„Narodziny” szlachcica: ideały i praktyka wychowania dzieci starszyzny kozackiej na Hetmańszczyźnie i Ukrainie Słobodzkiej w drugiej połowie XVIII wieku
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„Narodziny” szlachcica: ideały i praktyka wychowania dzieci starszyzny kozackiej na Hetmańszczyźnie i Ukrainie Słobodzkiej w drugiej połowie XVIII wieku
Data publikacji: 30.06.2016
Prace Historyczne, 2016, Numer 143 (2), s. 361 - 369
https://doi.org/10.4467/20844069PH.16.016.5065Autorzy
„Narodziny” szlachcica: ideały i praktyka wychowania dzieci starszyzny kozackiej na Hetmańszczyźnie i Ukrainie Słobodzkiej w drugiej połowie XVIII wieku
The “Birth” of a Nobleman: The Ideals and Practices of Child-Rearing of Cossack Starshyna in Cossack Hetmanate and Sloboda Ukraine in the Second Half of the 18th century
The article analyzes the practice of educating children of the regimental and company foremen of Cossack Hetmanate and Sloboda Ukraine in the second half of the 18th century. On the basis of sources of personal origin (letters and diaries) an understanding of some Cossack education strategies was reconstructed. A revival of interest in problems of education and achievements of European pedagogical thought among Cossack sons can be traced to the middle of the 18th century. It was then that the attitude to childhood changed, and a transition to a new understanding of child development and parenting factors occurred. The article concludes that the strategy of education, common among the Cossack, did not remain unchanged throughout the 18th century. The values of “Latin” education and training were revised and supplemented by new ideals, and also as a result of entering the circles of the social elite of the Russian Empire.
Źródła rękopiśmienne
Instytut rukopysu Natsionalʹnoї biblioteky Ukraїny imeni V. I. Vernadsʹkoho:
fond I, sprava 766: Shchodennyk Stepana Lashkevycha;
fond II, sprava 6781: Kataloh biblioteky bunchukovoho tovarysha Stepana Lashkevycha.
Tsentralʹnyĭ derzhavnyĭ istorychnyĭ arkhiv Ukraїny u Kyievi, f. 1973, op. 1, spr. 1243: Ob obuchenii studentom Khar'kovskogo kollegiuma Momonovym deteĭ pomeshchika Venetskogo.
Źródła drukowane
Bel'gard Zh.B., Sovershennoie vospitanie deteĭ. Soderzhashcheie v sebe; molodym znatnago roda, i shliakhetnago dostoinstva liudiam, blagopristoĭnyie maniry, i prilichniia povedenii. So mnogimi k pospeshestvovaniiu shchastiia ikh sposobnymi pravilami, i nravouchitel'nymi razsuzhdeniiami, Sankt-Peterburg 1760.
Chastnaia perepiska Grigoriia Andreievicha Poletiki (1750–1784 g.), „Kievskaia starina” 1893, № 6, Kiev, s. 491–506.
Deputatskie nakazy i vsepoddanneyshie chelobit'ia ot shliakhetstva Malorossiĭskoĭ gubernii [w:] Sbornik Russkogo istoricheskogo obshchestva, Sankt-Peterburg 1889, t. 68.
Formeĭ Zh., Kratkoie poniatie o vsekh naukakh. Dlia upotrebleniia iunoshestva, perevedennoie s nemetskago iazyka, Moskva 1764.
Lamber A., Pis'ma gospozhi de Lambert k ieia synu o pravednoĭ chesti i k docheri o dobrodeteliakh prilichnykh zhenskomu polu, Sankt-Peterburg 1761.
Lubianovskiĭ F., Vospominania, „Russkiĭ arkhiv” 1872, vyp. 1, Moskva, c. 98–185.
Nekrasov M., Kratkoie nastavlenie k risoval'noĭ nauke v pol'zu rossiĭskago iunoshestva, Moskva 1760.
Semenov P., Tovarishch razumnoĭ i zamyslovatoĭ, ili Sobranie khoroshikh slov, razumnykh zamyslov, skorykh otvetov, uchtivykh nasmeshek i priiatnykh prikliucheniĭ znatnykh muzheĭ drevniago i nyneshniago vekov, Moskva 1787.
Shafonskiĭ A., Chetyre pis'ma A. F. Shafonskogo k A. S. Sulime o poriadke obucheniia v Gall'skoĭ «pedagogii» (1794–1797 gg.) [w:] Chteniia v Istoricheskom obshchestve Nestora-letopistsa, kn. 14, vyp. 2, Kiev 1900.
Timkovskiĭ Ie., Moie opredelenie v sluzhbu, „Moskvitianin” 1852, № 17, Moskva, s. 27–48.
Timkovskiĭ Ie., Vospominaniia o moieĭ zhizni, „Kievskaia starina” 1894, № 3, Kiev, s. 364–381.
Tolmachev Ia., Avtobiograficheskaia zapiska, „Russkaia starina” 1892, t. 75, Peterburg, s. 699–724.
Vever Kh.L., Metodicheskoĭ opyt. Kakim obrazom mozhno vyuchit' deteĭ, chitat' muzyku, stol' zhe legko, kak i obyknovennoie pis'mo, Moskva 1773.
Vinskiĭ G., Moie vremia. Zapiski, Sankt-Peterburg 1914.
Opracowania
Dziuba O., Pryvatne zhyttia kozatsʹkoї starshyny XVIII st. (na materialakh epistolyarnoї spadshchyny), Kyїv 2012.
Iaremenko M., «Akademiky» ta Akademiia. Sotsialʹna istoriia osvity ĭ osvichenosti v Ukraїni XVIII st., Kharkiv 2014.
Kohut Z., Korinnia identychnosti. Studiї z rannʹomodernoї i modernoї istoriї Ukraїny, Kyїv 2004.
Miller D., Ocherki iz istorii i iuridicheskogo byta staroĭ Malorossii, „Kievskaia starina” 1897, № 1, Kiev, c. 1–31.
Mylovydov L., Proekty universytetu u Kyievi u druhiĭ polovyni XVIII v. [w:] Kyїvsʹki zbirnyky istoriї y arkheolohiї, pobutu ĭ mystetstva, zb. 1, Kyїv 1930.
Okenfuss M., The Rise and Fall of Latin Humanism in Early-Modern Russia: Pagan Authors, Ukrainians, and the Resiliency of Muscovy, Leiden – New York – Koln 1995.
Plokhiĭ S., Kozatsʹkyĭ mif: istoriia ta natsionalʹne pytannia v epokhu imperiĭ, Kyїv 2013.
Posokhova L., Na perekhresti kulʹtur, tradytsiĭ, epokh: pravoslavni kolehiumy Ukraїny naprykintsi ХVІІ – na pochatku ХІХ st., Kharkiv 2011.
Riznichenko V., Proekt Ukraїnsʹkoho universytetu v Baturyni: storinka z istoriї prosvitnikh zakhodiv ostannʹoho Hetʹmana Ukraїny, Kyїv 1916.
Tolochko A., Kievskaia Rus' i Malorossiia v XIX veke, Kiev 2012.
Informacje: Prace Historyczne, 2016, Numer 143 (2), s. 361 - 369
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„Narodziny” szlachcica: ideały i praktyka wychowania dzieci starszyzny kozackiej na Hetmańszczyźnie i Ukrainie Słobodzkiej w drugiej połowie XVIII wieku
The “Birth” of a Nobleman: The Ideals and Practices of Child-Rearing of Cossack Starshyna in Cossack Hetmanate and Sloboda Ukraine in the Second Half of the 18th century
Charkowski Uniwersytet Narodowy im. W. N. Karazina
Publikacja: 30.06.2016
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1947
Liczba pobrań: 1444