FAQ

Problemy bezpieczeństwa II Rzeczypospolitej. Koncepcje polskie a realia geopolityczne (1919–1932)

Data publikacji: 07.12.2020

Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (4), s. 657 - 679

https://doi.org/10.4467/20844069PH.20.035.12489

Autorzy

Marek Kornat
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-2639-6974 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Problemy bezpieczeństwa II Rzeczypospolitej. Koncepcje polskie a realia geopolityczne (1919–1932)

Abstrakt

Security of the Second Polish Republic: Polish ideas and geopolitical realities (1919–1932)

The aim of the paper is to provide a critical perspective on the concepts of the international security of Poland as defined by the policy makers responsible for the international policy in 1918–1932, that is, before Józef Beck became the Minister of Foreign Affairs, which gave rise to the doctrine of balance between Germany and the Soviet Union. The author’s main conclusion is that the attempts to provide the Polish state with real “material”security in the reality of unstable international order were like squaring the circle. The hopes for alliance with the victorious superpowers of the Entente were not fulfilled because the United States had returned to isolationism and Great Britain did not give any guarantees to any state of continental Europe except France in Locarno. The multilateralism offered by the League of Nations did not yield any fruit because the idea of the collective security turned out to be an illusion. Both the Central-European Bloc and the Intermarium project were merely theoretical concepts. Basically, it is impossible for a historian to provide an ex post outline of a convincing alternative to the activities of Polish diplomacy in relation to those of which we know, no matter how critical their assessment of those actions would be.

Bibliografia

Archiwa

Archiwum Akt Nowych (Warszawa)

MSZ

Ambasada RP w Moskwie

Archiw Wnieszniej Politiki Rossijskoj Federacyj (Moskwa)

Fond Sekretariatu Litwinowa

Instytut Polski i Muzeum Sikorskiego (Londyn)

Ambasada RP w Londynie

Ministère des Affaires Etrangères. Archives Diplomatiques (Paryż – La Courneuve)

Europe 1918–1940

The National Archives (Kew–London)

Foreign Office 371

Biblioteka Polskiej Akademii Umiejętności (Kraków)

Teki Zygmunta Lasockiego

Źródła publikowane

Beck J., Wspomnienia o polskiej polityce zagranicznej 1926–1939, oprac. A.M. Cienciała, Warszawa–Kraków 2015.

Chamberlain A., Down the Years, London 1935.

Dmowski R., Polityka polska i odbudowanie państwa, Warszawa 1925.

Documenti per la storia delle relazioni italo-polacche (1918–1940) / Dokumenty dotyczące historii stosunków polsko-włoskich (1918–1940), red. M. Di Simone, J. Stoch, Rzym 1998.

Dokumenty z dziejów polskiej polityki zagranicznej 1918–1939, oprac. T. Jędruszczak, M. Nowak-Kiełbikowa, Warszawa1989.

Jędrzejewicz W., Cisek J., Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego 1867–1935, Warszawa–Londyn 1998.

Jędrzejewicz W., Cisek J., Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego, Warszawa–Łomianki 2006.

Polskie dokumenty dyplomatyczne 1931, red. M. Wołos, Warszawa 2008.

Polskie dokumenty dyplomatyczne 1932, red. K. Kania, Warszawa 2011.

Politbiuro CK RKP(b)WKP(b) i Jewropa. Rieszenija „osoboj papki” 1923–1939, Moskwa 2001.

Seymour Ch., Letters from the Paris Peace Conference, ed. H.B. Whiteman, New Haven–London 1965.

Skrzyński A., Dwie mowy, Warszawa 1927.

Skrzyński A., Poland and Peace, Londyn 1924.

Skrzyński A., Polska a pokój, Warszawa 1924.

Stalin i Kaganowicz. Pieriepiska. 1931–1936 gg, Moskwa 2001, red. O. Chlewniuk i in., Moskwa 2001.

Stawecki P., Protokół pierwszego posiedzenia Komitetu Obrony Państwa z dnia 23 listopada 1926 r., „Kwartalnik Historyczny” 1988, nr 3, s. 82–83.

Wasilewski L., Józef Piłsudski jakim go znałem, Warszawa 1935.

Wielka deklaracja marszałka Piłsudskiego, „Głos Prawdy”, nr 129 z 27 lutego 1926, s. 117–119.

Monografie i artykuły

Ambrosius L., Wilsonianism: Woodrow Wilson and His Legacy in American Foreign Relations, New York 2002.

Balcerak W., Polityka zagraniczna Polski w dobie Locarna, Wrocław 1967.

Batowski H., Między dwiema wojnami [w:] tenże, Z polityki międzynarodowej XX wieku: wybór studiów z lat 1930–1975, Kraków 1979, s. 294.

Borzęcki J., Pokój ryski 1921 roku i kształtowanie międzywojennej Europy Wschodniej, Warszawa 2012.

Ciałowicz J., Polsko-francuski sojusz wojskowy 1921–1939, przedm. M. Zgórniak, Warszawa 1970.

Davion I., Mon voisin, cet ennemi. La politique de sécurite française face aux relations polono-tchecoslovaques entre 1919 et 1939, Bruxelles 2009.

Ehrlich L., Rozwój prawa narodów a zagadnienie bezpieczeństwa kolektywnego [w:] Bezpieczeństwo zbiorowe. Referaty przedstawione przez Centralny Komitet Polskich Instytucji Nauk Politycznych w Warszawie na Ósmej Konferencji Wyższych Studiów Międzynarodowych w Londynie 3–8 czerwca 1935 roku, Lwów 1935, s. 35.

Faryś J., Koncepcje polskiej polityki zagranicznej 1918–1939, Warszawa 1981.

Geneza paktu Hitler–Stalin. Fakty i propaganda, red. B. Musiał, J. Szumski, Warszawa 2012.

Godlewski J.R., Wybrane zagadnienia polskiego planowania wojennego w latach 1919–1939, Gdańsk 1982.

Hillgruber A., Die gescheiterte Großmacht. Eine Skizze des Deutschen Reiches 1871–1945, Düsseldorf 1984.

Jackowski T.G., W walce o polskość, Kraków 1972.

Kamiński M.K., Zacharias M.J., Polityka zagraniczna RP 1918–1939, Warszawa 1998.

Kornat M., Jakiej Polski pragnęli Polacy? Koniunktura międzynarodowa i aspiracje narodu, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2018, nr 1 (31), s. 39–60.

Kornat M., Józef Piłsudski on International Relations and the Aims of Polish Foreign Policy [w:] Józef Piłsudski: Under the Banners of White Eagle and Pahonia. On the Centenary of Polish Independence, red. by W. Suleja i T. Wolsza, Warszawa 2018, s. 79–113.

Kornat M., Polish Conception of an Alliance with Finland in the early post-World War I years. A reconsideration attempt [w:] Finland Suomi 100. Language, Culture, History, eds. U. Tuomarla, I. Piechnik, B. Biró, Kraków–Helsinki 2017, s. 408–425.

Kornat M., Polityka równowagi (1934–1939). Polska między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.

Kornat M., Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka, Gdańsk 2012.

Kornat M., Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop–Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002.

Krasuski J., Stosunki polsko-niemieckie 1919–1932, Poznań 1975.

Krumeich G., Die unbewältigte Niederlage. Das Trauma des Ersten Weltkriegs und die Weimarer Republik, Freiburg 2018.

Kucharczyk G., Wersal 1919. Nowa kultura bezpieczeństwa dla Polski i Europy, Poznań 2019.

Kutrzeba S., Nasza polityka zagraniczna, Kraków 1923.

Leczyk M., Polityka II Rzeczypospolitej wobec ZSRR w latach 1925–1934, Warszawa 1976.

Liga Narodów. Siedem odczytów wygłoszonych na Uniwersytecie Warszawskim w roku akademickim 1924/25, Warszawa 1925.

Macmillan M., Paryż 1919. Sześć miesięcy, które zmieniły świat, konferencja pokojowa w Paryżu 1919 roku i próba zakończenia wojny, Oświęcim 2018.

Mandelman D., Shattered Peace. Versailles 1919 and the Price We Pay Today, New Jersey 2008.

Materski W., Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918–1943, Warszawa 2005.

Romer E., Polska i Polacy, Kraków 1916.

Skrzypek A., Związek Bałtycki. Litwa, Łotwa, Estonia i Finlandia w polityce Polski i ZSRR w latach 1919–1925, Warszawa 1972.

Sobczak J., Propaganda zagraniczna Niemiec weimarskich wobec Polski, Poznań 1973.

Terej J.J., Refleksje historyczne, Warszawa 1983.

Tooze A., The Deluge: The Great War, America and the Remaking of the Global Order, 1916–1931, London 2014.

Walczak H., Sojusz z Rumunią w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918–1931, Szczecin 2008.

Wandycz P., Aleksander Skrzyński. Minister spraw zagranicznych II Rzeczypospolitej, Warszawa 2006.

Wandycz P., Borzęcki J., Rozmowy Piłsudskiego z Wojkowem. Fragmenty raportów, „Zeszyty Historyczne” 2004, z. 149, s. 22.

Wandycz P., Polska w polityce międzynarodowej [w:] idem, Z dziejów dyplomacji, Londyn 1988, s. 15.

Wandycz P., Polska wobec polityki locarneńskiej Brianda [w:] idem, Z dziejów dyplomacji, London 1988, s. 71–89.

Wandycz P., Z Piłsudskim i Sikorskim. August Zaleski, minister spraw zagranicznych w latach 1926–1932 i 1939–1941, Warszawa 1999.

Wołos M., Francja–ZSRR. Stosunki polityczne w latach 1924–1932, Toruń 2004.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (4), s. 657 - 679

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Problemy bezpieczeństwa II Rzeczypospolitej. Koncepcje polskie a realia geopolityczne (1919–1932)
Angielski:

Security of the Second Polish Republic: Polish ideas and geopolitical realities (1919–1932)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-2639-6974

Marek Kornat
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
, Polska
https://orcid.org/0000-0003-2639-6974 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
Polska

Publikacja: 07.12.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marek Kornat (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski