Z nadwarciańskiego dworu na nowojorskie salony. Działalność Erazma Józefa Jerzmanowskiego (1844-1909)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEZ nadwarciańskiego dworu na nowojorskie salony. Działalność Erazma Józefa Jerzmanowskiego (1844-1909)
Data publikacji: 06.2022
Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 311 - 326
https://doi.org/10.4467/27204006PMO.22.017.15939Autorzy
Z nadwarciańskiego dworu na nowojorskie salony. Działalność Erazma Józefa Jerzmanowskiego (1844-1909)
Przedmiotem tekstu jest zaprezentowanie postaci Erazma Józefa Jerzmanowskiego (1844-1909) oraz prowadzonej przez niego działalności. Pochodził on ze starej rodziny szlacheckiej zamieszkującej tereny Wielkopolski Wschodniej i Kujaw. Był urodzonym w Ziemi Kaliskiej powstańcem styczniowym, emigrantem, wynalazcą i biznesmenem. Jedną z najważniejszych postaci amerykańskiej przemysłu gazowego lat 80. i 90. XIX wieku. Zgromadził spory majątek, który przeznaczał na cele filantropijne i pomoc społeczności polskiej zarówno emigracyjnej jak i mieszkającej na ziemiach polskich pod zaborami. W testamencie ustanowił powstanie fundacji, której rozmiar i znaczenie porównywane zostały przez Stanisława Tarnowskiego do fundacji Alfreda Nobla.
Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Spuścizna Erazma Józefa Jerzmanowskiego
Archiwum Narodowe w Krakowie, Hipoteka Krakowska
Archiwum Narodowe w Krakowie, Akta notariusza Wiktora Brzeskiego
Archiwum Państwowe w Łodzi, Rok 1844, zespół 1711
Archiwum Parafialne w Rdutowie, Akta Stanu Cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Rdutowie z 1844 roku
Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, Archiwum Hotelu Lambert
Biblioteka Jagiellońskich w Krakowie, Wycinki z gazet polskich i obcych dotyczące działalności (głównie filantropijnej) E. J. Jerzmanowskiego w latach 1886-1894
Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Korespondencja Erazma Józefa Jerzmanowskiego z Karolem Lewakowskim z lat 1898-1909
Białynia-Chołodecki J (1913), Pamiętnik z powstania styczniowego. W pięćdziesiątą rocznicę wypadków, Lwów
Boniecki A. (1906), Herbarz Polski, cz. 1: Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, t. 9, Warszawa
Herbarz Kaspra Niesieckiego S. J. powiększony dodatkami z późniejszych autorów rękopisów, dowodów urzędowych i wydana przez Jana Nep. Bobrowicza, t. 3, Lipsk 1839
Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584, Kraków 1858
Leszczyc Z. (1908), Herby szlachty polskiej, Poznań
Potocki (J. A. Bałaszewicz) (1973), Raporty szpiega, t. 2, Warszawa
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, pod red. B. Chlebowskiego, Warszawa 1892
Modrzejewska. Listy, t. 1: Korespondencja Heleny Modrzejewskiej i Karola Chłapowskiego 1859-1886, oprac. A. Kędziora, E. Orzechowski, Warszawa 2015.
„Ameryka” – 1891, 1901
„Ameryka-Echo” – 1905
„Dziennik Chicagowski” – 1891, 1895
„Gazeta Lwowska” – 1894
„Gazeta Narodowa” – 1886, 1891, 1894
„Goniec Wielkopolski” – 1886
„Krynica” – 1888
„L’Osservatore Romano” – 1889
„Nafta” – 1894
„New York Daily Tribune” – 1896
„Nowa Reforma” – 1894, 1898, 1901
„Wiarus” – 1891
Biernacki A. (1991), Erazm Jerzmanowski i jego fundacja, „Blok-Notes Literacki im. A. Mickiewicza”, nr 10
Frančić M. (1964), Jerzmanowski Franciszek, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 11, pod red. E. Rostworowski, Wrocław-Warszawa-Kraków
Hulewicz J. (1964), Jerzmanowski Erazm Józef, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 11, pod red. E. Rostworowskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków
Łotysz S. (2013), Wynalazczość Polska w Stanach Zjednoczonych, Warszawa
Nejman E. H. (2013), Szlachta Sieradzka XIX wieku. Herbarz, Zduńska Wola
Pachoński J. (1864), Jerzmanowski Jan Paweł, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 11, pod red. E. Rostworowskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków
Palca I., Radwan D. (2011), „Msza weteranów” Wincentego Wodzinowskiego, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”, nr 20
Piątkowska D. (2002), Polskie kościoły w Nowym Jorku, Nowy Jork-Opole
Więch A. S. (2013), Realizacja chrześcijańskiej idei miłości bliźniego – wokół katolicyzmu Erazma Józefa Jerzmanowskiego [w:] Erazm Józef Jerzmanowski (1844–1909).
Życie w służbie idei, red. J. Biernat OSA, A. S. Więch, Kraków-Prokocim Więch A. S. (2018), Działalność Erazma Józefa Jerzmanowskiego jako przykład autokreacji.
Wokół problematyki mecenatu końca XIX wieku, [w:] Prokocim dawniej i dziś, red. T. Ściężor, Kraków
Więch A. S. (2019), Polski Nobel. Działalność Erazma Józefa Jerzmanowskiego i dzieje fundacji jego imienia (do 1938 roku), Kraków
Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2022, IX, s. 311 - 326
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Z nadwarciańskiego dworu na nowojorskie salony. Działalność Erazma Józefa Jerzmanowskiego (1844-1909)
From the Warta Manor House to the New York Salons. The Activity of Erazm Józef Jerzmanowski (1844-1909)
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Polska
Publikacja: 06.2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 397
Liczba pobrań: 891