FAQ

„Az’ ne dovolen’ blogoslovit ego” – problem zaangażowania Aleksego w sprawy obsady tronu metropolitalnego na Rusi

Data publikacji: 19.10.2015

Prace Historyczne, 2015, Numer 142 (3), s. 387 - 402

https://doi.org/10.4467/20844069PH.15.024.3895

Autorzy

Marcin Grala
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Kanonicza 9, 31-002 Kraków
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Az’ ne dovolen’ blogoslovit ego” – problem zaangażowania Aleksego w sprawy obsady tronu metropolitalnego na Rusi

Abstrakt

“Az' ne dovolen' blogoslovit ego” – Problem of Alexis’s Involvement in Nomination for the Metropolitan Throne in Russia

In 1378 Metropolitan Alexis, who was residing in Moscow, died. Even though nominated in 1354 head of the entire Russian Orthodox world, during the years of his ministry he had to challenge plans of creating separate metropolises in Lithuanian Russia and Galitian Rus’. In the course of indefatigable plans of Algirdas, the Grand Duke of Lithuania, in 1375 Philotheos Patriarch, for the Lithuanian part of the Rus’ metropolis, appointed Cyprian as a close collaborator to Alexis. According to Philotheos’s idea, after Alexis’s death, Cyprian was to extend his jurisdiction over Moscow. Such a decision provoked indignation there and brought the idea of nominating another candidate for the metropolitan throne. Prince Dmitry Ivanovich forced the candidacy of Mitya. The rejection of the Patriarch’s favorite in Moscow started a period of “church’s confusion” in the Russian Orthodoxy. In this article the author analyses Alexis’s attitude towards his own succession. It is widely known that he pictured Sergius of Radonezh in this role. This alone testifies that the Metropolitan did not intend to respect the Patriarch’s decision, and further, despite the lack of clarity of the sources, it cannot be ruled out that he also more or less supported Mitya for some time.

Bibliografia

VIII Lětopisnyj sbornik’ imienyemyj patriaršeŭ ili nikonovskaŭ lětopis’û [w:] Polnoe Sobranie Ruskih Lětopisej, t. 11, Sankt-Peterburg1897.
Borisov N.S., Cerkovnye deâteli srednevekovoj Rusi XIII–XVII vv., Moskwa 1988.
Bulyčev A.A., Iz istorii russko-grečeskih cerkovnyh i kul’turnyh vzaimootnošenij 2-j poloviny XIV stoletiâ (sud’ba svâtitela Dionisiâ Suzdal’skogo), „Vestnik cerkovnoj istorii” 2006, nr 4.
Chodynicki K., Kościół Prawosławny a Rzeczpospolita Polska. Zarys historyczny 1370–1632, Warszawa 1934.
Dmitriev L.A., Rol’ i značenie mitropolita Kipriana v istorii drevnorusskoj literatury (k russko – bolgarskim literaturnym svâzâm XIV–XV vv.), „Trudy Otdela drevnorusskoj literatury” 1963, t. 19.
Duhovnye i dogovornye gramoty velikih i udel’nyhknâzei XIV–XVI vekov, Moskva – Leningrad 1950.
Golubinskij E., Istoriâ Russkoj Cerkvi, t. 2, cz. 1, Moskva 1900.
Grekow B., Jakubowski A., Złota Orda i jej upadek, Warszawa 1953.
Grigor’ev A.P., Sbornik hanskh ârlykov russkim mitropolitam. Istčnikovedčeskij analiz zolotoordynskih dokumantov, Sankt-Peterburg 2004.
Gorskij A.A., Moskva i Orda, Moskva 2000.
Gorskij A.A., Vsego esi ispolnena zemlâ russka. Ličnosti i mental’nost’ russkogo srednevekov’â. Očerki, Moskva 2001.
Horošev A.S., Političeskaâ istoriâ russkoj kanonizacii (XI–XVI vv.), Moskva 1986.
Horoškevič A.L., Pliguzov A.I., Russkaâ cerkov’ i antiordynskaâ borba v XIII–XV vv. (Po materialam kratkogo sobraniâ hanskih ârlykov russkim mitropolitam) [w:] Cerkov, obŝestvo i gosudarstvo feodalnoj Rosii. Sbornik statej, red. A.I. Klibanov, Moskva 1990.
Karamzin N., Istorâ gosudarstva rossijskago, t. 5, Sanktpeterburg’ 1819.
Kartašev A.V., Očerki po istorii Russkoj Cerkvi, t. 1, Moskva 1993.
Kryčevskij B., Mitropolič’â vlast’ v srednovekovoj Rusi (XIV v.), Sankt-Peterburg 2003.
Kučkin V.A., Russkie knâžestva i zemli pered kulikovskoj bitvoj [w:] Kulikovskaâ bitva. Sbornik statej, red. L.G. Beskorvnyj, Moskva 1980.
Kučkin V.A., Dmitrij Donskoj i Sergij Radonežskij v kanon kulikovskoj bitvy [w:] Cerkov, obŝestvo i gosudarstvo feodalnoj Rosii. Sbornik statej, red. A.I. Klibanov, Moskva 1990.
Kučkin V.A., Dogovornye gramoty moskovskih knâzej XIV veka. Vnešne političeskie dogovory, Moskva 2003.
Makarij, Istrioâ Russkoj Cerkvi, t. 4, kn. 1, Sanktpeterburg’ 1886.
Meyendorff J., Alexis and Rman. A study in Byzantino – Russian realtions (1352–1354), „Byzantinoslavica” 1967, nr 28.
Meyendorff J., Byzantium and the Rise of Russia. A study of Byzantino – Russians relations in the XIV century, Cambridge 1981.
Moskievskij letopisnyj svod konca XV veka [w:] Polnoe Sobranie Ruskih Lětopisej, t. XXV, Moskva–Leningrad 1949.
Nasonov A.N., Mongoly i Rus’. Istoriâ tatarskoj politiki na Rusi, Sankt-Peterburg 2006.
Novogrdskaâ četvertaâ lětopis [w:] Polnoe Sobranie Ruskih Lětopisej, t. 4, Sanktpeterburg’ 1848.
Obolenskij D., Vizantijskoe sodružestvo nacij. Šest’ vizantijskih portretov, Moskva 1998.
Pietruško V.I., Istoriâ Russkoj Cerkvi s drevnejših vremen do ustanovleniâ patriaršestva, Moskva 2007.
Počekaev R.Û., Cari ordynskie. Biografii hanov i pravitelej Zlotoj Ordy, Sankt-Peterburg 2010.
Poslanie mitropolta Kipriana igumenam Sergiû i Feodoru [w:] Biblioteka literatury drevnej Rusi, t. 6: XIV – seredrina XV veka, red. D.S. Lihačev, L.A. Dmitriev, A.A. Alekseev, N.V. Ponyrko, Sankt-Peterburg 2005.
Priselkov M.D., Troickaâ letopis’. Rekonstrukciâ teksta, Sankt-Petersburg 2002.
Prodolženie lětopisi po voskresenskomu spisku [w:] Polnoe Sobranie Ruskih Lětopisej, t. 8, Sanktpeterburg’ 1859.
Prohorov G.M., Letopisnaâ povest’ o Mitâe, „Trudy Otdela drevnorusskoj literatury”, 1976, t. 30.
Prohorov G.M., Povest’ o Mitâe. Rus’ i Vizantiâ v epohu kulikovskoj bitvy, Leningrad 1978.
Rogožskij Lětopisec’ [w:] Polnoe Sobranie Ruskih Lětopisej, t. 15, izdanie vtoroe, vyp. 1, Petrograd’ 1922.
Russkaâ istoričeskaâ biblioteka, tom VI. Pamâtniki drevne-russkago kanoničeskago prava. Priloženiâ, t. 6, Sanktpeterburg’ 1880.
Skrynnikov R.G., Gosudarstvo i cerkov na Rusi XIV–XV vv. Podvižniki russkoj cerkvi, Novosibirsk 1991.
Smolka S., Kiejstut i Jagiełło, „Pamiętniki Akademii Umiejętności w Krakowie” (Kraków) 1889, nr 7.
Sočiev Û.V., Formirovanie i transformaciâ zlotoordynskoj politiki po otnošeniû k’ russkoj cerkvi (XII–XIV vv.) [w:] Zlotordynskoe nasledie. Materialy meždunarodnoj naučnoj konferencii „Političeskaâ i social’no – ekonomičeskaâ istoriâ Zlotoj Ordy (XIII–XVvv.)”, Kazan’ 17 marta 2009, vyp.1, red. I.M. Mirgaleev, Kazan’ 2009.
Sokolov P., Ruskij arhierej iz’ Vizantii i pravo ego naznačeniâ do načala XV věka, Kiev’ 1913.
Solovev S.M., Istoriâ Rossii s drevnejšihv remen. 1054–1462, kn. 2, t. 3–4, Moskva 2001.
Sreznevskij I.I., Materialy dlâ slovarâ drevne – russkago âzyka po pis’mennym’ pamâtnikam’, t. 2, Sanktpeterburg’ 1902.
Sultanov T.I., Čingiz-han i Čingizidy. Sudba i vlast’, Moskva 2006.
Tizengauzen V., Sbornik materialov’ otnosâhŝihsâ k’ istorii Zlotoj Ordy, t. 1, Izvlečenâ iz’ sočinienij arabskih’, Sanktpeterburg’ 1884.
Turilov A.A., Aleksej [w:] Pravoslavnaâ Encyklopedia, pod red. Patriarha Moskovskogo i vseâ Rusi Kirilla t. 1, Moskva 2000.
Uspenskij B.A., Car i patriarh. Harizma vlasti v Rosii. Vizantijskaâ model’ i ee russkoe pereosmyslenie, Moskva 1998.
Uspenskij F.I., Istoriâ Vizantijskoj imperii XI–XV vv. Vostočnyj vopros, Moskva 1997.
Želtov M.S., Arhimandrit [w:] Pravoslavnaâ enciklopediâ, pod red. Patriarha Moskovskogo i vseâ Rusi Kirilla t. 3, Moskva 2001.
Žitie Sergiâ Radonežskogo [w:] Biblioteka literatury drevnej Rusi, t. 6, XIV – seredrina XV veka, red. D.S. Lihačev, L.A. Dmitriev, A.A. Alekseev, N.V. Ponyrko, Sankt-Peterburg 2005.
 

Informacje

Informacje: Prace Historyczne, 2015, Numer 142 (3), s. 387 - 402

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Az’ ne dovolen’ blogoslovit ego” – problem zaangażowania Aleksego w sprawy obsady tronu metropolitalnego na Rusi

Angielski:

“Az' ne dovolen' blogoslovit ego” – Problem of Alexis’s Involvement in Nomination for the Metropolitan Throne in Russia

Autorzy

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Kanonicza 9, 31-002 Kraków

Publikacja: 19.10.2015

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Marcin Grala (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski