„Garnizony rozproszone”? Kilka uwag o terenach grupowania i mobilizacji armii wandalskiej na tle pozostałych germańskich śródziemnomorskich „królestw sukcesyjnych” w V i VI wieku

Marek Wilczyński

Tytuły

Abstrakt

‘The scattered garrisons’? A few remarks on the areas of grouping and mobilization of the Vandal army as compared to other German Mediterranean ‘succession kingdoms’ in the 5th and 6th centuries

Principles of the troops dislocation and providing for the upkeep of the armies of the barbarian kingdoms in the Roman West in the 5th and 6th centuries are still under discussion. In the mid-19th century E. T. Gaupp claimed that the basis of barbarian settlement was assigning them one third of the cultivated land in provinces they settled. More than a century later, W. Goffart and J. Durliat completely denied and modified Gaupp’s theory. In their opinion, the upkeep of the barbarian foederati was to be provided for from one-third of the provincial fiscal revenue allocated to the maintenance of the armed forces. However, a more thorough analysis of the source material proves it impossible to develop any universal pattern of settlement for all barbarian tribes. Military settlement of Vandals in Africa escapes the framework of the Gaupp model, but also that of the Goffart and Durliat model. King Gaiseric had completely seized the property of the Roman landowners in the vast area around Carthage and handed it over to his warriors, creating a strong garrison scattered over many square kilometers. The Vandal ‘scattered garrison’ maintained full mobilization efficiency and fulfilled all the functions of a garrison. The warriors were not paid wages, but granted the sustainable tax-free agricultural property. The article describes its functioning and compares it with solutions adopted in the other barbarian countries.

Słowa kluczowe

późny antyk, osiedlanie barbarzyńców, „garnizony rozproszone”, wojskowość V i VI wieku

Late Antiquity, barbarian settlement, ‘scattered garrisons’, military of the 5th and 6th centuries

Bibliografia

Źródła

Cassiodorus Aurelius, Variae, ed. Th. Mommsen, Monumenta Germaniae Historica Auctores Antiquissimi XI (1894), s. 1–108.

Chronica Gallica a. CCCCLII et DXI.,ed. T. Mommsen, Monumenta Germaniae Historica Auctores Antiquissimi IX (1892), s. 615–666.

Divisio Theudemiri. Liber fidei snactae Bracarensis ecclesiae, 10, 11, ed. A. de Jesus da Costa, Braga 1965, s. 16–24.

Hydatii Lemici, Continuatio chronicorum Hieronymianorum, ed. T. Mommsen, Monumenta Germaniae Historica Auctores Antiquissimi XI (1893), s. 1–36.

Malchus-BlockleyR.C., The Fragmentary Classicising Historians of the Later Roman Empire. Eumapius, Olympiodorus, Priscus and Malchus,text, translation and historiographical notes, ARCA Classical and Medieval Texts, Papers and Monographs 10, Liverpool 1983, s. 402–462.

Marii episcopi Aventicensis, Chronica a. CCCCLV–DLXXXI, ed. T. Mommsen, Monumenta Germaniae Historica Auctores Antiquissimi XI (1894), s. 225–239.

Procopius Caesariensis, Bella I–IV.,ed. J. Haury, Lipsiae in aedibus Teubneri 1963.

Prosper Tiro, Chronik, ediert, übersetzt und kommentiert von M. Becker und J.-M. Kötter, Paderborn 2016.

Sidonius Apollinaris, Epistulae, ed. Ch. Luetjohann, Monumenta Germaniae Historica Auctores Antiquissimi VIII (1887), s. 1–172.

Victor Vitensis, Historia persecutionis Africanae provinciae tempore Geiserici et Hunerici regum Wandalorum,ed. K. Vössing, Victor von Vita. Kirchenkampf und Verfolgung unter den Vandalen in Africa,Darmstadt 2011.

Opracowania

CastritiusH., Die Vandalen. Etappen einer Spurensuche, Stuttgart 2007.

ClaudeD., Der Millenarius [w:] Anerkennung und Integration. Zu den wirtschaftlichen Grundlagen der Völkerwanderungszeit 400–600, Hrsg. H. Wolfram, A. Schwarcz, Wien 1988, s. 17–20.

ClaudeD., Zur Ansiedlung barbarischer Föderaten in der ersten Hälfte des 5. Jahrhunderts [w:] Anerkennung und Integration. Zu den wirtschaftlichen Grundlagen der Völkerwanderungszeit 400–600, Hrsg. H. Wolfram, A. Schwarcz, Wien 1988, s. 13–16.

CourtoisCh., Les Vandales et l’Afrique, Paris 1955.

DelaplaceCh., La fin del’Empire romain d’Occident. Rome et les Wisigoths de 382 à 531, Rennes Cedex 2015.

DíazP.C., El reino suevo, Madrid 2011.

DurliatJ.,La salaire de la paix sociale dans les royaumes barbares (V^e–V^ie siècles) [w:] Anerkennung und Integration. Zu den wirtschaftlichen Grundlagen der Völkerwanderungszeit 400–600, Hrsg. H. Wolfram, A. Schwarcz, Wien 1988, s. 21–72.

EgerCh., Vandalisches Trachtzubehör? Zu Herrkunft, Verbreitung und Kontext ausgewählter Fibeltypen in Nordafrika [w:] Das Reich der Vandalen und seine (Vor-) Geschichten, Hrsg. G.M. von Berndt, R. Steinacher, Wien 2008, s. 183–196.

GoffartW., Barbarians and Romans. The Techniques of Accomodation, Princeton, New Jersey / Chichester, West Sussex1980.

HalsallG., Barbarian Migrations and the Roman West,New York 2007.

KampersG., Geschichte der Westgoten, Paderborn–München–Wien–Zürich 2008.

Le Bohec Y., Das römische Heer in der Späten Kaiserzeit,übersetzt von A. und G. Kolde, Stuttgart 2010.

MaierG., Amtsträger und Herrscher in der Romania Gothica. Vergleichende Untersuchungen zu den Institutionen der ostgermanischen Völkerwanderungsreiche, Historia Einzelschriften – 181, Stuttgart 2005.

MerrilsA., Kingdom of North Africa [w:] The Age of Attila, ed. M. Maas, New York 2015, s. 264–281.

MerrillsA., MilesR., The Vandals, Chichester 2010.

Modéran Y., Les vandales et l’Empire Romain, Arles 2014.

PohlW., Migrations, Ethnic Groups, and State Building [w:] The Age of Attila, ed. M. Maas, New York, 2015, s. 247–263.

RummelPh. von, Where Have All the Vandals Gone? Migration, Ansiedlung und Identität der Vandalen im Spiegel archäologischer Quellen aus Nordafrika [w:] Das Reich der Vandalen und seine (Vor-) Geschichten, Hrsg. G.M. von Berndt, R. Steinacher, Wien 2008, s. 151–182.

SteinacherR., Die Vandalen. Aufstieg und Fall eines Barbarenreichs,Stuttgart 2016.

Strzelczyk J., Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 2005.

Torres RodríguezC., El reino de los suevos, Santiago de Compostella 1977.

VössingK., Das Königreich der Vandalen. Geiserichs Herrschaft und das Imperium Romanum,Darmstadt 2014.

VössingK., Victor von Vita. Kirchenkampf und Verfolgung unter den Vandalen in Africa, Herausgegeben, eingeleitet und übersetzt von K. Vössing,Darmstadt 2011.

Wilczyński M., Exercitus Barbarorum. Organizacja i działania wojsk ludów germańskich osiadłych w V i VI wieku w basenie Morza Śródziemnego,„Vox Patrum” 35 (2015), t. 63, s. 287–305.

Wilczyński M., Gejzeryk i „czwarta wojna punicka”,Oświęcim 2016.

Wilczyński M., Królestwo Swebów – regnum in etremitate mundi,Kraków 2011.

WolframH., Die Goten. Von den Anfängen bis zur Mitte des sechsten Jahrhunderts. Entwurf einer historischen Ethnographie,Aufl. 3, München–Wien 1990.

WolframH., Gotische Studien. Volk und Herrschaft im frühen Mittelalter,München 2005.

WoodI.N., The Barbarian Invasions and First Settlements [w:] The Cambridge Ancient History,13: The Late Empire, AD 337–425, eds. A. Cameron, P. Garnsey, Cambridge 1998, s. 516–537.

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2018, Numer 145 (4), s. 721 - 735

DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.18.034.8749

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Garnizony rozproszone”? Kilka uwag o terenach grupowania i mobilizacji armii wandalskiej na tle pozostałych germańskich śródziemnomorskich „królestw sukcesyjnych” w V i VI wieku

Angielski:

ʻThe scattered garrisons’? A few remarks on the areas of grouping and mobilization of the Vandal army as compared to other German Mediterranean ʻsuccession kingdoms᾿ in the 5th and 6th centuries

Autorzy

Marek Wilczyński

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska

Publikacja: 23.10.2018

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Marek Wilczyński (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1218

Liczba pobrań: 962

<p> „Garnizony rozproszone”? Kilka uwag o terenach grupowania i mobilizacji armii wandalskiej na tle pozostałych germańskich śródziemnomorskich „królestw sukcesyjnych” w V i VI wieku</p>

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Abstrakt

Słowa kluczowe

Bibliografia

Informacje

Autorzy