FAQ

Polityka personalna w Wojsku Polskim w latach 1918–1939

Data publikacji: 07.12.2020

Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (4), s. 761 - 779

https://doi.org/10.4467/20844069PH.20.042.12496

Autorzy

Andrzej Wojtaszak
Uniwersytet Szczeciński
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5615-9438 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Polityka personalna w Wojsku Polskim w latach 1918–1939

Abstrakt

Personnel policy in the Polish Army in the years 1918–1939

Personnel policy is one of the most sensitive elements shaping the military personnel of each army, and we can distinguish several stages of this policy in the Polish Army in the years 1918–1939. The first was related to the regaining of independence by Poland and fights for its borders. At that time, the organizational structures of the army were created and verification commissions were set up, which defined the possibilities of serving in the Polish Army, especially in regard to former soldiers from the forces of partitioning powers. The next period was associated with the transition of the army to the so-called peace organization, when the basis for the promotion pragmatics was defined by law. The third of the stages began after 1926, when after the coup détat, Marshal Józef Piłsudski and his entourage gained a decisive role in the promotion policy, mainly based on legionary provenance. At that time, many officers left the military, especially those generals who previously commanded the armies of partitioning powers. The organizational system of the Polish Army also changed, as alongside the Ministry of Military Affairs and the General Staff (Main), a new dominant organ was appointed –the General Inspectorate of the Armed Forces –to prepare the army for a future war. After the death of Józef Piłsudski in 1935, the pragmatist approach was advocated by his successor Marshal Edward Rydz-Śmigły, who tried to introduce clear promotion regulations regarding personnel policy in the Polish Army.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych w Warszawie

Akta gen. Lucjana Żeligowskiego, t. 26.

Gabinet Cywilny Rady Regencyjnej, sygn. 42.

Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie

Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, sygn. I 300. 28.7.

Gabinet Ministra Spraw Wojskowych, sygn. I.300.1.549; sygn. I.300.1.578.

Oddział I Sztabu Generalnego, 303.3.31.

Oddział V Sztabu Generalnego, sygn. I. 309.9.119.

Rocznik oficerski, Warszawa: 1923,1924, 1928,1932.

Źródła drukowane

„Dziennik Personalny. Ministerstwo Spraw Wojskowych”

„Dziennik Praw Królestwa Polskiego”

„Dziennik Rozkazów Wojskowych Ministerstwa Spraw Wojskowych”

„Dziennik Rozporządzeń c. i k. Zarządu Wojskowego w Polsce”. Część XVI. Wydana w Lublinie i rozesłana 15 IX 1917 r., poz. 75

Dziennik Rozporządzeń dla Jeneralnego Gubernatorstwa Warszawskiego”

Dziennik Rozporządzeń c. i k. Jeneralnego Gubernatorstwa Wojskowego dla Austriacko-Węgierskiego Obszaru Okupowanego w Polsce”

„Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”

„Monitor Polski”

Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietna 1917), Warszawa 1917.

Rybka R., Stepan K., Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939, Kraków 2003.

Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków 2006.

Sprawozdania Stenograficzne Sejmu Ustawodawczego z lat 1919–1922: z 84 posiedzenia

Sejmu Ustawodawczego z dnia 2 VIII 1919 r., http://dlibra.umcs.lublin.pl/ dlibra/ publication?id=7520&tab=3 (dostęp: 2.03.2019); z 289 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego z 28 lutego 1922 r.

„Tajny Dziennik Personalny”

Czasopisma

„Polska Zbrojna”

„Wiadomości Polskie”

Pamiętniki i wspomnienia

Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1987.

Hulewicz B., Wspomnienia ze służby w Biurze Personalnym MSWojsk. w latach 1919–1933, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, R. XXVI, nr 2 (96), s. 197–203.

Kirchmayer J., Pamiętniki, Warszawa 1987.

Machalski T., Pod prąd. Światła i cienie kampanii wrześniowej 1939 roku, Londyn 1964.

Pamiętniki generała broni Leona Berbeckiego, Katowice 1959.

Romeyko M., Przed i po maju, Warszawa 1967.

Skibiński F., Ułańska młodość 1917–1939, Warszawa 1989.

Świętosławski W., Notatki, wspomnienia, komentarze, Warszawa 2000.

Witos W., Wybór pism, wstęp, szkic biograficzny i opracowanie J. Borkowski, Warszawa 1989.

Opracowania i artykuły

Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1918, Warszawa 1921.

Böhm T., Organizacja i kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych 19181939, Warszawa 1994.

Ciałowicz J., Polsko-francuski sojusz wojskowy 1921–1939, Warszawa 1970.

Cieplewicz M., Wojsko Polskie w latach 1921–1926, Wrocław–Warszawa–Kraków 1998.

Gierowski W., Analiza żywych sił Polski w październiku 1918 r., „Bellona” 1933, t. XLI, z. 1, s. 1–23.

Hołówko T., Oficer polski, Warszawa 1921.

Krawczyk E., Demobilizacja i pokojowa organizacja Wojska Polskiego w latach 1920–1921, Warszawa 1971.

Łuczak R., Z badań nad polityką personalną Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1926–1935, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, t. XXXVI, 1994, s. 220–244.

Madajczyk P., Kształtowanie się korpusu oficerskiego Wojska Polskiego w latach 1918–1921, „Kwartalnik Historyczny” 1984, nr 3, s. 493–510.

Majchrowski J.M., Ulubieniec Cezara. Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Zarys biografii, Wrocław 1990.

Marszałek P.K., Najwyższe władze wojskowe w systemie ustrojowym II Rzeczypospolitej, Wrocław 2011.

Milewska W., Nowak J.T., Zientara M., Legiony Polskie 1914–1918. Zarys historii militarnej i politycznej, Kraków 1998.

Nałęcz T., Polska Organizacja Wojskowa 1914–1918, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984.

Pajewski J., Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1926, Kraków 1996.

Przyczynki do genezy polskiego planu operacyjnego do kampanii 1939 r., „Bellona” 1952, z. 1, s. 11–21.

Rzepniewski A., Wojsko Polskie wobec perspektywy zagrożenia wojennego (13 maja 1935–31 sierpnia 1939). Część I, Warszawa 1992.

Staroń M., Likwidacja Polskiego Korpusu Posiłkowego w 1918 roku. Losy legionistów po traktacie brzeskim, Warszawa 2013.

Stawecki P., Generałowie polscy. Zarys portretu zbiorowego 1772–1945, Warszawa 2013.

Stawecki P., Polityka wojskowa Polski 1921–1926, Warszawa 1981.

Stawecki P., Rodowód i struktura społeczna korpusu oficerskiego Drugiej Rzeczypospolitej, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” , t. XXIII, 1981, s. 231–263.

Stawecki P., Wojsko Marszałka Józefa Piłsudskiego (12.V.1926–12,V.1935), Warszawa 2004.

Suleja W., Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998.

Wieczorkiewicz P., O polityce personalnej w Wojsku Polskim w latach 1926–1939 [w:] Kultura. Polityka. Dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę Jego urodzin, Warszawa 1990, s. 485–512.

Wieczorkiewicz P., O polityce personalnej wobec najwyższych kadr dowódczych w Wojsku Polskim po zamachu majowym [w:] Zamach stanu Józefa Piłsudskiego 1926 roku, pod red. M. Siomy, Lublin 2007, s. 361–374.

Winnicki Z.J., Zagadnienia polityczno-wojskowej działalności Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego 1917–1918, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, R. XXX, 1988, nr 3 (125), s. 76–99.

Wojnarowski J., Mobilizacja sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2000.

Wojtaszak A., „Generalicja Piłsudskiego”. Generalicja Wojska Polskiego 1926–1935. Zarys problemu, „Niepodległość” 2016, t. LXV, s. 101–143.

Wojtaszak A., Generalicja Wojska Polskiego 1918–1926, Warszawa 2012.

Wojtaszak A., Generalicja Wojska Polskiego w latach 1935–1939. (Analiza grupy funkcjonalno-decyzyjnej), Szczecin 2018.

Wyszczelski L., Od demobilizacji do zamachu majowego. Wojsko Polskie w latach 1921–1926, Warszawa 2007.

Wyszczelski L., W obliczu wojny. Wojsko Polskie 1935–1939, Warszawa 2008.

Wyszczelski L., Wojsko Piłsudskiego. Wojsko Polskie w latach 1926–1935, Warszawa 2005.

Wyszczelski L., Wojsko Polskie w latach 1918–1921, Warszawa 2006.

Zarys dziejów wojskowości polskiej 1864–1939, pod red. P. Staweckiego, Warszawa 1990.

Zgórniak M., Powstanie i struktura organizacyjna Wojska Polskiego w początkach II Rzeczypospolitej, „Studia Historyczne” 1968, z. 4, s. 459–478.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2020, Numer 147 (4), s. 761 - 779

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Polityka personalna w Wojsku Polskim w latach 1918–1939

Angielski:

Personnel policy in the Polish Army in the years 1918–1939

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5615-9438

Andrzej Wojtaszak
Uniwersytet Szczeciński
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5615-9438 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Szczeciński
Polska

Publikacja: 07.12.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Andrzej Wojtaszak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1489

Liczba pobrań: 3161

<p> Polityka personalna w Wojsku Polskim w latach 1918–1939</p>