FAQ

Twierdza ponad miastem, czyli o wpływie garnizonu na życie Srebrnej Góry w okresie fryderycjańskim (1775–1807)

Data publikacji: 23.10.2018

Prace Historyczne, 2018, Numer 145 (4), s. 775 - 790

https://doi.org/10.4467/20844069PH.18.037.8752

Autorzy

Tomasz Przerwa
Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Twierdza ponad miastem, czyli o wpływie garnizonu na życie Srebrnej Góry w okresie fryderycjańskim (1775–1807)

Abstrakt

The fortress above the city: Influence of the garrison on life of the town of Srebrna Góra’s in 1775–1807
 
The King of Prussia Frederick II, also known as Frederick the Great, decided to build the fortress Srebrna Góra which came to exert enormous influence on the fate of the Lower Silesian small town located at its feet. A huge fortress and the neighbouring Garrison dominated the declining mining and textile centre, that had both positive and negative repercussions. The article depicts the consequences of the military “promotion” of the town of Srebrna Góra, where civilians lived in a sense in the shade of the Garrison and at the same time benefited much from this situation. There is some peculiarity to the described case, as  the local Fortress Garrison significantly outnumbered the local community.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu

Księgi metrykalne parafii w Srebrnej Górze

               sygn. 481a: Tauf-Buch der Kirche zu Silberberg 1766–1785.

               sygn. 481b: Tauf-Buch der Kirche zu Silberberg 1785–1811.

               sygn. 481f: Trauungs-Buch der Kirche zu der Catholischen Curatie Silberberg 1766–1817.

 

Archiwum Państwowe we Wrocławiu. Oddział w Kamieńcu Ząbkowickim

Akta miasta Srebrna Góra

               sygn. 8: Einrichtung des Laternen Wesens zu Silberberg 1799–1807.

               sygn. 31: Die über den Commandanten zu Silberberg Major de Haas beygebrachte Beschwerde wegen unterbrochener öffentlicher Passage durch die Stadt 1780.

               sygn. 32: Die zu Silberberg zur Wohnung für den dortigen Kommandanten erkaufte Adolphschne Hauses 1794–1795.

               sygn. 33: Die Beschwerden des Magistrats zu Silberberg über den Commandant Obr. Lieutenant v. Schlemmer wegen Jurisdictions Eingriffe [1800].

               sygn. 65: Bericht des Syndikus der Stadt Silberberg über die dortige katholische Kapelle und summarisches Verzeichnis der evang. u. kathol. Einwohner.

 

Biblioteka Śląska w Katowicach. Oddział Zbiorów Specjalnych

               sygn. R 1688 III/1:Besondere Nachricht der freyen Bergstadt Silberberg.

               sygn. R 1688 III/2:C.G. Pohl, Chronick von Silberberg zur Fortsatzung der Geschichte von 1795.

 

Geheimes Staatsarchiv, Stiftung Preuβischer Kulturbesitz

I HA, Rep. 77, tit. 1296, Nr. 4a: Die Demolierung der Festung 1860–1864.

I HA, Rep. 77, tit. 1296, Nr. 5: Instandsetzung der Pallisades von Silberberg 1811–1812.

I HA, Rep. 89, Nr. 30446: Das Retablissement von Cosel und Silberberg 1813/19.

I HA, Rep. 151, Nr. 11575: Die Unterstützung für die durch die Belagerungen der schlesischen Festungen verunglückten Unterthanen bei Silberberg, Glatz, Cosel.

I HA, Rep. 151, Nr. 11582: Unterstützungen für die durch Belagerungen der schlesischen Festungen verunglückten Unterthamen bei Silberberg, Glatz, Cosel 1812.

 

 

 

Zbiory własne Autora

ErnstG., Designation, Silberberg 1795 (kopia rękopisu).

FrischM., Im Namen der Allerheiligsten und Hochgelobten Dreieinigkeit, Silberberg 1795 (kopia rękopisu).

Prace i źródła drukowane

Auszüge aus den Akten (Tagebuch) der Stadtverwaltung Silberberg im Eulengebirge 17901811, Hrsg. H. Felkel, U. Felkel, Hamburg 1999.

BartschtA., Aus Silberbergs friedericianischer Epoche [w:] Festschrift der Hundertjahr-­
-Feier zur Erinnerung an die standhafte Verteidigung Silberbergs
, Silberberg 1907.

BleylW., Silberberg. Die Passfestung Schlesiens, Breslau 1938.

BrachmannW., Beiträge zur Apothekengeschichte Schlesiens, Würzburg 1966.

Broniewski T., Srebrna Góra, Wrocław 1974.

Dębicki J., Pod strażą gór – pod strażą twierdzy. Srebrna Góra u zbiegu epok: habsburskiej i fryderycjańskiej [w:] Twierdza srebrnogórska, II: Wojna 1806–1807 – miasteczko, red. T. Przerwa, G. Podruczny, Wrocław 2008, s. 9–18.

Dębicki J., Srebrna Góra w czasie konfesjonalizacji [w:] Twierdza srebrnogórska, III:Miasteczko i fortyfikacje, red. T. Przerwa, G. Podruczny, Wrocław 2010, s. 20–32.

FischerJ.W., Bemerkungen auf einer Reise durch einen Theil des Schlesischen Gebirges und der Grafschaft Glaz, Breslau 1793.

Generalne tabele statystyczne Śląska 1787 roku,oprac. T. Ładogórski, Wrocław 1954.

HasseE., Chronik der Stadt Reichenbach im Eulengebirge, Reichenbach 1929.

PfeifferE., Die Revuereisen Friedrichs des Grossen, Berlin 1904.

Podruczny G., Przerwa T., Twierdza Srebrna Góra, Warszawa 2010.

Przerwa T., Nieszczęsne miasteczko: skutki oblężenia w 1807 r. [w:] Twierdza srebrnogórska, II:Wojna 1806–1807– miasteczko, red. T. Przerwa, G. Podruczny, Wrocław 2008, s. 100–112.

Przerwa T., Twierdza srebrnogórska oczami podróżników (1763–1867) [w:] Twierdza srebrnogórska, red. T. Przerwa, G. Podruczny, Srebrna Góra 2006, s. 87–98.

Przerwa T., Wapiennictwo ziemi ząbkowickiej [w:] Od regaliów po dobro narodowe. Ochrona i wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego na ziemiach polskich – aspekt historyczny, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wrocław 2016, s. 185–193.

Przerwa T., Zdrowotność garnizonu twierdzy srebrnogórskiej 1775–1815 [w:] Śląsk, Polska, Niemcy na przestrzeni wieków, red. T. Kulak, Toruń 2008, s. 295307.

Przerwa T., Życie w cieniu fryderycjańskiej twierdzy: przypadek Srebrnej Góry [w:] Zamki, twierdze i garnizony Opola, Śląska i dawnej Rzeczypospolitej, red. T. Ciesielski, Zabrze 2010, s. 97–108.

RödenbeckK.H.S., Tagebuch oder Geschichtskalender aus Friedrichʼs des Großen Regentenleben (1740–1786), Bd. 2, Berlin 1841; Bd. 3, Berlin 1842.

„Schlesische Provinzialblätter”, Bd. XIX (1794) – Bd. XLIV (1806).

SchneiderD., Soldaten in der Stadt. Militär und Gesellschaft in Nauen 1763–1806, München 2003.

SchummelJ.G., Reise durch Schlesien im Julius und August 1791, Breslau 1792.

WeigelJ.A.V., Geographische, naturhistorische und technologische Beschreibung des souverainen Herzogthums Schlesien, Tl. 3, Berlin 1801.

WeissCh., Wanderungen in Sachsen Schlesien Glatz und Böhmen, Tl. 2, Leipzig 1797.

ZimmermannF.A., Beyträge zur Beschreibung von Schlesien, Bd. I, Stück 4, Brieg 1783, s. 64.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2018, Numer 145 (4), s. 775 - 790

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Twierdza ponad miastem, czyli o wpływie garnizonu na życie Srebrnej Góry w okresie fryderycjańskim (1775–1807)

Angielski:

The fortress above the city: Influence of the garrison on life of the town of Srebrna Góra’s in 1775–1807

Autorzy

Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

Publikacja: 23.10.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Tomasz Przerwa (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski