Jiří Prokop

W tym tekście w pierwszej kolejności zdefiniujemy dylematy oraz opiszemy proces ich powstawania. Skoncentrujemy się na opisie dylematów w historii za pośrednictwem sześciu wartości i kierunków etycznych. Zarysujemy dylematy etyczne oraz problemy pracowników socjalnych tak jak są ujęte w Kodeksie Etyki Pracowników Socjalnych Republiki Czeskiej. W części dalszej zajmiemy się dylematem współczesnej pracy socjalnej. Zdefiniujemy osiemnaście dylematów i podamy jak każdy z nich może rzutować na pracę z romską grupą etniczną. Przedstawione zostaną osobiste doświadczenia Autora jak i doświadczenia pracowników socjalnych. W tej pracy sugerujemy różne możliwości radzenia sobie z dylematami.

The authors carried out a long-term research on knowledge of providing premedical first aid amongst elementary school teachers in the past years. The research results showed, among the others, that more than 45% of accidents at schools happen during vocational training. On this basis, the authors decided to carry out a long-term (2019–2021) research verifying the level of selected pre-medical first aid competencies amongst educational professionals providing vocational education and practical training. The study aimed at finding out whether and to what extent the vocational education and practical training teachers are competent in providing layman’s first aid, to understand possible gaps in these competencies, and to establish corresponding training needs. At this moment, the study sample includes 325 teachers of vocational education and practical training at vocational schools, secondary vocational schools, or secondary and higher technical schools, with a varying level of teaching experience. A quantitative method was used (questionnaire) in the research. The respondents completed a questionnaire consisting of two parts. The first part focused on selected attitudes, opinions and experience in providing pre-medical first aid, and the second part contained a knowledge test. The results show that the highest number of respondents failed questions on how to stop bleeding and treat wounds. The respondents believe that these are the most frequent injuries during vocational education and practical training. Many respondents also failed questions on what to do in case of a knocked-out tooth (only 42% of correct answers), how to provide first aid in case of epileptic seizure (42% of correct answers), and how to provide first aid in case of hypoglycaemia (31% of correct answers) and asthma (35%). It is clear that the failures stated above might have been influenced by not being familiar with updated international recommended first aid procedures, which are updated every five years, and 53% of respondents do not receive a pre-medical first aid training where they could gain this information. Taking into account the sample size and continuation of the research, it is certainly not possible to draw any general conclusions on the presented research. The respondents themselves state that they feel quite uncertain about their knowledge and skills related to providing layman’s first aid. However, this situation can lead to a serious threat or damage to health and lives of students. The authors of this study realize that it is necessary to take very seriously every sign of incompetency, and that they can only be eliminated by systematic education based, in particular, on regular practical training sessions (acquiring practical skills) in small groups and a development of interactive materials on first aid. An annual training session within the OHS (occupational health and safety) system is evidently insufficient.

Keywords: Pre-medical first aid, vocational education and practical training teachers, competencies, practical skills

Znajomość zasad udzielania pierwszej pomocy wśród nauczycieli kształcenia zawodowego i praktycznego w Republice Czeskiej

Autorzy przeprowadzili długoterminowe badanie dotyczące wiedzy z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej wśród nauczycieli szkół podstawowych w ciągu ostatnich lat. Wyniki badania pokazują, że m.in., 45% wypadków w szkołach miało miejsce podczas szkolenia zawodowego. Na tej podstawie autorzy zdecydowali się przeprowadzić długoterminowe badanie (2019–2021) weryfikujące poziom wybranych kompetencji z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej wśród specjalistów prowadzących kształcenie zawodowe i praktyczne. Badanie ma na celu ustalenie, czy i w jakim zakresie nauczyciele kształcenia zawodowego i praktycznego mają kompetencje w udzielaniu nieprofesjonalnej pierwszej pomocy, znalezienie potencjalnych luk w tych kompetencjach oraz określenie potencjalnych potrzeb szkoleniowych. Obecnie badana próbka obejmuje 325 nauczycieli kształcenia zawodowego i praktycznego w szkołach zawodowych, szkołach średnich zawodowych oraz średnich i wyższych szkołach technicznych o różnym poziomie doświadczenia w zakresie nauczania. W badaniu zastosowano metodę ilościową (kwestionariusz). Respondenci wypełniali formularz złożony z dwóch części. Pierwsza część koncentrowała się na wybranych postawach, opiniach i doświadczeniach z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, a druga część zawierała test z wiedzy. Wyniki pokazują, że największa liczba respondentów nie udzieliła poprawnej odpowiedzi na pytania jak powstrzymać krwawienie oraz opatrywać rany. Respondenci uważają, że są to najczęstsze urazy występujące podczas szkolenia zawodowego i praktycznego. Wielu respondentów nie udzieliło również poprawnej odpowiedzi na pytania dotyczące postępowania w przypadku wybicia zęba (jedynie 42% poprawnych odpowiedzi), jak udzielić pierwszej pomocy przy wystąpieniu drgawek padaczkowych (42% poprawnych odpowiedzi) oraz jak udzielać pierwszej pomocy w przypadku hipoglikemii (31% poprawnych odpowiedzi) i astmy (35%). Jasnym jest, że wymienione powyżej nieprawidłowe odpowiedzi mogą być wynikiem nieznajomości zaktualizowanych międzynarodowych zalecanych procedur udzielania pierwszej pomocy, aktualizowanych co pięć lat, a 53% respondentów nie przeszło szkolenia z pierwszej pomocy, na którym mogliby uzyskać takie informacje. Biorąc pod uwagę wielkość próbki oraz kontynuację badania, na pewno nie jest możliwe wyciągnięcie ogólnych wniosków na temat przedstawionego badania. Sami respondenci twierdzą, że czują się dość niepewnie, jeżeli chodzi o ich wiedzę i umiejętności związane z udzielaniem nieprofesjonalnej pierwszej pomocy. Jednakże sytuacja ta może prowadzić do poważnego zagrożenia lub uszczerbku na zdrowiu i życiu uczniów. Autorzy niniejszego badania zdają sobie sprawę, że niezbędne jest bardzo poważne potraktowanie wszelkich oznak niekompetencji, a można je wyeliminować jedynie przez systematyczne kształcenie oparte, w szczególności na regularnych szkoleniach praktycznych (nabywanie umiejętności praktycznych) w małych grupach oraz opracowywaniu materiałów interaktywnych dotyczących pierwszej pomocy. Coroczne szkolenia w ramach BHP (bezpieczeństwo i higiena pracy) najwyraźniej nie wystarczają.

This long-term study aims to map protective factors that education professionals deem important for burnout prevention. The research sample includes 160 education professionals for the time being. The study uses a qualitative method (20 group discussions).  Due to the size of the sample and continuation of the research, it is not possible to generalise the presented data. However, the authors believe that all signs or symptoms of burnout should be taken very seriously. The situation may be solved by systematic training of education professionals based on the acquisition of social skills by means of self-experience training. 

W popularnym rozumieniu różnice pomiędzy zachowaniami Romów i innych członków społeczeństwa są uwarunkowane kulturowo. Zachowania Romów są zazwyczaj opisywane jako suboptymalne i uzasadnione innym dziedzictwem kulturowym, inercja którego nie pozwala im przystosować się do nowych warunków. Z kolei ekonomiści oraz nauczyciele zakładają, iż ludzie jako jednostki zachowują się w sposób optymalny i szybko dostosowują się do okoliczności. Celem niniejszej pracy jest określenie okoliczności, w których optymalizacja jednostek przynosi społecznie suboptymalne rezultaty, oraz zaproponowanie środków zaradczych. Ramy te posłużą do przeanalizowania problemów Romów na rynku pracy. Problem stanowi wyjątkowo wysoki poziom bezrobocia w grupie etnicznej Romów. Ponadto Romowie wykonują prace niewymagające kwalifikacji i zarabiają mniej niż większa część społeczeństwa. U podstaw niższego statusu Romów na rynku pracy leży wiele wzajemnie na siebie oddziaływujących przyczyn i  czynników. Analiza dotyczy zatem różnych przyczyn tego niezadowalającego stanu i jego interakcji. Główny nacisk położony jest na sferę wychowania, edukacji i ogólnej sytuacji społecznej w odniesieniu do romskiej grupy etnicznej.  

The Czechs have given the world many important personalities, including pedagogues. In addition to the well-known Jan Amos Komensky (1592–1670), we can also name Gustav Adolf Lindner (1828–1887). But for a long time another important pedagogue personality of the 20th century, Přemysl Pitter, remained unknown to the world. In today’s world of intolerance it’s worthwhile to pay attention to the activities of a man who cherished the values by which he lived his life: “Without love, without human compassion with one another, nothing will stand”2. These are the words of the humanist Přemysl Pitter, a Czech Protestant-oriented thinker, educator, writer, publicist, radical pacifist, and social worker. He founded the famous Prague educational institute “MiličHouse” during the Second World War, and despite strict prohibitions, he visited and supplied the Jews during that time. After the war, he applied for confiscated castles around Prague, where he took care of impoverished German, Jewish, Polish, Czech, and other children. After the establishment of the communist regime, he was forced to flee the country. There was no word of him for many years. But why was his birth declared a UNESCO anniversary? Why did he receive one of the highest state awards of the Czech Republic from President Vaclav Havel? This text addresses such questions. The journey through the life of this exceptional man is like a limited service bus route, consisting of only two stops: and these two stops I present here.

The requirements of the modern world pose new and difficult challenges to a modern man.This man finds himself or herself in the middle of changes in the social, economic and political situation. These circumstances have a huge impact on the whole system of education, therefore, educational institutions responsible for upbringing and supporting children have to face new challenges, tasks and goals. Nowadays, one of the conditions of the social successis to have adequate education and relevant skills. These include finance management skills. This trainingis to prepare students foractive and responsible participation in the financial market, sothat in the future people knew how to manage their money, properly configure personal and family budget, and recognize new financial products or properly communicate with financial institutions. This paper provides definitions of such concepts as “financial ability”, “basic funding”in relation to primary education and present show these were incorporated in the curricular of selected countries. This image is enriched by discussion on policies that promoteraising the levelof education in the field of finance.  

The paper describes the problems of young people leaving the children´s homes, i.e. they leave the institutions of the alternative care after completing 18 years. Due to their position at the labour market, we describe factors having an influence – either a positive one or when young people are disadvantaged at the labour market. Subject is presented in the international comparison. The research of this theme in the Slovak Republic is analysed in a greater detail.