Służba zdrowia w Wielkopolsce Wschodniej w czasie powstania styczniowego (1863-1864)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTESłużba zdrowia w Wielkopolsce Wschodniej w czasie powstania styczniowego (1863-1864)
Data publikacji: 2020
Polonia Maior Orientalis, 2020, VII, s. 29 - 44
https://doi.org/10.4467/27204006PMO.20.002.15488Autorzy
Służba zdrowia w Wielkopolsce Wschodniej w czasie powstania styczniowego (1863-1864)
Powstanie styczniowe (1863-1864) było zrywem niepodległościowym, w którym strona polska organizowała nie tylko oddziały zbrojne, ale również starała się zapewnić swoim żołnierzom opiekę medyczną. Oprócz licznych instrukcji dla polskich partii, dotyczących dbania o zdrowie i higienę, władze powstańcze organizowały szpitale dla rannych w boju. Urządzane one były najczęściej w rejonach, gdzie dochodziło do krwawych walk powstańców z Rosjanami. Opiekę nad rannymi sprawowali nie tylko miejscowi lekarze i felczerzy, ale także kobiety. Nierzadko ciężko rannych powstańców operowali znani warszawscy chirurdzy. Niektórzy medycy nie tylko nieśli pomoc swoim potrzebującym towarzyszom broni, ale brali bezpośrednio udział w walce. Władze carskie za udział w powstaniu prześladowały nie tylko lekarzy, ale i inne osoby z personelu medycznego. Wielu medyków zaangażowanych w powstanie, którzy przeżyli carskie represje, zasłynęło w późniejszych czasach wiedzą medyczną.
„Dziennik Poznański” – 1863.
„Gazeta Lwowska” – 1932.
„Gazeta Sompoleńska” – 2016.
Andrzejczyk E. (2013), Listy Emila Wittgensteina o bitwie pod Olszowym Młynem [Do wielkiego księcia Konstantego], [w:] Z dziejów powstania styczniowego na ziemi konińskiej. Wybór zagadnień, t. I,. red. A. Kijas, Z. Jacaszek, K. Gorczyca, K. Płachcińskiego, Konin.
Białokur F. (1927), Postępy w organizacji służby zdrowia w powstaniu styczniowym, Warszawa.
Bojanowski E. (2009), Dzienniki, Tom III, 1861-1866, Wrocław.
Bojarska I. (1935), Baraniecki Adrian (1828-1891), [w;] Polski Słownik Biograficzny, t. I, Kraków.
Bojarska T. (1971), Kontredans kujawski, Warszawa.
Dokumenty Wydziału Wojny Rządu Narodowego 1863-1864 (1973), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
Dutkiewicz M. (2014), Powstańcza służba zdrowia i marynarka wojenna. Projekty mundurów dla personelu medycznego [w:] Powstanie styczniowe. Motywy. Walka. Dziedzictwo, red. A. Maziarz, Warszawa.
Dzięczkowski A. (1991-1992), Rymarkiewicz Józef Benedykt (1828-1898), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIII/4, z. 139, Wrocław.
Erlach von F. L. (1919), Partyzantka w Polsce w r. 1863 w świetle własnych obserwacji, zebranych na terenie walki od marca do sierpnia 1863 roku, przedmowa i przypisy W. Tokarz, Warszawa.
Gołdyn P. (2002), Franciszkanie w powstaniu styczniowym na ziemi konińskiej, Konin.
Gołdyn P. (2015), Ochronka sióstr służebniczek w Malińcu – majątku Honoraty i Władysława Kwileckich, „Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”, nr 15.
Grzeszczak M. (2015), Akta zgonów parafii rzymskokatolickich jako źródło do badań nad powstaniem styczniowym, [w:] Z dziejów powstania styczniowego na ziemi konińskiej Wybór zagadnień. T. II, red. A. Kijas, Z. Jacaszek, K. Gorczyca, K. Płachciński, Konin.
Hapanowicz P. (2016), A. Baraniecki – prekursor polskiego muzealnictwa przemysłowego, „Muzealnictwo”, nr 57.
Kalembka S. (1971), Ostatnie bitwy partii Mielęckiego w 1863 r., [w:] „Prace Komisji Historii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego [Prace Wydziału Nauk Humanistycznych]” VIII, Poznań-Bydgoszcz.
Kieniewicz S. (1983), Powstanie styczniowe, Warszawa.
Kieniewicz S., Sikora P. (1968-1969), Kopernicki Izydor (1825-1891), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XIV, Wrocław.
Kopernicki F. (1959), Pamiętnik z powstania styczniowego. Notatki z powstania w województwie kaliskim 1863 i 1864, Warszawa.
Kośmiński S. (1883), Słownik lekarzów polskich obejmujący oprócz krótkich życiorysów lekarzy Polaków oraz cudzoziemców w Polsce osiadłych, dokładną bibliografią lekarską polską od czasów najdawniejszych do chwili obecnej, z. I, Warszawa.
Krzywda (Rzewuski) Z. N.( 1883), Wspomnienia obozowe z r. 1863 i 1864, Lwów.
Lejko K. oprac. (2004), Powstanie styczniowe i zesłańcy syberyjscy. Katalog fotografii ze zbiorów Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, cz. I, Powstanie styczniowe, oprac., Warszawa.
Lingman J. (1903), Dwie bitwy, [w:] W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903, Lwów.
Lisowski W. (2006), Polska służba zdrowia w powstaniach narodowych 1794-1944, t. 1, Warszawa.
Malicki J. (1963), Lekarze Wielkiego Księstwa Poznańskiego w powstaniu styczniowym, [w:] Studia i materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, (Dyskusja), t. VIII, z. 2, Poznań.
Płachciński K. (2020), Działania zbrojne na ziemi konińskiej w czasie powstania styczniowego 1863-1864, Warszawa.
Seweryn J. (2003), Udział duchowieństwa diecezji kujawsko-kaliskiej w powstaniu styczniowym, Włocławek.
Sokólski J. (1948), Edelstein Aleksander (1840-1863), Polski Słownik Biograficzny, t. VI , Kraków.
Strumph Wojtkiewicz S. (1973), Powstanie styczniowe, Warszawa.
Stupnicki H. (1865),Imionospis poległych i straconych ofiar powstania roku 1863 i 1864, Lwów.
Szumowski W. (1960), Gluziński Franciszek Maciej (1823-1899), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. VIII, Wrocław.
Ustawa o służbie zdrowia Armii Narodowej z 12 czerwca 1863 r. (1968) [w:] Dokumenty Komitetu Centralnego Narodowego i Rządu Narodowego 1862-1864, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Wieniawski (Jordan) J.( 1911), Kartki z mego pamiętnika, t. II, Warszawa-Kraków.
Wiland P. (2013), Studenci medycyny i lekarze w powstaniu styczniowym, [w:] Dziedzictwo powstania styczniowego. Pamięć. Historiografia. Myśl polityczna. Zbiór studiów, red. A. Kulecka, Warszawa.
Wygotski Z. (1936), Broekere Antoni Bronisław (1843-1909), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. II, Kraków.
Zakrzewski P. W.( 1934), Pamiętnik wielkopolskiego powstańca z 1863 roku, Poznań.
Zaremba W. (1903), Wyprawa Garczyńskiego i więzienia pruskie, [w:] W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1864, Lwów.
Zieliński S. (1913), Bitwy i potyczki 1863-1864. Na podstawie materyałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rapperswilu, Rapperswil.
Żychliński T. (1888), Wspomnienia z roku 1863, Poznań.
Klukowski Z., Lekarze w powstaniu 1863 r. Polegli w boju, zamordowani i straceni z wyroków sądu (Referat wygłoszony 15 lipca 1926 r. w Warszawie na II Zjeździe Polskich Historyków Medycyny), za http://www.tlw.waw.pl/index.php?id=31&newsy_id=463, [dostęp: 29.01.2020].
Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2020, VII, s. 29 - 44
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Służba zdrowia w Wielkopolsce Wschodniej w czasie powstania styczniowego (1863-1864)
Insurrectionary health service in Eastern Greater Poland (1863-1864)
Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Publikacja: 2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 310
Liczba pobrań: 695