Suum cuique is our Roman justice (Shakesp. Tit. Andr. 1,1,284) – William Shakespeare, Heiner Müller and Roman fundamenta
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 2014
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 7 (2014), Tom 7, Zeszyt 1, s. 169 - 180
https://doi.org/10.4467/20844131KS.14.003.2244Autorzy
Suum cuique is our Roman justice (Shakesp. Tit. Andr. 1,1,284) – William Shakespeare, Heiner Müller and Roman fundamenta
The phrase suum cuique as an incarnation of “justice,” like many other Latin dicta, is deeply enrooted in the mental consciousness of mankind, and it lives its own life as a part of the so-called universal culture. Generally speaking, reference to Roman justice served and still serves as a justification of one’s own actions when such actions cannot defend themselves by their own formal correctness. It is, therefore, recourse to the eternal values, the understanding of which, however, is determined by one’s own experience or by experience of a particular epoch. This is proved by words of the authors mentioned in the title of the study, though separated from each other by several centuries and having different visions of the world, they considered the embodiment of this phenomenon in the phrase suum cuique as the most appropriate for their own narrative and judgmental description of the reality. Shakespeare, although he undoubtedly saw in Roman justice a guarantee of justification of certain actions, referred to this idea without a deeper analysis. Müller, one of the most important German dramatists of the second half of the 20th century, screaming through the voice of Tamora, who demands “Roman justice,” showed that a call for Roman fundamenta as well as for Roman iura et mores almost for the last time stands in the unsolved conflict with one’s own inhumane actions and inflation of all values that mankind has persistently considered as permanent.
The article aims to analyse a cultural commentary on the use of the phrase suum cuique – a commentary understood as a way of bringing something that is analysed into the reality current for a commentator. In one dimension, this can be a dramatic comment rather than a simple description of a certain reality. Therefore, such a commentary should not be assigned only to a single commentator-narrator but to many who represent different eras.
Z. Bauman, Życie na przemiał, Kraków 2004.
G. Van Den Bergh, Jedem das Seine, “Forum historiae iuris”2005.
B. Biondi, Diritto e giustizia nel pensiero romano, „Jus“ 1958, vol. 9.
I.M. Bocheński, Szkice etyczne, London 1953.
R. Brague, Europe, la voie romaine, Paris 1992.
R. Broude, Roman and Goth in Titus Andronicus, Shakespeare Studies 1970, vol. 6.
J.C. Bulman, The Heroic Idiom of Shakespearean Tragedy, Toronto-London 1985.
A. Burdese,Sul concetto di giustizia nel diritto romano,“Annali di storia del diritto” 1970-1973, vol. 14-17.
D. Callaghan, C.R. Kyle, The Wilde Side of Justice in Early Modern England and Titus Andronicus, [in:] C. Jordan, K. Cunningham (red.), The Law in Shakespeare, London 2007.
A. Carcaterra, Iustitia nelle fonti e nella storia del diritto romano, Bari 1949.
P. Cerami, ‘Ordo legum’ e ‘ iustitia’ in Claudio Trifonino, “Annuali dl Seminario Giuridico dell’a Università degli Studi di Palermo” 1988, vol. 40.
W. Cesarini Sforza,‘Ius’ e ‘directum’. Note sull’origine storica dell’idea di diritto, Bologna 1930.
F.L. Cheyette, Suum cuique tribuere, “French Historical Studies" 1976, vol. 6, no. 3.
L. Ciferri, Conoscenza e concezione del diritto in Cicerone, „Revenue Internationale des Droits de l’Antique“ 1994, vol. 41.
G. MacCormack, Sources, [in:] A Companion to Justinian’s Institutes, ed. E. Metzger, London 2002.
G. Del Vecchio, La giustizia, ed. 4, Roma 1959.
R.W.M. Dias, Jurisprudence, ed. 3, London 1970.
M.Diesselhorst, Die Gerechtigkeitsdefinition Ulpians in D.1,1,10 pr. und die Praecepta iuris nach D. 1,1,10,1 sowie ihre Rezeption bei Leibniz und Kant, in: Römisches Recht in der europäischen Tradition: Symposion aus Anlass des 75 Geburtstages von Franz Wieacker, Hrsg. O. Behrends, M. Dießelhorst, W.E. Voß, Ebelsbach 1985.
R. Dyboski, William Shakespeare, Kraków 1927.
G. Falcone, Ius suum cuique tribuere, “Annuali dl Seminario Giuridico dell’a Università degli Studi di Palermo” 2007-2008, vol. 52.
F. Gallo, Diritto e giustizia nel titolo primo del Digesto, “Studia et Documenta Historiae et Iuris” 1988, vol 54.
F. Gallo, L’interpretazione del diritto è ≪affabulazione≫?, “Rivista di Diritto Romano” 2003, vol. 3.
F. Gallo, Aspetti peculiari e qualificanti della produzione del diritto nell’esperienza romana,“Rivista di Diritto Romano” 2004, vol. 4.
F. Gallo, Fondamenti romanisticidel diritto europeo:a proposito del ruolo della scienza giuridica, “Diritto e storia” 2005, vol. 4.
J. Gawroński, Do źródła muz. Greckie wrażenia dyletanta, Warszawa 1970.
E. Giddens, Masculinity and Barbarism in Titus Andronicus, “Early Modern Literary Studies” 2010-2011, vo. 15, no. 1.
C. Gioffredi, Sul problema del diritto soggettivo nel diritto romano, “Bullettino dell’ Instituto di Dirrittoi Romano ‘Vittorio Scialoja’” 1967, vol. 70.
T. Honoré, Ulpian. Pioneer of Human Rights, 2 ed., Oxford 2002.
R. Ingarden, Książeczka o człowieku, Kraków 1973.
T. Izutsu, Metafizyczne tło teorii NŌ. Analiza „dziewięciu etapów Zeamiego” [w:] Estetyka japońska, 1. Wymiary przestrzeni, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2001.
J. Kalb, The Theater of Heiner Müller, Cambridge 2001.
D. Kane, The Vertue of Spectacle in Shakespeare’s Titus Andronicus, Connotations 10 2000-2001.
M. Kaser, Zum ‘ius’-Begriff der Römer [in:] „Acta Juridica“ 1977.
D. Keene, Realizm i nierzeczywistość w teatrze japońskim [w:] Estetyka japońska, 1. Wymiary przestrzeni, ed. K. Wilkoszewska, Kraków 2001.
G.W. Keeton, Shakespeare’s Legal and Political Background, London 1967.
A. Kinneging, The Geography of Good and Evil - Philosophical Investigations, tłum. I. Hardy, Wilmington 2009.
K.L. Koniński, Ex labyrintho, Warszawa 1962.
M. Korolko, Słownik kultury śródziemnomorskiej w Polsce. Idee. Pojęcia. Miejsca z wypisami literackimi, Warszawa 2004.
M. Korolko, Thesaurus albo Skarbiec łacińskich sentencji, przysłów i powiedzeń w literaturze polskiej, Warszawa 2004.
J. Kott, Szekspir, dramaturg elżbietański, Warszawa 1965.
H. Kupiszewski, Prawo rzymskie a współczesność, Warszawa 1988.
M. Kuryłowicz, Prawo rzymskie. Historia tradycja współczesność, Lublin 2003.
Z. Landowski, K. Woś, Słownik cytatów łacińskich. Wyrażenia. Sentencje. Przysłowia, Kraków 2002.
G. Luraschi, Il “praemium” nell’esperienza giuridica romana, [in:] Studi in onore di Arnaldo Biscardi, vol 4, Milano 1983.
U. Von Lübtow, Die Anschauungen der römischen Jurisprudenz über Recht und Gerechtigkeit, [w:] Studi in onore di Cesare Sanfilippo, vol. 6, Milano1985.
U. Manthe, Beiträge Zur Entwicklung Des Antiken GerechtigkeitsbegriffesII: Stoische Würdigkeit Und Die Iuris Praecepta Ulpians, ZRG RA114 (1997).
H. Müller, Anatomie Titus fall of Rome - Ein Shakespearekommentar, Monaster 1985.
D. Nörr, Iurisperitus sacerdos, [w:] Xenion. Festschrift für Pan. J. Zepos anlässich seines 65. Geburtstages am 1. Dezember 1973, Bd. 1, Athen–Freiburg Br.–Köln 1973.
H. Otte, Gustav Radbruchs Kieler Jahre 1919-1926, Frankfurt am Main–Bern 1981.
J.M. Robertson, Alleged Shakespearean Legal Allusions, [w:] Who Wrote ‘Titus Andronicus’?, London 1905.
B. Schmidlin, Die römischen Rechtsregeln. Versuch einer Typologie, Köln–Wien 1970.
B. Schmidlin, ‘Horoi’, ‘pithana’ und ‘regulae’, in: ANRW II.15, Berlin–New York 1976.
F. Senn, De la justice et du droit. Explication de la définition traditionnelle de la justice, Paris 1927.
W. Shakespeare, Titus Andronicus (Oxford Shakespeare), ed. E.M. Waith, Oxford 1984.
W. Shakespeare, Titus Andronicus. ed. J. Bate (The Arden Shakespeare), London 2003.
Słownik terminów literackich, ed. J. Sławiński, 2 ed. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989.
M. Słomczyński, Posłowie, [w:] Najżałośniejsza Rzymska Tragedia Titusa Andronicusa: Shakespeare, Dzieła w przekładzie Macieja Słomczyńskiego, Kraków 1986.
I. Smith, Barbarian Errors: Performing Race in Early Modern England, Shakespeare Quarterly 1998, vol. 49.
J. Sondel, Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 1997.
P. Stein, Regulae iuris. From Juristic Rules to Legal Maxims, Edinburgh 1966.
P. Stein, Lo svogliamento storico della nozione di ‘regula iuris’ in diritto romano, [in]: Antologia giuridica romanistica ed antiquaria I, Milano 1968.
P. Stein, J. Shand, Legal Values in Western Society, Edinburgh 1974.
R. Tosi, Dizionario comparato di proverbi e modi proverbiali italiani, latini, fransi, spagnoli, tedeschi, inglesi e greci antichi, ed. 2, Milano 1952, no. 1117, 1118, 1119.
S. Tzitzis, Dikaion dianemitikon et ius suum cuique tribuens. De la Retribution Des Grecs À Celle Des Glossateurs, “Studi Economico-Giuridici Università Di Cagliari” 1991-1992, vol. 54.
W. Waldstein, Zu Ulpians Definition der Gerechtigkeit (D.1,1,10 pr.), in: Festschrift für Werner Flume, Bd. 1, in Gemeindschaft mit K. Ballerstedt und F.A. Mann rgs. Von H.H. Jakobs, B. Knobbe-Keuk, E. Picker, J. Wilhelm, Köln 1978.
W. Waldstein, Ist das suum cuique eine Leerformel?, “Studia et Documenta Historiae et Iuris” 1995, vol. 61.
W. Waldstein, Zur juristischen Relevanz der Gerechtigkeit bei Aristoteles, Cicero und Ulpian, in: Der Gerechtigkeitsanspruch des Rechts. Festschrift Th. Mayer-Maly, Bd. III: Rechtsethik, Hrsg M. Beck-Mannagetta, H. Böhm, G. Graf, Wien 1996.
L. Wenger,Suum cuique in antiken Urkunden, in: Aus der Geisteswelt des Mittelalters. Studien und Texte zur Vollendung des 60 Lebensjahres von Freunden und Schülern gewidmet Martin Grabmann, Bd. 2, Hrsg. A Lang, J. Lechner, M. Schmans, Münster 1935.
E. Wright, Postmodern Brecht: A Re-Presentation, London-New York 1989.
M. Villey, Suum jus cuique tribuens, in: Studi De Francisci, t. 1, Napoli 1954.
Paul Vinogradoff, Roman Law in Mediaeval Europe, New Jersey 2001.
Justinian’s Institutes. Translated with an introduction by Peter Birks & Grant McLeod, with the Latin text of Paul Krueger, London 2001.
Calvinus, Lexicon iuridicum Iuris Caesarei, ed. Genevae 1602.
Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 7 (2014), Tom 7, Zeszyt 1, s. 169 - 180
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 2014
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
AngielskiLiczba wyświetleń: 2268
Liczba pobrań: 1875