FAQ

Separatyzm, dzielnicowość i unifikacja w II Rzeczypospolitej (1918–1939). Problemy integracji państwa i społeczeństwa po odzyskaniu niepodległości

Data publikacji: 07.12.2020

Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (4), s. 733 - 743

https://doi.org/10.4467/20844069PH.20.040.12494

Autorzy

Przemysław Olstowski
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN
https://orcid.org/0000-0002-1379-4407 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Separatyzm, dzielnicowość i unifikacja w II Rzeczypospolitej (1918–1939). Problemy integracji państwa i społeczeństwa po odzyskaniu niepodległości

Abstrakt

Separatism, regionalism and unification in the Second Republic of Poland (1918–1939): Problems of the state and society’s integration after the regaining of independence

The rebuilding of an independent Polish state after the First World War meant, above all, the urgent necessity of unification of three formerly partitioned lands, especially in context of law, economy and administration. This integration process in the Second Republic as a whole, although long and difficult, was successful. Real problems for the state authorities were separatist tendencies and regional antagonisms. The consequences of more than a hundred years of functioning of three partitioned lands within the Prussian (German), Austrian and Russian states resulted in both national and cultural heterogeneity. Interwar Poland was inhabited by a nationally and ethnically diverse population of various faiths. Germans in former Prussian Poland and in Polish part of Upper Silesia had hopes of rejoining the Reich. Ukrainians in south-eastern districts of Poland wanted to win provincial autonomy and –in the future –their own independent state. Moreover, the social and economic consequences of First World War in different regions of Poland, and the reality of the reborn Polish state, created the ground for conflicts, disappointments, and for regional antagonisms, sometimes even evoking separatist moods, especially in the western provinces. The conundrum of national minorities remained unresolved to the end of the Second Polish Republic in 1939. The question of social and national awareness of members of ethnic groups within the Polish society (Kashubians, Silesians, Masurians), like antagonisms between inhabitants of formerly partitioned lands, was a part of the nation-creating process and integration of the country. The gradual unification of different regional populations within the all-Polish social, cultural, political and economic life in the interwar period was cut short by the outbreak of the Second World War.

Bibliografia

Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2001.

Bruski J.J., Między prometeizmem a realpolitik. II Rzeczpospolita wobec Ukrainy Sowieckiej 1921–1926, Kraków 2011.

Cichoracki P., Stołpce – Łowcza – Leśna 1924. II Rzeczpospolita wobec najpoważniejszych incydentów zbrojnych w województwach północno-wschodnich, Łomianki 2012.

Czubiński A., Problem tzw. separatyzmu dzielnicowego w Wielkopolsce i na Pomorzu w latach 1918–1926 [w:] Pomorze i Wielkopolska po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, red. S. Gierszewski, Gdańsk 1983.

Deutsche und Polen zwischen den Kriegen. Minderheitenstatus und „Volkstumskampf” im Grenzgebiet (1920–1939). Amtliche Berichterstattung aus beiden Ländern 1920–1939, hrsg. R. Jaworski, M. Wojciechowski, bearb. M. Niendorf, P. Hauser, München–New Providence–London–Paris 1997.

Januszewska-Jurkiewicz J., Stosunki narodowościowe na Wileńszczyźnie w latach 1920–1939, Katowice 2010.

Kirwiel E., Kresy Północno-Wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939. Oblicze polityczne, Lublin 2011.

Kopeć E., „My” i „oni” na polskim Śląsku (1918–1939), Katowice 1986.

Kopeć E., Południowo-zachodnie kresy Rzeczypospolitej 1918–1939. Społeczne warunki integracji, Katowice 1981.

Kutta J., „My” i „oni” na Pomorzu w latach 1920–1939. Przyczynek do dziejów integracji społeczeństwa polskiego, „Zapiski Historyczne” 1991, t. 56, z. 2–3, s. 59–83.

Kutta J., Druga Rzeczpospolita i Kaszubi 1920–1939, Bydgoszcz 2003.

Kutta J., Separatyzm i dzielnicowość w Wielkopolsce i na Pomorzu w latach 1918–1926, Warszawa 1979 (praca doktorska obroniona w Instytucie Historii PAN).

Olstowski P., Samorząd terytorialny w województwie pomorskim w latach II Rzeczypospolitej [w:] Pomorskie – twarzą do przyszłości. 20 lat samorządu terytorialnego w III Rzeczypospolitej, red. G. Grzelak, Gdańsk 2018, s. 55–69.

Piłsudski J., Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych, t. V, Warszawa 1937.

Regionalizm a separatyzm – historia i współczesność. Śląsk na tle innych obszarów, red. M.W. Wanatowicz, Katowice 1995.

Śleszyński W., Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa polskiego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Warszawa 2007.

Tarnowska A., Z dziejów unifikacji administracji II Rzeczypospolitej. Rola przepisów pruskich, Toruń 2012.

Wachowiak S., Czasy, które przeżyłem, Warszawa 1991.

Wanatowicz M.W., Ludność napływowa na Górnym Śląsku w latach 1922–1939, Katowice 1982.

Wanatowicz M.W., Województwo śląskie na tle Drugiej Rzeczypospolitej [w:] Województwo śląskie (1922–1939). Zarys monograficzny, red. F. S e r a f i n, Katowice 1996.

Wanatowicz M.W., Wrastanie w Polskę. Z problemów unifikacji i integracji Górnego Śląska z Drugą Rzecząpospolitą [w:] Górny Śląsk po podziale w 1922 roku. Co Polska, a co Niemcy dały mieszkańcom tej ziemi?, red. Z. Kapała, W. Lesiuk, M.W. Wanatowicz, t. 1, Bytom 1997.

Wysocka B., Regionalizm wielkopolski w II Rzeczypospolitej 1919–1939, Poznań 1981.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (4), s. 733 - 743

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Separatyzm, dzielnicowość i unifikacja w II Rzeczypospolitej (1918–1939). Problemy integracji państwa i społeczeństwa po odzyskaniu niepodległości

Angielski:

Separatism, regionalism and unification in the Second Republic of Poland (1918-1939). Problems of the state and society’s integration after the regaining of independence

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-1379-4407

Przemysław Olstowski
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN
https://orcid.org/0000-0002-1379-4407 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN

Publikacja: 07.12.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Przemysław Olstowski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski