FAQ
logo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Anthropogenic hazards to the Białka Valley natural environment

Data publikacji: 22.03.2012

Prace Geograficzne, 2012 , Zeszyt 128 , s. 45 - 56

https://doi.org/10.4467/20833113PG.12.004.0353

Autorzy

Paweł Krąż
Instytut Geografii, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-8072-9277 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Antropogeniczne zagrożenia środowiska przyrodniczego Doliny Białki

Abstrakt

Anthropogenic hazards to the Białka Valley natural environment

The Białka Valley natural environment is currently exposed to anthropogenic hazards. The main elements of this anthropopressure are: settlement, agriculture, other unproper economic activities and tourism growth. The river of Białka still has a natural, mountain character in most of its sections. But in the remaining ones the river is engineered, in order to protect villages along its course from floods. Considerable transformations of the discussed valley occur at Łysa Polana, where the river is a natural border between Poland and Slovakia. To keep the border in accordance with documents, after each change of the bed location, the former course of the Białka is restored. Moreover, at the Białka mouth there are two mines of river gravel used in construction. Also water is taken from the river. Effects of this action are the most negative in winter, when water is used also to make snow on ski slopes. The Kotelnica ski station takes 650 m3 per hour during the period of maximal demand for water. The Białka river is receives various pollution, from the villages nearby. In winter people burn refuse in their stoves, which make the aerosanitary conditions worse and worse. The Białka Valley links the Tatras with the Gorce Mts and the Pieniny Mts. This ecological corridor is important in the scale of the whole Polish Carpathians, but its functioning is nowadays at hazard. The anthropopressure should be reduced in this area. All human activity should be conducted according to the principles of sustainable development. (Translated by Zygmunt Górka)

Bibliografia

Balon J., German K., Kozak J., Malara H., Widacki W., Ziaja W., 1995, Regiony fizycznogeograficzne [w:] J. Warszyńska (red.), Karpaty Polskie, UJ, Kraków, 117–130.

Chełmicki W., 1999, Degradacja i ochrona wód. Zasoby, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.

Duda E., Ziaja W., 2010, Wpływ turystyki i rekreacji na środowisko przyrodnicze i krajobraz Białki Tatrzańskie, Problemy Ekologii Krajobrazu, XXVII, 131–140.

Hennig J., Hennig I., Roszkowski A., 1991, Zbiorniki retencyjne [w:] I. Dynowska, M. Maciejewski, Dorzecze Górnej Wisły II, PWN, Warszawa–Kraków, 121–143.

Kaczka R.J., Wyżga B., 2008, Formowanie i dynamika kęp rzek górskich w zapisie dendrochronologicznym na przykładzie dolnego biegu Białki [w:] B. Wyżga (red.), Stan środowiska rzek południowej Polski i możliwości jego poprawy – wybrane aspekty, Instytut Ochrony Przyrody
PAN, Kraków, 93–102.

Karwowski K., 2010, Bibliografia zapory czorsztyńskiej [w:] R. Soja, S. Knutelski, J. Bodziarczyk (red.), Monografie Pienińskie, Pieniny – zapora – zmiany, PPN, Krościenko nad Dunajcem, 293–329.

Krąż P., 2011, Przemiany środowiska przyrodniczego polskiej części zlewni Białki (Centralne Karpaty Zachodnie), praca magisterska, Zakład Geografii Fizycznej IGiGP UJ, Kraków.

Krąż P., Balon J., 2010, Przemiany środowiska przyrodniczego zlewni Białki na Podtatrzu [w:] A. Kotarba (red.), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego a Człowiek, tom I, Nauki o Ziemi, TPN i PTPNoZ, Zakopane, 77–82.

Kukulak J., 1994, Antropogeniczne przemiany w środowisku przyrodniczym Podhala w latach 1931–1988 [w:] B. Górz (red.), Studia nad przemianami Podhala, Prace Monograficzne WSP, Kraków, 265–285.

Perzanowska J., Makomska-Juchewicz M., Cierlik G., Król W., Tworek S., Kotońska B., Okarma H., 2005, Korytarze ekologiczne w Małopolsce, Instytut Nauk o Środowisku UJ, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.

Soja R., 2010, Wpływ zbiorników na przyrodę nieożywioną Pienin [ w:] R. Soja, S. Knutelski, J. Bodziarczyk (red.), Monografie Pienińskie, Pieniny – zapora – zmiany, PPN, Krościenko nad Dunajcem, 37–41.

Udvardy M., 1978, Zoogeografia dynamiczna, PWN, Warszawa.

Wróbel I., Zarzycki K., 2010, Oddziaływanie zespołu zbiorników wodnych Czorsztyn-Niedzica i Sromowce Wyżne na florę i roślinność Pienin [w:] R. Soja, S. Knutelski, J. Bodziarczyk (red.), Monografie Pienińskie, Pieniny – zapora – zmiany, PPN, Krościenko nad Dunajcem, 131–152.

Informacje

Informacje: Prace Geograficzne, 2012 , Zeszyt 128 , s. 45 - 56

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Antropogeniczne zagrożenia środowiska przyrodniczego Doliny Białki

Angielski:

Anthropogenic hazards to the Białka Valley natural environment

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-8072-9277

Paweł Krąż
Instytut Geografii, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
, Polska
https://orcid.org/0000-0002-8072-9277 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Geografii, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Polska

Publikacja: 22.03.2012

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Paweł Krąż (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski