„Konstytucja Grévy’ego” i „konstytucja de Gaulle’a”. Dwa kierunki relokacji władzy prezydenckiej w historii konstytucyjnej Francji
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„Konstytucja Grévy’ego” i „konstytucja de Gaulle’a”. Dwa kierunki relokacji władzy prezydenckiej w historii konstytucyjnej Francji
Data publikacji: 2022
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 15 (2022), Tom 15, Zeszyt 4, s. 557 - 576
https://doi.org/10.4467/20844131KS.22.039.16736Autorzy
„Konstytucja Grévy’ego” i „konstytucja de Gaulle’a”. Dwa kierunki relokacji władzy prezydenckiej w historii konstytucyjnej Francji
The “Grévy Constitution” and the “de Gaulle Constitution”: Two Directions for the Relocation of Presidential Power in the Constitutional History of France
The paper deals with two different political interpretations of presidential power under the Third and Fifth French Republics, which clearly changed the position of the head of state in relation to the letter of constitutional acts that were in force at the time. Both of these interpretations were im- posed by the presidents in office in the first years after the proper structures of the system of gov- ernment had been established. The former (commonly known as the “Grévy constitution”) led to the weakening of presidential power, and the latter (described as the “de Gaulle constitution”) to its strengthening. Particular attention is thus paid to the formation of such particular unwritten norms of constitutional law in rationalized and non-rationalized parliamentary systems. In both cases, their basic feature turned out to be the ability to significantly modify the parliamentary system of gov- ernment. In the last part of the paper, the stability and durability of the above-mentioned political interpretations of the aforementioned constitutions are discussed. It is indicated that in both cases there were attempts to challenge these non-codified standards. Although the causes of such actions were different from each other, neither brought any meaningful success.
Jules Grévy, Charles de Gaulle, Francja, III Republika, V Republika, konstytucja, władza prezydencka, system parlamentarny, racjonalizacja, polityczna odpowiedzialność rządu; Jules Grévy, France, Third Republic, Fifth Republic, constitution, presidential power, parliamentary system, rationalization, political responsibility of government
Źródła drukowane i elektroniczne
„2e séance du vendredi 8 août 1958 (11e séance)”. W: Travaux preparatoires de la Constitution. Avis et débats du Comité consultative constitutionnel, 118–31. Paris: La Documentation Française, 1960.
„Allocution radiodiffusée et télévisée prononcée au Palais de l’Élysée, 20 septembre 1962”. W: Charles de Gaulle. Discours et messages. T. 4: Pour l’effort 1962–1965, 20–5. Paris: Librairie Plon, 1970.
„Conférence de presse tenue au Palais de l’Élysée, 31 janvier 1964”. W: Charles de Gaulle. Discours et messages. T. 4: Pour l’effort 1962–1965, 167–88. Paris: Librairie Plon, 1970.
„Discours de M. Michel Debré devant le Conseil d’Etat le 27 août 1958”. W: Les grands textes de la pratique constitutionnelle de la Ve République, red. Didier Maus, 2–8. Paris: La Documentation Française, 1998.
„Discours prononcé à Paris, 25 juin 1950”. W: Charles de Gaulle. Discours et messages. T. 2:
Dans l’attente 1946–1958, 381–91. Paris: Librairie Plon, 1970.
„Discours prononcé par Gambetta à Lille le 15 août 1877”. http://droitpolitique.com/publications/publication/44/discours-de-gambetta-a-lille-15-aout-1877 (dostęp: 5.10.2020).
„Message de M. François Mitterrand du 8 juillet 1981”. W: Les grands textes de la pratique constitutionnelle de la Ve République, red. Didier Maus, 128–9. Paris: La Documentation Française, 1998.
„Message du Président de la République au Sénat. (Journal official de la République française – 17 juin 1877)”. W: La crise du 16 mai 1877. Édition critique des principaux débats constitutionnels, red. Carlos-Miguel Pimentel, 89–91. Paris: Éditions Dalloz, 2017.
Źródła prawne
La Constitution de la Ve République. Texte integral. Paris: Dunod, 2014.
„Loi constitutionnelles de 1875 (loi du 24 février 1875 relative à l’organisation du Sénat; loi du 25 février 1875 relative à l’organisation des pouvoirs publics; loi constitutionnelle du 16 juillet 1875 sur les rapports des pouvoirs publics)”. W: Les Constitutions de la France depuis 1789, red. Jacques Godechot i Hervé Faupin, 331–6. Paris: Flammarion, 2006.
Opracowania
Avril, Pierre. „Fin de la Constitution gaulliste?”. Esprit 136–137 (1988): 39–49.
Avril, Pierre. Les conventions de la Constitution. Normes non écrites du droit politique. Paris: Presses Universitaires de France, 1997.
Avril, Pierre i Gicquel, Jean. Lexique de droit constitutionnel. Paris: Presses Universitaires de France, 2003.
Bidégaray, Christian i Emeri, Claude. La responsabilité politique. Paris: Éditions Dalloz, 1998. Bigaut, Christian. Le réformisme constitutionnel en France (1789–2000). Paris: La Documentation Française, 2000.
Bodineau, Pierre i Verpeaux, Michel. Histoire constitutionnelle de la France. Paris: Presses Universitaires de France, 2020.
Bożek, Michał. „System „rządów zgromadzenia” – próby definicji”. W: Systemy rządów w perspektywie porównawczej, red. Jarosław Szymanek, 191–211. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2014.
Bujadoux, Jean-Félix, de. La «Constitution de la IIIe République». Issy-les-Moulineaux: LGDJ-Lextenso éditions, 2015.
Burdeau, François. La troisième République. Paris: Montchrestien, 1996.
Cabanis, André i Martin, Michel Louis. La dissolution parlementaire à la française. Paris: Presses de Science Po, 2001.
Chagnollaud, Dominique. Histoire constitutionnelle et politique de la France (1789–1958). Paris: Éditions Dalloz 2002.
Cohendet, Marie-Anne. Le président de la République. Paris: Éditions Dalloz, 2002.
Debré, Jean-Louis. Les idées constitutionelles du général de Gaulle. Issy-les-Moulineaux: LGDJ-Lextenso éditions, 2015 (reprint wydania z 1974 r.).
Denquin, Jean-Marie. 1958: La genèse de la Ve République. Paris: Presses Universitaires de France, 1988.
Duhamel, Olivier, Carcassonne, Guy i Chevallier, Jean-Jacques. Histoire de la Ve République 1958–2007. Paris: Éditions Dalloz, 2007.
Dulong, Delphine. Moderniser la politique. Aux origines de la Ve République. Paris-Montréal: L’Harmattan, 1997.
Duverger, Maurice. Le système politique français. Paris: Presses Universitaires de France, 1990. Gicquel, Jean i Gicquel, Jean-Éric. Droit constitutionnel et institutions politiques. Issy-les-Moulineaux: LGDJ-Lextenso-éditions, 2015.
Gohin, Olivier. Droit constitutionnel. Paris: LexisNexis, 2013. Gouaud, Christiane. La cohabitation. Paris: Ellipses, 1996.
Gren, Marie. Le changement de paradigm constitutionnel. Étude compare du passage de la suprématie legislative àla suprématie constitutionnelle en France, en Israël et au Royaume Uni. Paris: Éditions Dalloz, 2019.
Hourdin, Hugues. „Pouvoir exécutif: faut-il sortir de l’ambiguïté?” W: Les 50 ans de la Constituion 1958–2008, red. Dominique Chagnollaud, 203–8. Paris: LexisNexis, 2008.
Jakubiak, Łukasz. Francuska izba druga na tle przekształceń parlamentarnego systemu rządów (od III do V Republiki). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.
Jamróz, Lech. Ewolucja konstytucjonalizmu francuskiego (1789–1958). Rola republikańskiej tradycji konstytucyjnej. Białystok: Temida 2, 2019.
Kruk, Maria. „Wprowadzenie do problematyki parlamentarnego systemu rządów”. W: Parlametarny system rządów. Teoria i praktyka, red. Tadeusz Mołdawa, Jarosław Szymanek i Michał Mistygacz, 15–42. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2012.
Krzemiński, Marcin. Premier w V Republice Francuskiej. Geneza – ramy prawne – praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2019.
Lalumière Pierre i Demichel, André. Les regimes parlementaires européens. Paris: Presses Universitaires de France, 1978.
Lauvaux, Philippe i Le Divellec, Armel. Les grandes démocraties contemporaines. Paris: Presses Universitaires de France, 2015.
Le Pillouer, Arnaud. „La notion de «régime d’assemblée» et les origines de la classification des régimes politiques”. Revue française de droit constitutionnel 58 (2004): 305–33.
Lemaire, Elina. „La notion de constitution dans la doctrine constitutionnelle préclassique de la Troisième République (1870–1896)”. W: La notion de constitution dans la doctrine constitutionnelle de la Troisième République. Ouvrage issu du collocque du Centre d’études constitutionnelles et politiques de l’université de Paris II Panthéon-Assas organise les 10 et 17 juin 2016, red. Armel Le Divellec, 49–70. Paris: Éditions Panthéon-Assas, 2020.
Mayeur, Jean-Marie. La vie politique sous la Troisième République 1870–1940. Paris: Éditions du Seuil, 1984.
Mirkine-Guetzévitch, Boris. Les constitutions européennes. T. 1: Essai synthétique. Textes des constitutions (Albanie à Finlande). Paris: Presses Universitaires de France, 1951.
Morabito, Marcel. Histoire constitutionnelle de la France de 1789 à nos jours. Issy-les-Moulineaux: LGDJ-Lextenso éditions, 2015.
Popławska, Ewa. Instytucja prezydenta w systemie politycznym V Republiki Francuskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1995.
Quermonne, Jean-Louis. Les régimes politiques occidentaux. Paris: Éditions du Seuil, 2006. Rakowski, Maciej. System parlamentarno-gabinetowy do I wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2016.
Remond, René. „L’avenir de la fonction présidentielle”. Études 1 (2002): 29–38.
Rousselier, Nicolas. „Un pouvoir présidentiel encombré de sa force”. W: La Ve République démystifiée, red. Olivier Duhamel, Martial Foucault, Mathieu Fulla i Marc Lazar, 1–26. Paris: Presses de Scieces Po, 2019.
Rouvillois, Frédéric. Les origines de la Ve République. Paris: CNRS Éditions, 2018.
Szymanek, Jarosław. „Współczesne rozumienie pojęcia reprezentacji politycznej (zarys problemu)”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 67, z. 2 (2005): 223–37.
Stembrowicz, Jerzy. Parlament V Republiki Francuskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.
Turpin, Dominique. Le regime parlementaire. Paris: Éditions Dalloz, 1997.
Ujazdowski, Kazimierz Michał. „V Republika Francuska. Idee, konstytucja, interpretacje”. W: V Republika Francuska. Idee, konstytucja, interpretacje, oprac. Kazimierz Michał Ujadowski, 11–66. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 2010.
Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 15 (2022), Tom 15, Zeszyt 4, s. 557 - 576
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„Konstytucja Grévy’ego” i „konstytucja de Gaulle’a”. Dwa kierunki relokacji władzy prezydenckiej w historii konstytucyjnej Francji
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 757
Liczba pobrań: 448
Sugerowane cytowania: Chicago