Podejmując temat kultury masowej w Rosji, należy zwrócić uwagę na dwa problemy: kwestię terminologiczną (mass culture, popular culture, folk culture) oraz jej specyfikę w kontekście kultury zachodniej. Niektórzy badacze rosyjscy doszukują się początków kultury masowej w Rosji w XIX stuleciu (lata czterdzieste, pięćdziesiąte XIX w. lub reformy Aleksandra II). W tym czasie jednak ma miejsce jedynie pewne umasowienie kultury. Masowe społeczeństwo i masowa kultura pojawiają się w Rosji w epoce radzieckiej. Było to społeczeństwo typu mobilizacyjnego, które potrzebuje działań z zewnątrz nastawionych na jego przebudowę – tak dzieje się w społeczeństwach totalitarnych. Kultura masowa staje się wówczas jednym z głównych narzędzi kształtowania nowego człowieka, a jej orężem jest manipulacja. W literaturze eksponowano funkcje pozaestetyczne, zwłaszcza wychowawczą (dydaktyczną), w wyniku czego stawała się ona zaangażowaną. Funkcje kultury masowej spełniały powieść produkcyjna, powieść kołchozowa, literatura dla dzieci i młodzieży. Wszystkie rodzaje i typy sztuk (literatura, kino, teatr, sztuki plastyczne) głosiły moralność radziecką, nazywaną komunistyczną (коммунистическая мораль, ком- мунистическая нравственность). Prezentowały i propagowały radziecki styl życia (советский образ жизни), propagowały nową obrzędowość w wymiarze społecznym i rodzinnym.

In a discussion of mass culture in Russia, attention should be drawn to two problems: the terminology issue (mass culture, popular culture, folk culture) and its special character in the context of the Western culture. Some Russian scholars trace the beginnings of mass culture in Russia to the 19th century (to the 1840s–1850s or reforms of  Alexander II). At that time, however, culture was mass-produced for mass consumption to a certain extent only. Mass society and mass culture emerged in the Soviet Russia. It was a mobilization society, which needs external actions aimed at its reconstruction – this is what happens in totalitarian societies. Mass culture becomes then one of the main tools of formation of a new man, and its weapon is manipulation. Non-esthetic functions were emphasized in literature, especially its educational (didactic) function, as a result of which literature of commitment was created. Functions of mass culture were carried out by production novel, kolkhoz novel, literature for children and youth. All kinds and types of arts disciplines (literature, cinema, theatre, visual arts) advocated Soviet morality, also called Communist morality (коммунис- тическая мораль, коммунистическая нравственность). They presented and promoted Soviet lifestyle (советский образ жизни), advocating new customs in social and family life.