MT-7, Protokoły Rady Miejskiej (a) 1898.

MT-7, Protokoły Rady Miejskiej (c) 1900.

 

Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu

Dział Rękopisów:

sygn. 15653/II Walerian Zaklika, Wspomnienia z lat 1886–1958.

 

Österreichisches Staatsarchiv w Wiedniu

Oddział: Kriegsarchiv

Zespół: Altefeldakten:

k. 3821: Dislokations Tabellen. Galizien 1803–1853.

Alt.Fasz. 62a k.1805 index 8 Reg. 8: Brigade Generalmajor Legedisch (Unruhen in Galizien), (einige Akten von 1845–1847) I–XIII.

Źródła drukowane

Brandstaetter R., Przypadki mojego życia, Poznań 1988.

Księga adresowa przemysłu galicyjskiego, oprac. Krakowski Komitet I Zjazdu Przemysłowego, Kraków 1901.

Militär Statistisches Jahrbuch, Wien 1870–1873, 1885–1907.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.

„Tarnowianin”, kalendarz na rok 1882, 1912.

 

Prasa

„Gazeta Tarnowska” 1908–1909.

„Pogoń” (Tarnów) 1881–1914.

„Unia” (Tarnów) 1882–1888.

Opracowania

Baczkowski M., Pod czarno-żółtymi sztandarami. Galicja i jej mieszkańcy wobec austro-węgierskich struktur militarnych 1868–1914, Kraków 2003.

Banach R., Powstanie i organizacja Seminarium Duchownego w Tarnowie, „Rocznik Tarnowski” 1990, s. 29–42.

Banach R., Seminarium Duchowne w Tarnowie w latach 1838–1859. W kręgu wydarzeń politycznych, „Rocznik Tarnowski” 1991/1992, s. 95–108.

Bociek J., Liszka B., Jawień E. et al., Zakłady przemysłowe w przedwojennym Tarnowie (I) [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 15: Grabówka, Tarnów 2007, s. 233–268.

Bociek J., Liszka B., Jawień E. et al., Zakłady przemysłowe w przedwojennym Tarnowie (II) [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 18: Zabłocie, Tarnów 2008, s. 31–92.

Jelonek A., Terytorium i ludność miasta Tarnowa [w:] Studia z geografii średnich miast w Polsce. Problematyka Tarnowa, Warszawa 1971.

Kmieć S., Matula J., Oświata i kultura regionu tarnowskiego w okresie rozbiorów i niewoli. Szkolnictwo zawodowe [w:] Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. 2: Czasy rozbiorów i Drugiej Rzeczypospolitej, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983.

Knapik-Czosnek W., Tarnowska Straż Pożarna [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 8: Zawale, Tarnów 2001, s. 13–49.

Komorowski W., Tarnowski węzeł kolejowy. Historia i architektura, „Rocznik Tarnowski” 1991/1992, s. 125–132.

Komorowski W., Tarnowski węzeł kolejowy. Historia i architektura [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 19: Strusina, Tarnów 2009, s. 317–331.

Leniek J., Herzig F., Leśniak F., Dzieje miasta Tarnowa, Tarnów 1911.

Majorek C., Marmon W., Oświata i kultura regionu tarnowskiego w okresie rozbiorów i niewoli. Rozwój szkolnictwa ludowego i pedagogicznego [w:] Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. 2: Czasy rozbiorów i Drugiej Rzeczypospolitej, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983.

Pikul S., Olszówka W., Tarnowskie Wodociągi (II) [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 19: Strusina, Tarnów 2009, s. 41–50.

Potępa S., Tramwaje (25 września 1911–1939) [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 14: Grabówka, Tarnów 2006, s. 191–198.

Ruta Z., Oświata i kultura regionu tarnowskiego w okresie rozbiorów i niewoli. Szkolnictwo średnie i ogólnokształcące [w:] Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. 2: Czasy rozbiorów i Drugiej Rzeczypospolitej, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983.

Simche Z., Tarnów i jego okolica, Tarnów 1993 (reprint wydania z 1930 r.).

Skoraszewski W., Wodociągi (I) [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 15: Grabówka, Tarnów 2007, s. 7–10.

SokolW., Geschichte des k. und k. Feldjäger-Bataillons Nr. 13., Bochnia 1899.

Sterkowicz C., Elektrownia. Zakład Energetyczny w Tarnowie [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 15: Grabówka, Tarnów 2007, s. 185–194.

SzczepanikW., Cesarskie dzieci z Tarnowa. 57. galicyjski pułk piechoty w latach 1894–1918, Kraków 2011.

Szuro S., Informator statystyczny do dziejów społeczno-gospodarczych Galicji. Koleje żelazne w Galicji w latach 1847–1914, Kraków 1997.

Szuro S., Informator statystyczny do dziejów społeczno-gospodarczych Galicji. Ludność wojskowa Austro-Węgier rekrutująca się i stacjonująca na terenie Galicji 1869–1913, Kraków–Warszawa 1990, t. 284.

Szymczak-Hoff J., Życie towarzyskie i kulturalne Rzeszowa w dobie autonomii Galicji, Rzeszów 1993.

Tyrowicz M., Tarnów i region tarnowski w dobie walk o wolność społeczną i narodową [w:] Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. 2: Czasy rozbiorów i Drugiej Rzeczypospolitej, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983.

Tyrowicz M., Łopuszański B., Ziemia tarnowska w okresie przedautonomicznym [w:] Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. 2: Czasy rozbiorów i Drugiej Rzeczypospolitej, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983.

Zdrada J., Tarnów pod zaborem austriackim, cz. II (1848–1918). Rozwój gospodarczy Tarnowa [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. 4, Tarnów 1997, s. 114–130.

Zdrada J., Ziemia tarnowska w okresie autonomii galicyjskiej 1849–1918 [w:] Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. 2: Czasy rozbiorów i Drugiej Rzeczypospolitej, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2018, Numer 145 (4), s. 805 - 821

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Wzajemne relacje między wojskiem a społeczeństwem w galicyjskim garnizonie przełomu XIX i XX wieku na przykładzie Tarnowa

Angielski:

Relations between the army and the society in a Galician garrison at the turn of the 20th century: A case of Tarnów

Autorzy

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35 31-011 Kraków, Polska

Publikacja: 23.10.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Wacław Szczepanik (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski