„Niewygodny, acz bezsilny partner”. Współpraca Hôtelu Lambert z bułgarskimi działaczami narodowymi w latach czterdziestych XIX wieku
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„Niewygodny, acz bezsilny partner”. Współpraca Hôtelu Lambert z bułgarskimi działaczami narodowymi w latach czterdziestych XIX wieku
Data publikacji: 06.12.2016
Prace Historyczne, 2017, Numer 144 (1), s. 119 - 135
https://doi.org/10.4467/20844069PH.17.007.5867Autorzy
„Niewygodny, acz bezsilny partner”. Współpraca Hôtelu Lambert z bułgarskimi działaczami narodowymi w latach czterdziestych XIX wieku
“An uncomfortable and helpless partner.” Cooperation between Hôtel Lambert and Bulgarian National Activists in the 1840s
In the 1840s Hôtel Lambert started to operate in the Balkan Peninsula – they wanted to use the animosities between the Great Powers in the region to create international conditions to regain independence for Poland. One of the territories of their activity was Bulgaria, where they cooperated with the activists of the Church Movement: Neofit Bozveli and Ilarion Makariopolski. The specific character of the activity of Hôtel Lambert in Bulgaria lay in the close relations with the Catholic Missionaries, with whom Polish agents were trying to realize their main purpose: to reach the union of the Church and to weaken the influences of Orthodox Russia in the Balkans. The main agent of Czartoryski in Constantinople, Michał Czajkowski, led to the escape of Neofit and Ilarion from the Athos in 1844 and organized the action of sending petitions about Bulgarian national rights to the sultan. The Polish involvement yielded important results for the development of the Bulgarian national movement.
Źródła archiwalne
Biblioteka Muzeum Czartoryskich w Krakowie – Zbiory Rękopisów (skrót – BCz): IV5404, IV5411, IV5413, IV5414, IV5415, IV5416, IV5419.
Źródła drukowane
Bozveli N., Mati Bolgariia [w:] Vŭzrozhdenski stranitsi. Antologiia, t. 1, sŭst. P. Dinekov, Sofia 1969, s. 107–119.
Czartoryski A.J., Szkic o dyplomacji, tłum. Z. Żółtowska, Paryż–Toruń 2004.
Jireček K., Istoriia na bŭlgarite s popravki i dobavki ot samiia avtor, red. P.Kh. Petrov, Sofia 1978.
Ognianovich K., Kalendar za leto 1843, Tsarigrad 1843.
Paisij Chilendarski P., Slowianobułgarska historia, tłum. F. Korwin-Szymanowski, Warszawa 1981.
Literatura
Bartoszewski-Wnukowski N., Polityka Hotelu Lambert wobec Słowian Południowych w latach 1848–1849, Żagań 2007.
Bonarek J., Czekalski T., Sprawski S., Turlej S., Historia Grecji, Kraków 2005.
Boneva V., Bŭlgarskoto tsŭrkovnonatsionalno dvizhenie 1856–1870, Sofia 2010.
Cetnarowicz A., Tajna dyplomacja Adama Jerzego Czartoryskiego na Bałkanach. Hotel Lambert a kryzys serbski 1840–1844, Kraków 1992.
Chudzikowska J., Dziwne życie Sadyka Paszy: o Michale Czajkowskim, Warszawa 1971.
Crampton R., Bulgaria, Oxford 2007.
Czekalski T., Kościół prawosławny w życiu politycznym nowożytnego państwa greckiego [w:] Religijna mozaika Bałkanów, red. M. Walczak-Mikołajczakowa, Gniezno 2008, s. 145–151.
Dopierała K., Emigracja polska w Turcji w XIX i XX wieku, Lublin 1988.
Dymarski M., Konflikty na Bałkanach w okresie kształtowania się państw narodowych w XIX i na początku XX wieku, Wrocław 2010.
Genchev N., Bŭlgarskoto Vŭzrazhdane, Sofia1995.
Hahn H.H., Dyplomacja bez listów uwierzytelniających. Polityka zagraniczna Adama Jerzego Czartoryskiego 1830–1840, Warszawa 1987.
Handelsman M., Adam Czartoryski, t. 2, Warszawa 1949.
Jelavich B., Historia Bałkanów, t. I: Wiek XVIII i XIX, tłum. J. Polak, Kraków 2005.
Jóźwiak W., Piśmiennictwo polskiej misji unickiej na terenie Bułgarii w drugiej połowie XIX wieku, Kraków 2008.
Juda C., Neofit Chilendarski – Bozweli [w:] Leksykon tradycji bułgarskiej, red. G. Szwat-Gyłybowa, Warszawa 2011, s. 188–190.
Kaczmarek U., Dzieje Polaków na ziemiach bułgarskich, Poznań 1993.
Kalembka S., Wielka Emigracja. Polskie wychodźstwo polityczne w latach 1832–1861, Warszawa 1971.
Karbownik K., Polskie formacje zbrojne w armii tureckiej w wojnie krymskiej 1853–1856, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” (Warszawa) 2012, nr 4, s. 215–233.
Kosew D., Nowożytna historia Bułgarii, tłum. M. Czyrko, Warszawa 1954.
Markova Z., Bŭlgarskoto tsŭrkovno-natsionalno dvizhenie do Krimskata voĭna, Sofia 1976.
Michalak P., Michał Czajkowski (Sadyk pasza) a polityka Hotelu Lambert, „Balcanica Posnaniensia. Acta et studia” (Poznań) 2011, t. 18, s. 163–177.
Minczew G., Watykańscy szpiedzy i zdrajcy narodu w XIX w. w Bułgarii [w:]Obraz zdrajcy i szpiega w kulturach słowiańskich, red. T. Dąbek-Wirgowa, Warszawa 1999, s. 105–
–122.
Mironska-Hristovska V., Unijatskoto dviženje vo Makedonija vo XIX vek [w:] Chrześcijański Wschód i Zachód. Formy dialogu, wzory kultury, kody pamięci, red. W. Jóźwiak, I. Lis-Wielgosz, Poznań 2012, s. 62–76.
Molenda A., Helleński model w bułgarskim odrodzeniu narodowym,„Pamiętnik Słowiański” (Kraków) 1986/1987, t. 36/37, s. 147–160.
Parvev G., Polscy emigranci i społeczeństwo bułgarskie w latach 1849–1850 [w:] Wielka Emigracja i sprawa polska a Europa (1832–1864), red. S. Kalembka, Toruń 1971, s. 179–196.
Popek K., „Idea zrodzona z rozpaczy”. Rola ruchu unickiego w bułgarskim odrodzeniu narodowym, „Balcanica Posnaniensia. Actaetstudia” (Poznań)2014, t. 21, s. 103–120.
Popek K., „Mała kwestia wschodnia”. Aspekty polityczne dziewiętnastowiecznego bułgarskiego ruchu cerkiewnego, „Studenckie Zeszyty Naukowe IFS UJ” (Kraków) 2013, t. 3, s. 73–88.
Porada A., Dezercja ideologiczna elit w sytuacjach prerewolucyjnych, Kraków 2010.
Pundev V., Neofit Khilendarski Bozveli [w:] Bŭlgarski pistateli. Zhivot-tvorchestvo-idei, t. 1, red. M. Arnaudov, Sofia 1929, s. 107–126.
Rusin B., Kolonie bułgarskie w południowo-zachodnich krańcach Rosji w latach 1856–
–1878 (liczebność, życie codzienne, działalność kulturalna i polityczna) [w:] Wśród czy obok nas? Mniejszości w literaturze, kulturze i historii krajów słowiańskich, red. R. Sendek, B. Rusin, Kraków 2013, s. 93–106.
Skowronek J., Adam Jerzy Czartoryski 1770–1861, Warszawa 1994.
Skowronek J., Sprzymierzeńcy narodów bałkańskich, Warszawa 1983.
Smokhovska-Petrova V., Mikhail Chaĭkovski – Sadŭk Pasha i Bŭlgarskoto Vŭzrazhdane, Sofia 1973.
Solak E., Znaki szczególne. Językowe i wokółjęzykowe problemy bułgarskiego Odrodzenia, Kraków 2009.
Stafford P., Eugène Boré and the Bulgarian Catholic Movement, „Vincentian Heritage Journal”(Chicago) 1996, no. 2, s. 193–206.
Tafrova M., Tanzimatŭt, vilaetskata reforma i bŭlgarite. Administratsiiata na Dunavskiia vilaet (1864–1876), Sofia 2010.
Todev I., Batak 1876 – mit ili istoriia. Tekstove po Bŭlgarsko Vŭzrazhdane, Sofia 2010.
Wasilewski T., Historia Bułgarii, Wrocław 1988.
Widerszal L., Z papierów Aleksandra Ekzarcha, „Przegląd Historyczny” (Warszawa) 1935, nr 13, s. 307–325.
Widerszal L., Bułgarski ruch narodowy 1856–1872, Warszawa 1937.
Zhechev T., Bŭlgarskiiat Velikden ili Strastite bŭlgarski, Sofia 2007.
Żurek P., Czarnogórcy i Serbowie w rosyjskiej polityce księcia Adama Jerzego Czartoryskiego (1802–1806), Kraków 2009.
Informacje: Prace Historyczne, 2017, Numer 144 (1), s. 119 - 135
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„Niewygodny, acz bezsilny partner”. Współpraca Hôtelu Lambert z bułgarskimi działaczami narodowymi w latach czterdziestych XIX wieku
“Uncomfortable and helpless partner”. Cooperation between Hôtel Lambert and Bulgarian National Activists in the 1840s
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 06.12.2016
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2063
Liczba pobrań: 1458