O orle białym z 1926 r. w stylizacji kazimierzowsko-jagiellońskiej na „Pomniku dla synów ziemi słupeckiej poległych w walce o wolność Polski w latach 1914-1918-1920”
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEO orle białym z 1926 r. w stylizacji kazimierzowsko-jagiellońskiej na „Pomniku dla synów ziemi słupeckiej poległych w walce o wolność Polski w latach 1914-1918-1920”
Data publikacji: 2019
Polonia Maior Orientalis, 2019, VI, s. 123 - 146
https://doi.org/10.4467/27204006PMO.22.008.15851Autorzy
O orle białym z 1926 r. w stylizacji kazimierzowsko-jagiellońskiej na „Pomniku dla synów ziemi słupeckiej poległych w walce o wolność Polski w latach 1914-1918-1920”
W maju 1926 r. w Słupcy został odsłonięty pomnik upamiętniający powstańców i żołnierzy ze Słupcy poległych w walkach o 2. Niepodległość Rzeczypospolitej. W 1940 r. pomnik powstańców i żołnierzy ze Słupcy został zniszczony przez Niemców, a na jego miejscu posadzono kwiaty. W 1946 r. kwietne rabaty zostały zastąpione monumentem wzniesionym dla upamiętnienia radzieckich żołnierzy, którzy w styczniu 1945 r. zginęli w walkach o Słupcę i w innych starciach z Niemcami w pobliżu miasta. W 1997 r. władze Słupcy podjęły decyzję o odtworzeniu monumentu z 1926 r. na jego dawnym miejscu. W następstwie decyzji współczesnych władz Słupcy powstał pomnik, który bryłą przypomina upamiętnienie z 1926 r., ale nie jest (w sensie ścisłym) rekonstrukcją historycznego obiektu. Na uwagę zasługuje forma godła Rzeczypospolitej, które zostało umieszczone na monumencie z 1997 r. W wielu szczegółach orzeł z 1997 r. różni się od orła, który został wykorzystany do ozdobienia pierwszego upamiętnienia. Projektujący pomnik powstańców i żołnierzy ze Słupcy z 1926 r. sięgnął po jeden z wielu wzorów orła symbolizującego Polskę odradzającą się w latach 1915-1918. Orła z pomnika z 1926 r. można zaklasyfikować do grupy polskich orłów historyzujących, czyli orłów odwołujących się do stylizacji z minionych okresów historycznych. Orzeł ze Słupcy z 1926 r. stylizowany był na gotyckiego orła w odmianie kazimierzowsko-jagiellońskiej.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Tymczasowa Rada Stanu w Warszawie
Archiwum Państwowe Poznaniu, Oddział w Koninie, Starostwo Powiatowe Słupeckie
Akta miasta Turek
Archiwum Państwowe w Kaliszu, Naczelnik Powiatu Kaliskiego 1914-1918/1919
Archwum Państwowe w Sieradzu, Zbiór pism ulotnych,
Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Sztandar Cechu Młynarzy z Łodzi z 1908 r., nr inw. 6029/H/328.
Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Zbiór tłoków pieczętnych Janusza Giersza.
Ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”1919, nr 69, poz. 416.
Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego.
Oddział Zbiorów Graficznych.
Jan Matejko, Ubiory w Polsce 1200-1795 (1333-1434, rtc. 14), Kraków 1875.
Muzeum w Radomsku, Dokumenty.
Dekret nr 1 Naczelnego Dowódcy Wojsk Litwy Środkowej z 12 X 1920 roku, „Litwa Środkowa. Dziennik Urzędowy Tymczasowej Komisji Rządzącej”, 1920, nr 1.
Adamczewski M. (2010), Pieczęcie urzędowe władz lokalnych z obszaru Polski centralnej, cz. 3 Zgierz-Łódź.
Adamczewski M. (2017), Orzeł Biały, ale jaki? Poszukiwania formy polskiego orła państwowego w okresie międzywojennym, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”, , t. XVI (XXVII).
Adamczewski M. (2018), Herby ziem polskich na pieczęciach gminnych powiatów piotrkowskiego, radomszczańskiego i opoczyńskiego w latach 1915-1918/1939 [w:] Tractus temporis. Ludzie-Regiony-Fakty. Księga dedykowana dr hab. prof. UŁ Tadeuszowi Nowakowi, Łódź-Wieluń.
Bokota P. (1999), Heraldyka samorządowa na Kujawach wschodnich i ziemi dobrzyńskiej w okresie zaborów [w:] Herby miast polskich w okresie zaborów 1772-1918 r., red. S. K. Kuczyński, Włocławek.
Chorągwie i sztandary Legionów Polskich (2015), „Flaga”, nr 6/30.
Czy wiesz kto to jest? (1938), red. S. Łoza, Warszawa.
Dudziński P. (2018), Z dziejów Orła odrodzonej Rzeczypospolitej, „Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”, nr 2.
K. Krężel, S. Oberleitner (2004), Odznaczenia, odznaki, oznaki Straży Pożarnej w Polsce 1915-2002, Warszawa.
Kierski K. (1917), Orły polskie, „Kurier Warszawski”, nr 242.
Kierski K. (1937), Autografy i pieczęcie polskie, „Przegląd Bydgoski”, z. 2.
Matejko J. (1893), Poczet królów polskich. Zbiór portretów historycznych, Wiedeń. Pieczęć sądów polskich (1917), „Tygodnik Ilustrowany”, nr 4.
Pietras T. (2014), Orły na sztandarach w zbiorach Muzeum Oświaty Ziemi Łódzkiej, „Rocznik Łódzki”, t. LXI.
Pietras T. (2015), W poszukiwaniu formy narodowego symbolu Orzeł Biały w latach I wojny światowej na przykładzie Łodzi i Polski środkowej, [w:] Nieznane historie z Łodzi czasów Wielkiej Wojny, red. J. Daszyńskia, Łódź.
Pych J. (2014), Sztandary Legionów Polskich, Piotrków Trybunalski (referat), s. 4-5.
Trzebiński W., Borkiewicz A. (1956), Dokumentacja geograficzna, z. 4 Podziały administracyjne Królestwa Polskiego w okresie 1814-1918. Zarys historyczny, Warszawa.
Tymczasowa Rada Stanu. Komunikat VIII (1917), „Kurier Warszawski”, nr 40.
Zarys historii wojennej pułków poskich 1918-1920. 4 Pułk Piechoty Legionów (1929), Warszawa.
Informacje: Polonia Maior Orientalis, 2019, VI, s. 123 - 146
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
O orle białym z 1926 r. w stylizacji kazimierzowsko-jagiellońskiej na „Pomniku dla synów ziemi słupeckiej poległych w walce o wolność Polski w latach 1914-1918-1920”
About the white eagle (the emblem) from 1926 in the style of Casimir‘s the Great and jagiellonian stylization on „Monument for sons of Słupca earth of killeds in the fight for the freedom of Poland in 1914-1918-1920 years”
Uniwersytet Łódzki, Polska, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
Publikacja: 2019
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski