FAQ

Instrukcje dla litewskich komisarzy skarbowych delegowanych na sejmy (1780–1790)

Data publikacji: 29.06.2020

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 13 (2020), Tom 13, Zeszyt 2, s. 235 - 255

https://doi.org/10.4467/20844131KS.20.018.12061

Autorzy

Piotr Miłosz Pilarczyk
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań
https://orcid.org/0000-0003-0137-5827 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Instrukcje dla litewskich komisarzy skarbowych delegowanych na sejmy (1780–1790)

Abstrakt

Instructions for Lithuanian Treasury Commissioners Delegated to the Sejm (1780–1790)

Five instructions prepared by the Treasury Commission of the Grand Duchy of Lithuania were published. This Commission, founded in 1764, consisted of two Lithuanian treasurers, and varying number of commissioners elected by the parliament. The Commission functioned as a court and administrative organ in charge of managing state finances. It was part of the executive, due to which fact it was answerable to the parliament (the Sejm of the Polish-Lithuanian Commonwealth). Every two years, the Commission delegated two commissioners for convened Sejm sessions. During parliamentary control of the Commission these Commissioners were present to provide information for members of the parliament. The first instruction that the Commissioners prepared was in 1780, during the affair concerning treasurer Antoni Tyzenhauz. He was accused of financial abuse, and the Commission tried to convince the members of the parliament, that Tyzenhauz alone was responsible for these crimes. Subsequent to this first one, instructions (1782, 1786, 1788, and 1790) contain reform proposals. The Treasury Commission described practical problems and possible solutions, suggested changes to tax structures, issued new legal regulations, and reorganized rules of operation in the institution.

* Publikacja powstała w ramach stażu naukowego sfinansowanego w drodze konkursu ze środków statutowych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

Źródła

Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Grodzienskiego Szescioniedzielnego Roku Panskiego MDCCLXXXIV dnia 4. miesiąca pazdziernika oprawuiącego się. Warszawa: Drukarnia J.K. Mci i Rzeczypospolitey u XX. Schoalrum Piarum, 1785.

Jusupović, Monika, wyd. Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733–1795. Warszawa: Instytut Historii Pan/Wydawnictwo Neriton, 2019.

Lietuvos valstybės istorijos archyvas, Senieji aktai, 2920. [LVIA, SA]

Relacya examinu rachunku Kommissyi Skarbu W.X.L. z drugich dwoch lat zawieraiących cztery raty połroczne to jest: 7brową 1788. Marcową i 7brową 1789. R. oraz Marcową 1790. Roku, niemniej dwie Raty nowe kwartałowe styczniową i juniową 1790 roku, przez tęż samą Deputacyą czynionego, a przez trzymaiącego w Deputacyi Pioro JW. Butrymowicza Podstarostę i Posła Powiatu Pińskiego Stanom Seymuiących doniesiona, w r. 1791 w miesiącu marcu dnia 18 i naystępuiących z woli zas seymuiących stanów wydrukowana). Warszawa [1791].

Volumina Legum. T. VII, Petersburg: Józafat Ohryzko, 1860. [VL]

Opracowania

Drozdowski, Marian. Podstawy finansowe działalności państwowej w Polsce 1764–1793. Działalność budżetowa Sejmu Rzeczypospolitej w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wyd. 2. Poznań–Warszawa: Polskie Towarzystwo Historyczne, 2017.

Kościałkowski, Stanisław. Antoni Tyzenhauz. Podskarbi Nadworny Litewski. T. II. Londyn: Wydawnictwo Społeczności Akademickiej Uniwersytetu Stefana Batorego w Londynie, 1971.

Lepszy, Kazimierz, red. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku. Wrocław 1953.

Łaszewski, Ryszard. Sejm polski w latach 1764–1793. Studium historyczno-prawne. Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.

Muczkowski, Józef. Mała gramatyka języka polskiego. Kraków: J. Wildt, 1849.

Müldner-Nieckowski, Piotr. Wielki słownik skrótów i skrótowców, Warszawa: Europa, 2007.

Paruch, Józef. Słownik skrótów. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1992.

Rybarski, Roman. Skarbowość Polski w dobie rozbiorów. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1937.

Zwierzykowski, Michał, wyd. Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696–1732, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2008.

Informacje

Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 13 (2020), Tom 13, Zeszyt 2, s. 235 - 255

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:
Instrukcje dla litewskich komisarzy skarbowych delegowanych na sejmy (1780–1790)
Angielski:
Instructions for Lithuanian Treasury Commissioners Delegated to the Sejm (1780–1790)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-0137-5827

Piotr Miłosz Pilarczyk
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań
https://orcid.org/0000-0003-0137-5827 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań

Publikacja: 29.06.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Piotr Miłosz Pilarczyk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski