Stan zagrożenia. Bezpieczeństwo wewnętrzne II Rzeczypospolitej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEStan zagrożenia. Bezpieczeństwo wewnętrzne II Rzeczypospolitej
Data publikacji: 07.12.2020
Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (4), s. 693 - 702
https://doi.org/10.4467/20844069PH.20.037.12491Autorzy
Stan zagrożenia. Bezpieczeństwo wewnętrzne II Rzeczypospolitej
State of danger: Internal security of the Second Polish Republic
The paper deals concisely with issues of the internal security in interwar Poland, especially those related to the political determinants. It contains a discussion of the chronology of the transformations that affected the state of security in the years 1918–1939. In the chronological overview of the changes, several sections can be distinguished: 1) the first months of the formation of the state when the public sentiments were also shaped by the extreme emotions being the effect of the end of the war and by the revolutionary movements in the neighbouring territories; 2) the culmination of the Polish-Bolshevik War in the summer of 1920 when the Soviet Army invaded the territory of Poland under the pretence of social revolution; 3) the relatively peaceful 1920s; 4) the Great Depression (in Poland 1930–1935) with a rapid increase in social unrest; 5) the last four years before the outbreak of WWII, characterised by variable intensity of internal tensions. Of key importance to the internal order was the activity of subversive organisations. The most important ones were the communist movement and the Ukrainian nationalist underground. Both took into account armed fight against the Polish state, either on an ongoing basis or in the future. The state of security was also influenced by legitimate political organisations (socialists, peasants’parties and nationalists) but the threat from them was only of a short-term nature and it was not an immediate effect of the decisions made by leaders of these communities. The state apparatus was forced to struggle against different threats to the internal security. The most severe forms were armed revolts, most of which took place in the early 1920s in the eastern provinces; some of them were provoked by the Soviet secret services. The whole interwar period was full of radical political demonstrations, protests against unemployment, and different forms of peasants’riots. The administration often proved unable to recognise the threats; however, the authorities never allowed the incidents to escalate into a wave of unrest that would jeopardise the national and social order.
Archiwalia
AAN, Komenda Główna Policji Państwowej, sygn. 544.
AAN, Urząd Wojewódzki Poleski, sygn. 32.
Opracowania
Antonov B.C., Karpov B.H., Mastera razvedki i kontrrazvedki, Moskva 2009.
Cichoracki P., Dufrat J., Mierzwa J., Bunt społeczny doby wielkiego kryzysu lat 1930–1935. Uwarunkowania, skala, konsekwencje, Kraków 2019.
Cimek H., Kieszczyński L., Komunistyczna Partia Polski 1918–1938, Warszawa 1984.
Hud B., Ukraińcy i Polacy na Naddnieprzu, Wołyniu i w Galicji Wschodniej w XIX i pierwszej połowie XX wieku, Warszawa 2018.
Linkiewicz O., Lokalność i nacjonalizm. Społeczności wiejskie w Galicji Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym, Warszawa 2018.
Misiuk A., Policja Państwowa 1919–1939. Powstanie, organizacja, kierunki działania, Warszawa 1996.
Paluian U.A., Bielaruskaia Sialianska-Rabochaia Hramada, Minsk 1967.
Pawłowski I., Polityka i działalność wojskowa KPP 1918–1928, Warszawa 1964.
Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski. Okres 1914–1939, t. II, Gdańsk 1990.
Rady delegatów robotniczych w Polsce 1918–1919. Materiały i dokumenty, t. I–II, red. A. Tymieniecka, A. Litwin, Warszawa 1965.
Revoliutsionnyĭ put' Kompartii ZapadnoĭBelarussii, red. A.N. Matsko, V.Ie. Samutin, Minsk 1966.
Rok 1923 w Krakowie. Rozprawy i studia, red. J. Buszko, Kraków 1978.
Szczepański J., Społeczeństwo Polski w walce z najazdem bolszewickim 1920 r., Warszawa–Pułtusk 2000.
Szczepański J., Wojna 1920 na Mazowszu i Podlasiu, Warszawa–Pułtusk 1995.
Śleszyński W., Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa polskiego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Warszawa 2007.
Śmiałek A., Sądy doraźne w II Rzeczypospolitej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1984, nr 1.
Tomaszewski J., Trzy projekty Władysława Grabskiego, „Kwartalnik Historyczny” 1958, nr 4.
Tomicki J., Polska Partia Socjalistyczna 1892–1948, Warszawa 1983.
Tyszkiewicz A., Obóz Wielkiej Polski w Małopolsce 1926–1933, Kraków 2004.
Wielki Strajk Chłopski w 1937 r. Uwarunkowania i konsekwencje, red. W. Wierzbieniec, Rzeszów 2008.
Włodarkiewicz W., Społeczeństwo województwa poleskiego wobec zagrożenia wojennego i wojny w 1939 roku, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2009, nr 1.
Wysocki R., Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów w Polsce w latach 1929–1939, Lublin 2003.
Żyndul J., Zajścia antyżydowskie w Polsce w latach 1935–1937, Warszawa 1994.
Informacje: Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (4), s. 693 - 702
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Stan zagrożenia. Bezpieczeństwo wewnętrzne II Rzeczypospolitej
State of danger: Internal security of the Second Polish Republic
Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Publikacja: 07.12.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1225
Liczba pobrań: 2489