Tortury a kara za nieposłuszeństwo w austriackich procedurach karnych epoki oświecenia
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 14.11.2014
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 7 (2014), Tom 7, Zeszyt 2, s. 217 - 236
https://doi.org/10.4467/20844131KS.14.029.2270Autorzy
Tortury a kara za nieposłuszeństwo w austriackich procedurach karnych epoki oświecenia
In the introduction to the article, the origins of the inquisition al trial as well as the institution of torture were presented with special emphasis on the role of Pope Innocent III in formulating and systematizing the principles of inquisition al procedure in the canon law. The principles of this procedure were briefly outlined. The German-wide Constitutio Criminalis Carolina of 1532 was analyzed in respect of evidence proceedings and the institution of torture. Subsequently, the procedure associated with the use of torture as described in Constitutio Criminalis Theresiana of 1768, the last Austrian code of law permitting torture, was presented. The author also compared the resolutions relating to torture and contained in the above-mentioned codes of law. The negative and positive opinions of the representatives of the world of learning as well as men of law, concerning the institution of torture were subsequently presented. The subsequent section of the article deals with the institution of punishment for disobedience as found to the Austrian penal procedures from the years 1788–1803, and more precisely contained in the Criminal Proceedings Ordination of Joseph II of 1788, in the Penal Statue of Western Galicia of 1796 and in Franciscana of 1803, that is in the “Book of Laws relating to Criminal Offences and serious police crimes.” The evolution of the regulations concerning the institution of punishment for disobedience contained in the above-mentioned statutory laws was presented. The author also described the modification of the positive legal evidence theory in the direction of a negative legal evidence theory, introduced within the Criminal Proceedings Ordination of Joseph II. The opinions of lawyers with regard to punishment for disobedience were also discussed. In the final part of the article, the author compares the institution of torture and punishment for disobedience and emphasizes that punishment for disobedience was perceived as a measure serving to maintain proper order in the course of the proceedings, that is, the so called Ordnungsmittel. Torture, on the other hand, was defined as Zwangsmittel. It was emphasized that torture was an inseparable element of an inquisition al trial and was associated with the legal evidence theory which was mandatory during such trials. Finally, it was pointed out that the vacuum after torture was filled by two measures, namely: punishment for suspicion (Verdachstrafe) and punishment for disobedience (Ungehorsamstrafe)
Opracowania
Abraham W., Proces inkwizycyjny w ustawach Innocentego III i we współczesnej nauce, „Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności” 1887, t. 20.
Affek M., Związki polsko-włoskie w naukach prawnych (1764–1795). Z dziejów humanitaryzacji prawa karnego w Polsce, Warszawa 1995.
Ammerer G., Das Ende für Schwert und Galgen?, Wien 2010.
Baran K., Tortury w angielskim procesie karnym, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1979, t. 31, z. 2.
Baran K., Z dziejów prawa karnego w Anglii. Między Renesansem a Oświeceniem XVI–XVIII w., Kraków 1996.
Beales D., Joseph II. In the shadow of Maria Thersia: 1741–1780, Cambridge 1987.
Beccaria C., O przestępstwach i karach, przeł. E.S. Rappaport, Warszawa 1959.
Dębińsk iA., Kościół i prawo rzymskie, Lublin 2007.
Dziadzio A., Malec D., Historia prawa, proces i wymiar sprawiedliwości w świetle źródeł, Kraków 2000.
Dziadzio A., Powszechna historia prawa, Warszawa 2008.
Feuerbachvon A., Lehrbuch des gemeinen in Deutschland gültigen peinlichen rechts, Giessen 1840.
Grodziski S., S. Salmonowicz, Ustawa karna zachodniogalicyjska z roku 1796. Zarys dziejów i charakterystyka, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1965, t. 17, nr 2.
Ignor A., Geschichte des Strafprozesses in Deutschland 1532–1864, Ferdinand Schoeningh 2002.
Kleinheyer G., Tradition und Reform in der Constitutio Criminalis Carolina [w:] Strafrecht, Strafprozess und Rezeption. Grundlagen, Entwicklung und Wirkung der Constitutio Criminalis Carolina, hrsg. von P. Landau, F.-Ch. Schroeder, Frankfurt am Main 1984.
Koch A., Folterbefuerworter nach Beccaria. Überlegungen zur Geschichte sogenannten Präventionsfolter [w:] Die Geschichte der Folter seit ihrer Abschaffung, hg. K. Altenhain, N. Willenberg, Göttingen 2011.
Koranyi K., Powszechna historia państwa i prawa, t. III, Warszawa 1966.
Koredczuk J., Ordynacja Kryminalna Józefa I z 1707 roku. Z dziejów procesu karnego na Śląsku w pierwszej połowie XVIII wieku, Wrocław 1999.
Koredczuk J., Legalna teoria dowodowa i jej wpływ na rozwój inkwizycyjnego procesu karnego [w:]Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego, t. XII, red. J. Malec, J. Matuszewski, W. Witkowski, Kraków–Lublin–Łódź 2009.
Köstlin R., Der Wendepunkt des deutschen Strafverfahren im neunzehnten Jahrhundert, Tübingen 1849.
Kras P., Ad abolendam diversarum haeresium pravitatem. System inkwizycyjny w średniowiecznej Europie, Lublin 2006.
Langbein J.H., Torture and the law of proof [w:] The phenomenon of torture. Readings and commentary, ed. W.F Schulz, published by University of Pennsylvania Press, Philadelphia 2007.
Mittermeier C.J.A., Das deutsche Strafverfahren, cz. I, Heidelberg 1839.
Moras M., Ordynacja karnoprocesowa Józefa II na tle przemian procesu inkwizycyjnego w monarchii habsburskiej w XVIII wieku [w:] Studia z dziejów państwa i prawa polskiego, t. XIV, red. J. Malec, J. Matuszewski, W. Witkowski, Kraków–Lublin–Łódź 2011.
Nita B., Konstytucyjne zakorzenienie zasady nemo tenetur se ipsum accusare [w:] Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009.
Ogris W., Joseph II.: Staats- und Rechtsreformen” [w:] idem,Elemente europäischer Rechtskultur, Wien–Böhlau 2003.
Österreich in Europa der Aufklärung. Kontinuität und Zäsur in Europa zur Zeit Maria Theresias und Josephs II. Internationales Symposion in Wien 20–23 Oktober 1980, hg. R.G. Plaschka, Wien 1985.
Pauli L., Austriacki kodeks karny z 1803 r. w Wolnym Mieście Krakowie, cz. 1, Kraków 1969.
Pauli L., Poenae propriae. Das Problem der Sonderstrafen in der europäischen Gesetzgebung aus den Jahren 1751–1903, Warszawa–Kraków 1982.
Peters E., Inquisition, Berkeley–Los Angeles 1989.
Pratovebera C.J., Einige Bemerkungen über den Beweis aus dem Zusammentreffen der Umstände (Anzeigungen, Indizien) nach den Vorschriften des Österreichischen Gesetzbuches Uber Verbrechen [w:] Materialien für Gesetzkunde und Rechtspflege in den österreichischen Erbstaaten”, t. 1, hg. C.J. PratobeveraWien 1815.
Quistorp von J.Ch., Grundsaetze des deutschen Peinlichen Rechts, cz.. II, wyd. 5, Rostock–Leipzig, 1794, http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10395294_00007.html.
Rulf F., Über den indirekten Vorsatz nach § 1 des St. G. B. „Magazin über Rechts- und Staatswissenschaft mit besonderer Rücksicht auf das Österreichische Kaiserreich” 1854, t. 9.
Salmonowicz S., Prawo karne oświeconego absolutyzmu. Z dziejów kodyfikacji karnych przełomu XVIII/XIX w., „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu” 1966, r. 71, z. 3.
Salmonowicz S., Z dziejów absolutyzmu oświeconego w Austrii, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1986, t. 38, z. 2.
Salmonowicz S., Lektura „Dei delitti e delle pene” Cesarego Beccarii (1738–1793) w dwudziestolecie zgonu autora dzieła, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie” 1994, t. 3.
Salmonowicz S., Brissot de Warwille jako humanitarysta. Młodość Brissota w służbie ideałów wieku świateł [w:] idem, Studia historycznoprawne, Toruń 1995.
Salmonowicz S., Cesare Beccaria und die Strafrechtsreform in Polen im 18. Jahrhundert, „Comperative Law Review” 1996, vol. 16.
Salmonowicz S., Czy istniał oświecony absolutyzm w Europie XVIII wieku? [w:] Studia z historii ustroju i prawa. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Walachowiczowi, red. H. Olszewski, Poznań 2002.
Schmidt E., Einführung in die Geschichte der deutschen Strafrechtspflege, Göttingen 1965.
Schmoeckel M., Humanität und Staatsraison: die Abschaffung der Folter in Europa und die Entwicklung des gemeinen Strafprozess- und Bewiesrechts seit dem hohen Mittelalter, Köln 2000.
Schroeder F.-Ch., Kryminalna ordynacja sądowa cesarza Karola V z 1532 roku, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1992, t. 194.
Schulz L., Normiertes Misstrauen, Frankfurt am Main 2001.
Sellert W., Rüping H., Studien- und Quellenbuch zur Geschichte der deutsche Strafrechtspflege, Bd. I: Von den Anfängen bis zur Aufklärung, Scientia Verlag Aalen 1989.
Waltoś S., Napoleoński model procesu karnego a współczesny proces karny w Polsce, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. 57, nr 2.
Wawel-Louis J., Początkowe sądownictwo austryackie w Galicyi (1772–1784), Lwów 1897.
Zachariae H.A., Handbuch des deutschen Strafprocesses, t. II, Göttingen 1868.
Zdrójkowski Z., Tomasz Kuźmirski nieznany. Osiemnastowieczny, polski prawnik humanitarysta i jego pisma na tle współczesnej literatury humanitarnej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1955, t. 7, z. 2.
Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 7 (2014), Tom 7, Zeszyt 2, s. 217 - 236
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków, Polska
Publikacja: 14.11.2014
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2753
Liczba pobrań: 3261