FAQ

Przygotowanie wyborów do Sejmu PRL I kadencji w 1952 roku jako element procesu sowietyzacji Polski po II wojnie światowej

Data publikacji: 23.10.2017

Prace Historyczne, 2017, Numer 144 (4), s. 739 - 758

https://doi.org/10.4467/20844069PH.17.039.6954

Autorzy

Michał Siedziako
Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Szczecinie
https://orcid.org/0000-0003-0799-0222 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Przygotowanie wyborów do Sejmu PRL I kadencji w 1952 roku jako element procesu sowietyzacji Polski po II wojnie światowej

Abstrakt

The preparation of the election to the first-term Sejm of the Polish People’s Republic in 1952 as A part of the Sovietization process of Poland after the Second World War
 
The article is a historical and political analysis of the preparation of the 1952 election to the first-term Sejm of the Polish People’s Republic. The electoral system implemented in Poland at that time was based on the electoral practice of the Soviet Union both in general and in many details. According to the Soviet political patterns, the MPs were nominated long before the voting day by the Central Committee of the Polish United Workers’ Party, who carefully planned the Sejm composition, both politically and socially. Each candidate had to be verified and nothing was accidental. In an attempt to secure its undivided power, the Communist Party would not let the citizens choose their political representatives. The way in which the Sejm of the Polish People’s Republic was elected in 1952 and in later years had very little to do, aside from the name, with free elections, which are invariably at the heart of every democratic political system.

Bibliografia

1. Archiwa

Archiwum Akt Nowych:

               – Biuro Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Narodowego w Warszawie;

               – Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej;

               – Państwowa Komisja Wyborcza w Warszawie.

2. Akty prawne i druki urzędowe

Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r., Dz. U. z 1952 r., nr 33, poz. 232.

Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 28 października 1952 r. w sprawie wyników wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 26 października 1952 r., M. P. 1952, nr A-91, poz. 1414.

Uchwała Rady Państwa z dnia 25 sierpnia 1952 r. w przedmiocie ustalenia podziału obszaru Państwa na okręgi wyborcze, liczby posłów, jaka ma być wybrana z każdego okręgu, oraz siedzib okręgowych komisji wyborczych, M. P. z 1952 r., nr A-72, poz. 1154.

Uchwała Rady Państwa z dnia 25 sierpnia 1952 r. w sprawie powołania Państwowej Komisji Wyborczej, M. P. z 1952 r., nr A-72, poz. 1153.

Uchwała Rady Państwa z dnia 5 VIII 1952 r. o zarządzeniu wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz. U. z 1952 r., nr 35, poz. 247.

Ustawa z dnia 1 sierpnia 1952 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz. U. z 1952 r., nr 35, poz. 246.

3. Źródła publikowane

Błażyński Z., Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Warszawa 1990.

Konstytucja (ustawa zasadnicza) Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich z dn. 5 XII 1936 r. [w:] A. Bosiacki, H. Izdebski, Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność, Kraków 2013.

Polska w dokumentach z archiwów rosyjskich 1949–1953, wybór i oprac. A. Kochański, G.P. Muraszko, A.F. Noskowa, A. Paczkowski, K. Persak, tłum. E. Rosowska, Warszawa 2000.

Wolsza T., Zaćmiński A., Ludzie listy piszą… Referendum i wybory do Sejmu w korespondencji Polaków (1946–1952), Bydgoszcz 2013.

4. Prace niepublikowane

Sudoł J., Wybory do Sejmu z dnia 26 X 1952 r. w województwie bydgoskim, Bydgoszcz 2003 (mps pracy magisterskiej przygotowanej na Wydziale Humanistycznym Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego pod kierunkiem prof. dr. hab. Andrzeja Zaćmińskiego, w zbiorach autora).

5. Prace zbiorowe, monografie i artykuły naukowe

Brunner G., Elections in the Soviet Union [w:] Elections in Socialist States, red. R.K. Furtak, New York 1990.

Departament X MBP. Wzorce – struktury – działanie, red. K. Rokicki, Warszawa 2007.

Drabik S., Bezpieka i partia wobec wyborów do Sejmu PRL I kadencji w 1952 r. w województwie krakowskim, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2013, nr 1 (11).

Eisler J., Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR, Warszawa 2014.

Friedgut T.H., Political Participation in the USSR, Princeton 1979.

Gałaszewski D., Wizerunek agitatorów domowych ZMP w społecznym odbiorze wyborów 1952 r. [w:] Studia i materiały z dziejów opozycji i oporu społecznego, t. 4, red. Ł. Kamiński, Wrocław 2000.

Garlicki A., Stalinizm, Warszawa 1993.

Historia sejmu polskiego, red. A. Ajnenkiel, t. III: J. Zakrzewska, T. Mołdawa, Polska Ludowa, Warszawa 1989.

Hutnikiewicz A., Obraz wyborów parlamentarnych w latach 1947 i 1952 w prasie szczecińskiej [w:] Obraz wyborów w prasie XIX i XX wieku na Pomorzu, Śląsku i w Wielkopolsce, red. A. Chlebowska, J. Nowosielska-Sobel, Szczecin 2007.

Jarosz D., Polacy a stalinizm 1948–1956, Warszawa 2000.

Karklins R., Soviet Elections Revisited: Voter Abstention in Noncompetitive Voting, „Ameri­can Political Science Review” 1986, vol. 80, nr 2.

Kupiecki R., „Natchnienie milionów”. Kult Józefa Stalina w Polsce 1944–1956, Warszawa 1993.

Mazur M., Strategie perswazyjne w wyborach do Sejmu w latach 1947, 1952, 1957. Model porównawczy [w:] Wybory i referenda w PRL, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin 2014.

Mażewski L., Posttotalitarny autorytaryzm PRL 1956–1989. Analiza ustrojowopolityczna, Warszawa–Biała Podlaska 2011.

Mażewski L., System rządów w PRL (1952–1989), Warszawa–Biała Podlaska 2011.

Mote M.E., Soviet Local and Republic Elections: A Description of the 1963 Elections in Leningrad Based on Official Documents, Press Accounts, and Private Interviews, Stanford 1965.

Motyka G., Na białych Polaków obława. Wojska NKWD w walce z polskim podziemiem 1944–1953, Kraków 2014.

Olejniczak J., Wybory do Sejmu i rad narodowych w województwie bydgoskim w okresie tzw. małej stabilizacji (1956–1970), Toruń 2010.

Paczkowski A., Trzy twarze Józefa Światły. Przyczynek do historii komunizmu w Polsce, Warszawa 2009.

Persak K., „Troskliwy opiekun i światły doradca Polski Ludowej”. Poprawki Józefa Stalina do Konstytucji PRL z 22 lipca 1952 roku [w:] PRL. Trwanie i zmiana, red. D. Stola,
M. Zaremba, Warszawa 2003.

Persak K., Struktura i skład centralnych instancji decyzyjnych KC PZPR [w:] Centrum władzy w Polsce 1948–1970, red. A. Paczkowski, Warszawa 2003.

Polacy wobec PRL. Strategie przystosowawcze, red. G. Miernik, Kielce 2003.

Polacy wobec przemocy 1944–1956, red. B. Otwinowska, J. Żaryn, Warszawa 1996.

Rochatka T., Aparat bezpieczeństwa w Wielkopolsce a wybory do sejmu w 1952 roku, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2011, nr 2 (18).

Siedziako M., Manipulacje i fałszerstwa wyborcze w wyborach do Sejmu PRL (1952–1985), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2016, nr 1 (27).

Siedziako M., Mechanizmy kontroli PZPR nad składem Sejmu PRL (1952–1985) [w:] Partia, państwo, społeczeństwo, red. K. Rokicki, Warszawa 2016.

Siedziako M., Partia wybiera, społeczeństwo głosuje. Jak wyłaniano Sejm PRL (1952–1985) [w:] Elity komunistyczne w Polsce, red. M. Szumiło, M. Żukowski, Warszawa–Lublin 2015.

Sokół W., Systemy wyborcze w Polsce Ludowej – uwarunkowania, mechanizmy i konsekwencje polityczne [w:] Wybory i referenda w PRL, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin 2014.

Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w Polsce w latach 1948–1956, Warszawa–Poznań 2014.

Stępka S., Władze partyjno-państwowe a chłopi w okresie wyborów (1947–1957) [w:] Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1956). Materiały z konferencji naukowej 5–6 grudnia 2002 r. w Rzeszowie, t. 1, red. J. Gmitruk, Z. Nawrocki, Warszawa 2003.

Szumiło M., Roman Zambrowski 1909–1977. Studium z dziejów elity komunistycznej w Polsce, Warszawa 2014.

Świda-Ziemba H., Człowiek wewnętrznie zniewolony. Problemy psychosocjologiczne minionej formacji, Warszawa 1998.

Topyło J., Departament X MBP w latach 1949–1954. Geneza – struktura organizacyjna – metody pracy, Toruń 2006.

Tyszkiewicz J., Propaganda wyborów do Sejmu PRL w 1952 roku na łamach prasy wrocławskiej [w:] Obraz wyborów w prasie XIX i XX wieku na Pomorzu, Śląsku i w Wielkopolsce, red. A. Chlebowska, J. Nowosielska-Sobel, Szczecin 2007.

Werblan A.,Stalinizm w Polsce, Warszawa 2009.

White S., Reforming the Electoral System, „Journal of Communist Studies” 1988, vol. 4, nr 4.

Wojsław J., Kampania propagandowa towarzysząca wyborom do Sejmu z 26 października 1952 roku, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2010, nr 9.

Wojsław J., Strategie propagandowe w latach apogeum stalinizmu na przykładzie wyborów do Sejmu z 26 października 1952 r.: język tekstu i obrazu [w:] Wybory i referenda w PRL, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin 2014.

Wrona J., System partyjny w Polsce 1944–1950. Miejsce – funkcje – relacje partii politycznych w warunkach budowy i utrwalania systemu totalitarnego, Lublin 1997.

Wybory i referenda w PRL, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin 2014.

Zaćmiński A., Duchowieństwo Kościoła katolickiego w województwie bydgoskim wobec „wyborów” do Sejmu PRL: z 26 X 1952 roku, „Zapiski Historyczne” 2009, t. LXXIV, z. 3.

Zaremba M., Drugi stopień drabiny. Kult pierwszych sekretarzy w Polsce [w:] PRL. Trwanie i zmiana, red. D. Stola, M. Zaremba, Warszawa 2003.

Zaslavsky V., Brym R.J., The Functions of Elections in the USSR, „Soviet Studies” 1978, t. 30, nr 3.

6. Internet

Archiwum danych o posłach, http://orka.sejm.gov.pl/ArchAll2.nsf [dostęp: 16.02.2015].

Sprawozdanie stenograficzne z 108 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego w dniach 31 lipca i 1 sierpnia 1952 r., Warszawa 1952 [w:] Sejm Ustawodawczy RP 1947–1952, https://bs.sejm.gov.pl/F?func=file&file_name=find-nowe-sur&local_base=ars01 [dostęp: 10.01. 2016].

Sprawozdanie stenograficzne z 99 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego w dniu 15 grudnia 1951 r., Warszawa 1951 [w:] Sejm Ustawodawczy RP 1947–1952, https://bs.sejm.gov.pl/F?func=file&file_name=find-nowe-sur&local_base=ars01 [dostęp: 10.01.2016].

Wybory 1952 czyli wybieranie wybranych, „Przelom.pl. Portal Ziemi Chrzanowskiej”, http://przelom.pl/14677-wybory-1952-czyli-wybieranie-wybranych.html [dostęp: 15.02.2015].

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2017, Numer 144 (4), s. 739 - 758

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Przygotowanie wyborów do Sejmu PRL I kadencji w 1952 roku jako element procesu sowietyzacji Polski po II wojnie światowej
Angielski:
The preparation of the election to the first-term Sejm of the Polish People’s Republic in 1952 as a part of the Sovietization process of Poland after the Second World War

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-0799-0222

Michał Siedziako
Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Szczecinie
https://orcid.org/0000-0003-0799-0222 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Szczecinie

Publikacja: 23.10.2017

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Michał Siedziako (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski