Opinia profesora Władysława Woltera w sprawie działalności sądów niemieckich na obszarach polskich w okresie najazdu hitlerowskiego

Konrad Graczyk

Opinia profesora Władysława Woltera w sprawie działalności sądów niemieckich na obszarach polskich w okresie najazdu hitlerowskiego

Data publikacji: 22.06.2021

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 14 (2021), Tom 14, Zeszyt 2, s. 221 - 257

https://doi.org/10.4467/20844131KS.21.015.13523

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Opinia profesora Władysława Woltera w sprawie działalności sądów niemieckich na obszarach polskich w okresie najazdu hitlerowskiego

Abstrakt

Opinion of Professor Władysław Wolter on the Activities of German Courts in Polish Territories during the Nazi Occupation

The study was devoted to the legal opinion drawn up in the post-war trial against the German judge Albert Michel on the activities of German courts in Polish territories during the Nazi occupation. The scope of the opinion is broader than it appears from the title – Professor Władysław Wolter covered the entire German occupation including the actual German invasion in 1939. The text of the source was preceded by a discussion in which the circumstances of the opinion were explained, the author’s profile was presented, and its most important theses were characterised. The statements of the opinion were related to other views of the doctrine and jurisprudence, as well as the decisions issued in the Michel case.

* Tekst został opracowany w ramach projektu badawczego finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, Polska (2017/27/N/HS5/00423).

Słowa kluczowe

World War II, occupation, judiciary, international law; II wojna światowa, okupacja, sądownictwo, prawo międzynarodowe

World War II, occupation, judiciary, international law

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Źródła archiwalne

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie

Sąd Okręgowy w Krakowie, 502/1488

Bundesarchiv Berlin

R 3001 Reichsjustizministerium

50941, 50942, 50943, 50944, 50945

R 9361 Personenbezogene Unterlagen der NSDAP

I/53190

Źródła prawne

Konwencja dotycząca praw i zwyczajów wojny lądowej (Dz.U. 1927 nr 21 poz. 161).

Traktat Przeciwwojenny, podpisany w Paryżu dnia 27 sierpnia 1928 r. (Dz.U. 1929 nr 63 poz. 489).

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny (Dz.U. 1932 nr 60 poz. 571).

Gesetz gegen gefährliche Gewohnheitsverbrecher und über Maßregeln der Sicherung und Besserung vom 24. November 1933 [Ustawa przeciw niebezpiecznym przestępcom i o środkach zabezpieczenia i poprawy z 24 listopada 1933 r.] (RGBl. 1933, s. 995).

Deklaracja między Polską a Niemcami o niestosowaniu przemocy, podpisana w Berlinie dnia 26 stycznia 1934 r. (Dz.U. 1934 nr 16 poz. 124).

Verordnung über das Sonderstrafrecht im Kriege und bei besonderem Einsatz (Kriegssonderstrafrechtsverordnung) vom 17. August 1938 [Rozporządzenie o specjalnym prawie karnym w czasie wojny i przy akcjach specjalnych (Rozporządzenie o wojennym specjalnym prawie karnym) z 17 VIII 1938 r.] (RGBl. 1939, s. 1455).

Verordnung über außerordentliche Rundfunkmaßnahmen vom 1. September 1939 [Rozporządzenie o nadzwyczajnych środkach radiowych z 1 IX 1939 r.] (RGBl. 1939, s. 1683).

Kriegswirtschaftsverordnung vom 4. September 1939 [Rozporządzenie o gospodarce wojennej z 4 IX 1939 r.] (RGBl. 1939, s. 1609).

Verordnung gegen Volksschädlinge vom 5. September 1939 [Rozporządzenie przeciwko szkodnikom narodowym z 5 IX 1939 r.] (RGBl. 1939, s. 1679).

Verordnung des Oberbefehlshabers des Heeres über Waffenbesitz vom 12. September 1939, czyli rozporządzenie Naczelnego Dowódcy Wojska o posiadaniu broni z 12 września 1939 r. Verordnungsblatt für die besetzten Gebiete in Polen (Dz.R. GGOP 1939 nr 8, s. 41).

Erlaß des Führers und Reichskanzlers über die Verwaltung der besetzten polnischen Gebiete vom 12. Oktober 1939 [Dekret Führera i Kanclerza Rzeszy o zarządzie okupowanych obszarów polskich z dnia 12 października 1939 r.] (RGBl. 1939, s. 2077).

Rozporządzenie o wprowadzeniu przymusu pracy dla ludności żydowskiej Generalnego Gubernatorstwa z dnia 26 października 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 1, s. 6).

Rozporządzenie o wydaniu utworów drukarskich z dnia 26 października 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 1, s. 7).

Rozporządzenie celem zwalczania czynów gwałtu w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 31 października 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 2, s. 10).

Rozporządzenie o wydawnictwach w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 31 października 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 3, s. 19).

Rozporządzenie o Sądach Specjalnych w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 15 listopada 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 6, s. 34).

Rozporządzenie o konfiskacie majątku byłego państwa polskiego na obszarze Generalnego Gubernatorstwa z dnia 15 listopada 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 6, s. 37).

Rozporządzenie dewizowe dla Generalnego Gubernatorstwa z dnia 15 listopada 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 7, s. 44.)

Rozporządzenie o używaniu mundurów w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 28 listopada 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 9, s. 73).

Rozporządzenie o pilnowaniu interesów posiadaczy praw wydobywania ropy naftowej w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 14 grudnia 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 14, s. 236).

Rozporządzenie o konfiskacie i oddaniu aparatów radiowych z dnia 15 grudnia 1939 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 13, s. 225).

Rozporządzenie o konfiskacie dzieł sztuki w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 16 grudnia 1939 r. (Dz.RGGOP 1939 nr 12, s. 209).

Rozporządzenie dla uzupełnienia rozporządzenia z dnia 23 listopada 1939 r. o gospodarce wyżywienia i rolnictwie w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 15 stycznia 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 3, s. 8).

Rozporządzenie o konfiskacie majątku prywatnego w Generalnym Gubernatorstwie (Ordynacja Konfiskacyjna) z dnia 24 stycznia 1940 r. (Dz.R. GGOP 1939 nr 6, s. 23).

Rozporządzenie o założeniu urzędu gospodarowania żelazem i stalą w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 27 stycznia 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 9, s. 43).

Rozporządzenie o sądownictwie niemieckim w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 19 lutego 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 13, s. 57).

Rozporządzenie o ograniczeniu zmiany miejsca pracy z dnia 22 lutego 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 15, s. 80).

Rozporządzenie o założeniu urzędu gospodarowania węglem w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 28 lutego 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 16, s. 85).

Rozporządzenie o założeniu urzędu gospodarowania metalami w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 28 lutego 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 17, s. 87).

Rozporządzenie o używaniu byłych polskich godeł w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 8 marca 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 18, s. 98).

Rozporządzenie o działalności kulturalnej w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 8 marca 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 21, s. 103).

Rozporządzenie o założeniu urzędu gospodarowania skórami i futrami w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 21 marca 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 22, s. 112).

Rozporządzenie o kształtowaniu cen w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 12 kwietnia 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 26, s. 131).

Rozporządzenie o założeniu urzędu gospodarowania surowcami i towarami włókienniczymi w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 12 kwietnia 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 27, s. 139).

Rozporządzenie o ochronie lasów i zwierzyny w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 13 kwietnia 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940, nr 26, poz. 137).

Rozporządzenie o prawie i postępowaniu karnym w sprawie przestępstw spożywczo-podatkowych, celnych i monopolowych (rozporządzenie karne celne) z dnia 24 kwietnia 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 36, s. 175).

Rozporządzenie o stowarzyszeniach w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 23 lipca 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 48, s. 225).

Rozporządzenie o gospodarowaniu złotem, innymi szlachetnymi metalami, kamieniami, perłami i sporządzonymi z nich wyrobami z dnia 1 sierpnia 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 50, s. 247).

Rozporządzenie o obowiązku meldowania się oficerów polskich z dnia 31 lipca 1940 r. (Dz.R. GGOP 1940 nr 49, s. 235).

Rozporządzenie o prawie fundacji w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 1 sierpnia 1940 r. Dz.R. GGOP 1940 nr 50, s. 244).

Rozporządzenie o ujęciu sprzętu filmowego z dnia 18 października 1940 r. (Dz.R. GG 1940 nr 61, s. 318).

Rozporządzenie o służbie budowlanej w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 1 grudnia 1940 r. Dz.R. GG 1940 nr 69, s. 359).

Rozporządzenie o wprowadzeniu karty pracy w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 20 grudnia 1940 r. (Dz.R. GG 1940 nr 73, s. 377).

Rozporządzenie w sprawie zmiany rozporządzenia z dnia 13 kwietnia 1940 r. celem ochrony lasów i zwierzyny w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 20 lutego 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 12, s. 54).

Drugie rozporządzenie o obowiązku meldowania się oficerów polskich z dnia 16 marca 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 21, s. 101).

Rozporządzenie o wędrownych przedstawieniach i widowiskach publicznych z dnia 31 marca 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 28, s. 171).

Rozporządzenie o założeniu urzędu gospodarowania wytworami chemicznymi z dnia 9 kwietnia 1941 r. (Dz. R. GG 1941 nr 32, s. 198).

Drugie rozporządzenie o ograniczeniach pobytu w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 29 kwietnia 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 41, s. 274).

Rozporządzenie przeciwko nadużywaniu mundurów w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 9 maja 1941 r. (DZ.R. GG 1941 nr 42, s. 277).

Rozporządzenie celem zmiany postanowień karnych z dnia 16 lipca 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 65, s. 429).

Rozporządzenie w sprawie ochrony pól i płodów rolnych z dnia 14 sierpnia 1941. (Dz.R. GG 1941 nr 75, s. 483).

Rozporządzenie o założeniu urzędu gospodarowania starzyzną i materiałami odpadkowymi w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 14 sierpnia 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 76, s. 487).

Rozporządzenie o gospodarowaniu złotem, innymi szlachetnymi metalami, kamieniami, perłami i sporządzonymi z nich wyrobami z dnia 12 września 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 87, s. 539).

Trzecie rozporządzenie o ograniczeniach pobytu w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 15 października 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 99, s. 595).

Rozporządzenie o jeńcach wojennych w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 23 października 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 101, s. 601).

Rozporządzenie o posiadaniu broni w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 26 listopada 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 111, s. 662).

Drugie rozporządzenie celem zwalczania czynów gwałtu w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 26 listopada 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 111, s. 663).

Rozporządzenie o oddaniu nart i butów narciarskich w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 31 grudnia 1941 r. (Dz.R. GG 1941 nr 123, s. 749).

Rozporządzenie celem zmiany rozporządzenia o posiadaniu broni w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 13 maja 1942 r. (Dz.R. GG 1942 nr 39, s. 251).

Rozporządzenie o zabezpieczeniu zapotrzebowania sił dla zadań o szczególnym znaczeniu państwowo-politycznym (rozporządzenie o obowiązku świadczenia usług) z dnia 13 maja 1942 r. (Dz.R. GG 1942 nr 40, s. 255).

Rozporządzenie o utworzeniu Urzędu Gospodarowania Materiałami Budowlanymi w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 2 czerwca 1942 r. (Dz.R. GG 1942 nr 52, s. 327).

Rozporządzenie o uregulowaniu obrotu produktami przemysłowymi i nadzorze nad nim z dnia 9 lipca 1942 r. (Dz.R. GG 1942 nr 60, s. 402).

Rozporządzenie w celu ochrony ujęcia zbiorów z dnia 11 lipca 1942 r. (Dz.R. GG 1942 nr 61, s. 409).

Rozporządzenie o założeniu urzędu gospodarowania papierem i towarami różnego rodzaju w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 23 lipca 1942 r. (Dz.R. GG 1942 nr 62, s. 415).

Rozporządzenie o postępowaniu celnym w sprawie kolejowego obrotu towarowego z niemieckim obszarem celnym z dnia 1 sierpnia 1942 r. (Dz.R. GG 1942 nr 67, s. 437).

Rozporządzenie o prawie karnym z dziedziny gospodarki wyżywienia i rolnictwa (Agrarne prawo karne) z dnia 9 grudnia 1942 r. (Dz.R. GG 1942 nr 109, s. 754).

Dwunaste rozporządzenie wykonawcze do rozporządzenia z dnia 31 października 1939 r. o unormowaniu warunków pracy oraz ochronie pracy w Generalnym Gubernatorstwie (zwalczanie uchybień osób nie będących Niemcami przeciwko obowiązku pracy i wstrzymaniu wzrostu płac, zakaz odstręczań) z dnia 15 marca 1943 r. (Dz.R. GG 1943, nr 26, s. 150).

Rozporządzenie o przygotowywaniu towarów ważnych dla zaopatrzenia z dnia 19 marca 1943 r. (Dz.R. GG 1943 nr 24, s. 141).

Rozporządzenie o noszeniu i nadużywaniu mundurów w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 11 maja 1943 r. (Dz.R. GG 1943 nr 39, s. 218).

Rozporządzenie w celu ochrony ujęcia zbiorów oraz celem zabezpieczenia wyżywienia w roku gospodarczym 1943/1944 z dnia 14 lipca 1943 r. (Dz.R. GG 1943 nr 56, s. 320).

Rozporządzenie o założeniu Urzędu Gospodarowania Olejem Mineralnym w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 14 lipca 1943 r. (Dz.R. GG 1943 nr 58, s. 379).

Rozporządzenie celem zwalczania zamachów na niemieckie dzieło odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 2 października 1943 r. (Dz.R.GG 1943 nr 82, s. 589).

Rozporządzenie o obrocie truciznami w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 13 stycznia 1944 r. (Dz.R. GG 1944 nr 10, s. 63).

Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz.U. 1944 nr 4 poz. 16; t.j. Dz.U. 1946 nr 69 poz. 377).

Dekret z dnia 6 czerwca 1945 r. o mocy obowiązującej orzeczeń sądowych, wydanych w okresie okupacji niemieckiej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1945 nr 25 poz. 151).

Porozumienie międzynarodowe w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej, podpisane w Londynie dnia 8 sierpnia 1945 r. (Dz.U. 1947 nr 63 poz. 367).

Opracowania

Becker, Maximilian. Sądownictwo niemieckie i jego rola w polityce okupacyjnej na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy 1939–1945. Przeł. Wieńczysław Niemirowski. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020.

Böhler, Jochen. Zbrodnie Wehrmachtu w Polsce. Kraków: Znak, 2009.

Bozyakali, Can. Das Sondergericht am Hanseatischen Oberlandesgericht. Eine Untersuchung der NS-Sondergerichte unter besonderer Berücksichtigung der Anwendung der Verordnung gegen Volksschädlinge. Frankfurt am Main: Peter Lang, 2005.

Freisler, Roland i Grau, Fritz i Krug, Karl i Rietzsch, Otto. Deutsches Strafrecht. Berlin: R. v. Decker’s Verlag, 1941.

Friedrich, Klaus-Peter, oprac. Die Verfolgung und Ermordung der europäischen Juden durch das nationalsozialistische Deutschland 1933–1945. Band 9. Polen: Generalgouvernement August 1941–1945. München: Oldenbourg Verlag, 2014.

Godlewski, Stanisław. Sądownictwo III Rzeszy na okupowanych terenach Polski włączonych do Rzeszy. W Zbrodnie i sprawcy. Ludobójstwo hitlerowskie przed sądem ludzkości i historii, red. Czesław Pilichowski, s. 526–543. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.

Graczyk, Konrad. „Sądy specjalne III Rzeszy jako «sądy doraźne frontu wewnętrznego» (1933– 1945)”. Miscellanea Historico-Iuridica 18, z. 2 (2019).

Graczyk, Konrad. Sondergericht Kattowitz. Sąd Specjalny w Katowicach 1939–1945. Warszawa: Instytutu Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020.

Gruchmann, Lothar. Justiz im Dritten Reich 1933–1940. Anpassung und Unterwerfung in der Ära Gürtner. München: R. Oldenbourg Verlag, 2001.

Janicka, Danuta. „Hube – Makarewicz – Wolter. Trzy koncepcje karania na przestrzeni stu lat”. Archiwum Kryminologii XXXIX (2017).

Janicka, Danuta. „Niebezpieczny przestępca w doktrynie prawa karnego przełomu XIX i XX wieku”. W Kuba Rozpruwacz i inni, red. Violetta Kwiatkowska-Wójcikiewicz. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015.

Jasiński, Łukasz. Sprawiedliwość i polityka. Działalność Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich/Hitlerowskich w Polsce 1945–1989. Gdańsk–Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 2018.

Jonca, Karol. „Nationalsozialistisches Recht im besetzten Polen (1939–1945)”. Polnische Weststudien 3, z. 2 (1984).

Klafkowski, Alfons. Okupacja niemiecka w Polsce w świetle prawa narodów. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, 1946.

Konieczny, Alfred. Pod rządami wojennego prawa karnego Trzeciej Rzeszy. Górny Śląsk 1939– 1945. Warszawa–Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972.

Kozyra, Waldemar. „Okupacyjna administracja niemiecka na ziemiach Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939–1945”, Annales UMCS LX (2013).

Kulesza, Witold. Crimen laesae iustitiae. Odpowiedzialność karna sędziów i prokuratorów za zbrodnie sądowe według prawa norymberskiego, niemieckiego, austriackiego i polskiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013.

Lityński, Adam. Historia prawa Polski Ludowej. Warszawa: LexisNexis, 2013.

Madajczyk, Czesław. Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.

Madajczyk, Czesław. Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.

Majer, Diemut. „Narodowo obcy” w Trzeciej Rzeszy. Przyczynek do narodowo-socjalistycznego ustawodawstwa i praktyki prawniczej w administracji i wymiarze sprawiedliwości ze szczególnym uwzględnieniem ziem wcielonych do Rzeszy i Generalnego Gubernatorstwa. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1989.

Manthe, Barbara. Richter in der nationalsozialistischen Kriegsgesellschaft. Beruflicher und privater Alltag von Richtern des Oberlandesgerichtsbezirks Köln, 1939–1945. Tübingen: Mohr Siebeck, 2013.

Mazurkiewicz, Maciej. „Genocide studies a zagłada Polaków. Refleksje o kierunku i istocie historycznoprawnych badań nad zbrodniami przeciwko narodowi polskiemu (1939–1945)”. Pamięć i Sprawiedliwość 2, nr 36, (2020).

Mielnik, Hubert. „Prawo sprawdzenia prawomocnych orzeczeń sądów polskich (nieniemieckich) w Generalnym Gubernatorstwie w okresie II wojny światowej. Orzecznictwo Wyższego Sądu Niemieckiego w Radomiu”, Czasopismo Prawno-Historyczne LXXII, z. 1 (2020).

Mielnik, Hubert, Sądownictwo polskie (nieniemieckie) w dystrykcie lubelskim Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939–1944. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie--Skłodowskiej, 2020.

Mitera, Maciej. Zwyczajny faszyzm. Położenie prawne obywateli II Rzeczypospolitej w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1944. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2017.

Nüchterlein, Jana. Volksschädlinge vor Gericht. Die Volksschädlingsverordnung vor den Sondergerichten Berlins. Marburg: Tectum Verlag, 2015.

Piotrowski, Stanisław. Dziennik Hansa Franka. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1957.

Pohl, Dieter. Nationalsozialistische Judenverfolgung in Ostgalizien 1941–1944. Organisation und Durchführung eines staatlichen Massenverbrechens. München: R. Oldenbourg Verlag, 1997.

Pospieszalski, Karol Marian, wyd. „Hitlerowskie «prawo» okupacyjne w Polsce. Cz. II. Generalna Gubernia. Wybór dokumentów i próba syntezy”. W Documenta Occupationis Teutonicae VI, Poznań: Instytut Zachodni, 1958.

Ryszka, Franciszek. Państwo stanu wyjątkowego. Rzecz o systemie państwa i prawa Trzeciej Rzeszy. Wrocław: Ossolineum, 1985.

Sandkühler, Thomas. Endlösung in Galizien. Der Judenmord in Ostpolen und die Rettungsinitiativen von Berthold Beitz 1941–1944, Bonn: Dietz, 1996.

Sawicki, Jerzy i Walawski, Bolesław. Zbiór przepisów specjalnych przeciwko zbrodniarzom hitlerowskim i zdrajcom narodu. Z komentarzem, Kraków: Spółdzielnia Wydawnicza «Czytelnik», 1945.

Uruszczak, Wacław. „Perwersyjne funkcje niemieckiego «prawa» w Generalnym Gubernatorstwie (1939–1945)”. Z Dziejów Prawa 12, nr 20 (2019).

Weh, Albert. Das Recht des Generalgouvernements, Krakau: Burgverlag Krakau – Verlag des Instituts für deutsche Ostarbeit, 1940.

Werle, Gerhard. Justiz-Strafrecht und polizeiliche Verbrechensbekämpfung im Dritten Reich. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1989.

Wrzyszcz, Andrzej. „Das im Generalgouvernement in den Jahren 1939–1945 angewandte materielle Strafrecht”, Juridica International 26 (2017).

Wrzyszcz, Andrzej. „Hierarchia aktów prawnych wprowadzonych przez okupanta niemieckiego w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945”. Studia Iuridica Lublinensia 22 (2019).

Wrzyszcz, Andrzej. „Oddziaływanie ideologii nazistowskiej na sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945”. Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem 31 (2009).

Wrzyszcz, Andrzej. Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939– 1945. Organizacja i funkcjonowanie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008.

Wrzyszcz, Andrzej. „Sądownictwo SS i policji w Generalnym Gubernatorstwie (stan badań)”. Studia Iuridica Lublinensia 19 (2013).

Wrzyszcz, Andrzej. „Ustrój i prawo w Generalnym Gubernatorstwie w poglądach prawników niemieckich na łamach czasopisma Deutsches Recht w czasie II wojny światowej”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius LXVI, nr 1 (2019).

Żukowski, Przemysław Marcin. „Wolter Władysław Alfred Aleksander Adolf”. W Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. T. 2: Przemysław Marcin Żukowski. 1780‒2012, red. Dorota Malec. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.

Informacje

Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 14 (2021), Tom 14, Zeszyt 2, s. 221 - 257

DOI: https://doi.org/10.4467/20844131KS.21.015.13523

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Opinia profesora Władysława Woltera w sprawie działalności sądów niemieckich na obszarach polskich w okresie najazdu hitlerowskiego

Angielski:

Opinion of Professor Władysław Wolter on the Activities of German Courts in Polish Territories during the Nazi Occupation

Autorzy

Konrad Graczyk

https://orcid.org/0000-0002-0991-2036

Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie

Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Publikacja: 22.06.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Konrad Graczyk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1194

Liczba pobrań: 1133

<p> Opinia profesora Władysława Woltera w sprawie działalności sądów niemieckich na obszarach polskich w okresie najazdu hitlerowskiego</p>

Pobierz xml