FAQ

Gabinety Królestwa Polskiego 1917–1918. Skład, funkcjonowanie i działalność

Data publikacji: 19.12.2013

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 6 (2013), Tom 6, Zeszyt 2, s. 149 - 178

https://doi.org/10.4467/20844131KS.13.011.1466

Autorzy

Jacek Goclon
https://orcid.org/0000-0002-5605-1558 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Gabinety Królestwa Polskiego 1917–1918. Skład, funkcjonowanie i działalność

Abstrakt

The process of restoration of the Kingdom of Poland was started by the Act of 5th November 1916, issued by the governments of Germany and Austria-Hungary (after pushing out the Russian army from Polish territory and establishing the Regency Council). The foundations of Polish state administration were laid by the Regency Council through establishing Polish governments with Prime Ministers. The competencies of the government were delineated by the Act of 3rd January 1918 “about the temporary organization of the head authorities in the Kingdom of Poland”. The act differentiated the executive power into the Prime Minister, the Council of Ministry and the Ministers themselves. The scope of Prime Minister’s duties was defined the Patent of 12th September 1917 and the act of 03th January 1918. Neither of the documents made it clear, however, what authority, and according to what procedure, should appoint the Prime Minister. The new government was approved by the Regency Council only as requested by the already appointed Prime Minister. For sure it highlighted the independency of the “Ministers’ President” from the rest of the government, whose work he supervised. During the time of the Regency Council five cabinets were established, including two provisional governments. Evaluating the cabinets, it should be highlighted that the cabinet of Jan Kucharzewski was the one which actively sought practical experience in managing the Council of Ministry, which later was used by their successors. Their other big achievement was preparation of a lot of projects of legal acts necessary for the development of the new Polish State. The cabinet of Jan Steczkowski continued this process, but after establishing the Council of State in June 1918 (whose role was overestimated) it slowed down in its work of overtaking the successive parts of country administration, and instead started establishing diplomatic offices, which turned out nothing but a faint attempt to show the illusory independency of the Kingdom of Poland. The cabinet of Józef Świeżyński struggled to demonstrate the independency of the Polish government in front of the German and Austrian governments, trying even to distance itself from the Regency Council. It is worth emphasizing the intense work of the provisional governments on taking over the state issues by Polish political subjects. Even though the possibilities of the first cabinets were very limited, they did establish the beginnings of Polish regular state administration and in this way educated the regular state administration officers for the future Polish State.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych, Gabinet Cywilny Rady Regencyjnej – Komisja Przejściowa Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego i jej Departamenty, syg. 8, 106.

Archiwum Akt Nowych, protokoły posiedzeń Prezydium Rady Ministrów, t. 1, 4.

Źródła wydane

„Dziennik Praw Królestwa Polskiego” 1918, nr 1.

„Monitor Polski” 1918, nr 2, 105, 184.

Opracowania

Brodacka-Adamowicz E., Ministrowie oświaty Drugiej Rzeczypospolitej. Okres rządów parlamentarnych (1918–1926), Siedlce 2010.

Dąbrowski S., Walka o rekruta polskiego pod okupacją, Warszawa 1922.

Drogi do niepodległości, red. K. Kozłowski, Kraków 1978.

Friszke A., Ignacy Daszyński, premier Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej 7 XI–14 XI 1918 [w:] Prezydenci i premierzy w Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Chojnowski, P.J. Wróbel, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.

Gabinety Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Faryś, J. Pajewski, Szczecin Poznań 1991.

Garlicki A., Pierwsze lata Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Dzieje Narodu i Państwa Polskiego, t. 3, Warszawa 1989.

Goclon J., Rząd Jędrzeja Moraczewskiego 17 XI 1918–16 I 1919 r. (struktura, funkcjonowanie, dekrety), „Przegląd Nauk Historycznych” 2009, r. 8, nr 2.

Grosfeld L., Polityka państw centralnych wobec sprawy polskiej w I wojnie światowej, Warszawa 1962.

Hauser P., Niemcy wobec sprawy polskiej (październik 1918–czerwiec 1919), Poznań 1984.

Horcicka V., Hrabia Adam Tarnowski z Tarnowa jako austro-węgierski ambasador w Stanach Zjednoczonych Ameryki (1917), „Dzieje Najnowsze” 2011, r. 43, z. 3.

Kumaniecki K.W., Odbudowa państwowości polskiej. Najważniejsze dokumenty chwili, Warszawa 1924.

Kutrzeba S., Polska Odrodzona 1917–1928, Kraków 1928.

Ministrowie Polski Niepodległej 1918–1939, red. M. Baumgart, Szczecin 2001.

Pajewski J., Polityka imperializmu niemieckiego w sprawie polskiej podczas I wojny światowej [w:] Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. 1, z. 1, Poznań 1956.

Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego 1914–1918, Warszawa 1978.

Pobóg Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski, przyg. do druku B. Miedziński,t. 2, Londyn 1963, 1914-1939.

Schramm T., Gabinety Jana Kucharzewskiego, Jana Kantego Steczkowskiego i Józefa Świerzyńskiego [w:] Gabinety Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Faryś, J. Pajewski, Szczecin–Poznań 1991.

Seyda M., Polska na przełomie dziejów. Fakty i dokumenty, Poznań 1927.

Suleja W., Próby budowania zrębów polskiej państwowości w okresie istnienia Tymczasowej Rady Stanu, Wrocław 1981.

Winnicki Z.J.,Rada Regencyjna Królestwa Polskiego i jej organy (1917–1918), Wrocław 1991.

Informacje

Informacje: Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, Tom 6 (2013), Tom 6, Zeszyt 2, s. 149 - 178

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Gabinety Królestwa Polskiego 1917–1918. Skład, funkcjonowanie i działalność
Angielski: The Governments of the Kingdom of Poland ( 1917–1918 ). Members and modes of functioning

Publikacja: 19.12.2013

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Jacek Goclon (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski