%0 Journal Article
%T Z nadwarciańskiego dworu na nowojorskie salony. Działalność Erazma Józefa Jerzmanowskiego (1844-1909)
%A Więch, Arkadiusz Stanisław
%J Polonia Maior Orientalis
%V 2022
%R 10.4467/27204006PMO.22.017.15939
%N IX
%P 311-326
%K Erazm Jerzmanowski, fundacja, emigracja, filantropia, powstaniec, biznesmen, wynalazca
%@ 2392-0106
%D 2022
%U https://ejournals.eu/czasopismo/polonia-maior-orientalis/artykul/z-nadwarcianskiego-dworu-na-nowojorskie-salony-dzialalnosc-erazma-jozefa-jerzmanowskiego-1844-1909
%X Przedmiotem tekstu jest zaprezentowanie postaci Erazma Józefa Jerzmanowskiego (1844-1909) oraz prowadzonej przez niego działalności. Pochodził on ze starej rodziny szlacheckiej zamieszkującej tereny Wielkopolski Wschodniej i Kujaw. Był urodzonym w Ziemi Kaliskiej powstańcem styczniowym, emigrantem, wynalazcą i biznesmenem. Jedną z najważniejszych postaci amerykańskiej przemysłu gazowego lat 80. i 90. XIX wieku. Zgromadził spory majątek, który przeznaczał na cele filantropijne i pomoc społeczności polskiej zarówno emigracyjnej jak i mieszkającej na ziemiach polskich pod zaborami. W testamencie ustanowił powstanie fundacji, której rozmiar i znaczenie porównywane zostały przez Stanisława Tarnowskiego do fundacji Alfreda Nobla.