FAQ
Logo of Jagiellonian University

Agency and Political Action. The Main Theoretical Trends in Polish Political Sciences

Publication date: 2023

Teoria Polityki, 2023, No. 8/2023, pp. 185 - 202

https://doi.org/10.4467/25440845TP.23.011.18550

Authors

Dorota Drałus
University of Wrocław, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, Poland
https://orcid.org/0000-0002-6029-9230 Orcid
All publications →

Titles

Agency and Political Action. The Main Theoretical Trends in Polish Political Sciences

Abstract

In this article I discuss the views of contemporary Polish political scientists concerning the subject of political agency. I stress the diversity of research perspectives adopted in the Polish literature on the subject and no less diverse conceptions of agency. I also emphasise differences in the understanding of the qualities of agency, especially the capacity for political action and participation in political processes. The analysis demonstrates the pluralism of the accepted concepts of political ontology. I also argue that it is important for Polish political scientists to preserve the autonomy and specificity of the political science research on agency, in particular the independence of this discipline from philosophical perspectives. At the same time, I refer to several philosophical paradigms in the understanding of

References

Antoszewski, A., Herbut, R. (eds.) (2004). Leksykon politologii. Wrocław: Atla 2.

Arnstein, S.R. (2012). “Drabina partycypacji”. In: J. Erbel, P. Sadura (eds.). Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, pp. 12–39.

Bobako, M. (2010). Demokracja wobec różnicy multikulturalizm i feminizm w perspektywie polityki uznania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Bodnar, A. (1985). Decyzje polityczne. Elementy teorii. Warszawa: PWN.

Bulira, W. (ed.) (2018). Granice teorii polityki. Świat zachodni w stanie zagrożenia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Byczyński, M.J. (2021). Społeczne oraz instytucjonalne wymiary uznania w teorii Axela Honnetha. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Charkiewicz, E. (2012). “Dystrybucja władzy – raport Polska 2030”. In: J. Erbel, P. Sadura (eds.). Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, pp. 329–341.

Chmaj, M. (1999). “Podmiotowość polityczna”. In: M. Chmaj, W. Sokół (eds.). Polityka – ustrój – idee. Leksykon politologiczny. Lublin: Morpol, pp. 269–271.

Chmaj, M., Marszałek-Kawa, J., Sokół, W. (eds.) (2005). Encyklopedia wiedzy politycznej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Czajowski, A. (2013). Decydowanie w polityce. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2.

Czajowski, A. (2015). X twierdzeń o polityce. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Drałus, D. (2002). “Charles Taylor. Sprzeczności między filozofią a praktyką polityczną”. In: M.N. Jakubowski, A. Szahaj, K. Arbiszewski (eds.). Indywidualizm, wspólnotowość, polityka. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, pp. 229–248.

Drałus, D. (2020). Kondycja kosmopolitycznaPoza wspólnotę i społeczeństwo otwarte. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.

Fricker, M. (2009). Epistemic Injustice. Oxford: Oxford University Press.

Fricker, M. (2013). “Epistemic Justice as a Condition of Political Freedom?”. Synthese, 190(7), pp. 1317–1332.

Frieske, K., Poławski, P. (1997). Welfare state. Historia, kryzys i przyszłość nowoczesnego państwa opiekuńczego. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Giddens, A. (2001). Nowe zasady metody socjologicznejPozytywna krytyka socjologii interpretatywnych, trans. G. Woroniecka. Kraków: Nomos.

Gieorgica, J.P. (ed.) (1982). Wprowadzenie do teorii polityki. Vol. 3: Subiektywny kontekst polityki. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauk Politycznych.

Gulczyński, M.J. (2007). Nauka o polityce. Podręcznik akademicki. Warszawa: AlmaMer.

Habermas, J. (1993). Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy, trans. B. Markiewicz. Warszawa: IFiS PAN.

Habermas, J. (2019). Teksty filozoficzno-polityczne, trans. A. Romaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Agora.

Hegel, G.W.F. (1977). The Difference Between Fichte’s and Schelling’s System of Philosophy, trans. H.S. Harris, W. Cerf. Albany: State University of New York Press.

Honneth, A. (1995). The Struggle of Recognition: The Moral Grammar of Social Conflicts. Cambridge: Polity Press.

Ifergan, P. (2014). Hegel’s Discovery of the Philosophy of Spirit. Autonomy, Alienation, and the Ethical Life: The Jena Lectures 1802–1806. London: Palgrave.

Iwińska, K. (2015). Być i działać w społeczeństwie. Dyskusje wokoł teorii podmiotowego sprawstwa. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

Jabłoński, W.A. (2006). “Podmiot i struktura jako problem w analizie politologicznej”. In: M. Cichosz, K. Zamorska (eds.). Politologia w Polsce. Stan badań i perspektywy. Wrocław: Wydawnictwo Profil, pp. 170–180.

Jakubowski, J. (2018). “Podmiotowość polityczna i społeczności internetowe”. In: J. Jakubowski, B. Pająk-Patkowska (eds.). Aktywność polityczna i jej przejawy we współczesnych państwach. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, pp. 57–75.

Karwat, M. (1980). Podmiotowość polityczna. Humanistyczna interpretacja polityki w marksizmie. Warszawa: PWN.

Karwat, M. (1989). Człowiek polityczny. Próba interpretacji marksistowskiej. Warszawa: PWN.

Karwat, M. (2018). “O kryteriach podmiotowości politycznej. Remanent pojęciowy”. In: W. Bulira (ed.). Granice teorii polityki. Świat zachodni w stanie zagrożenia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, pp. 153–184.

Karwat, M., Ziółkowski, J. (eds.) (2013). Leksykon pojęć politycznych. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Klementewicz, T. (1988). “Działania i decyzje polityczne”. In: A. Bodnar (ed.). Nauka o polityce. Warszawa: PWN, pp. 164–184.

Kołodziejczak, M. (2002). Podmiotowość polityczna w teoriach politologicznych. Poznań: WNPiD UAM.

Korzeniowski, K. (1983). “Podmiotowość człowieka. Metateoretyczne ramy teorii”. In: K. Korzeniowski, R. Zieliński, W. Daniecki, Podmiotowość jednostki w koncepcjach psychologicznych i organizacyjnych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, pp. 9–75.

Krzynówek, A. (2010). Rozum a porządek polityczny: wokół sporu o demokrację deliberatywną. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna “Ignatianum”, Wydawnictwo WAM.

Laska, A. (2020). “Wielość jako podmiot zmiany politycznej”. In: F. Pierzchalski, M. Tobiasz, J. Ziółkowski (eds.). Wokół holistycznej interpretacji polityki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi zw. dr. hab. Mirosławowi Karwatowi. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, pp. 241–258.

Lipiec, J. (1997). Wolność i podmiotowość człowieka. Kraków: Wydawnictwo Fall.

Mączyński, J. (1996). Partycypacja w podejmowaniu decyzji. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Miczka-Pajestka, M. (2005). Podmiotowość człowieka w perspektywie nowoczesnej techniki. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej.

Mider, D. (2008). Partycypacja polityczna w internecie. Studium politologiczne. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Modrzyk, A. (2013). Pomiędzy normatywizmem a realizmemOd teorii uznania Axela Honnetha do radykalnie refleksyjnej krytyki społecznej. Kraków: Korporacja Ha!art.

Muszyński, J. (2007). Podstawy teorii i praktyki polityki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Nowak, A.W. (2011). Podmiot, system, nowoczesność. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.

Pelczynski, Z.A. (1971). Hegel’s Political Philosophy: Problems and Perspectives. A Collection of New Essays. Cambridge: Cambridge University Press.

Pierzchalski, F. (2009). Podmiotowość polityczna w perspektywie indywidualistycznej i holistycznej. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.

Pierzchalski, F., Tobiasz, M., Ziółkowski, J. (eds.) (2020). Wokół holistycznej interpretacji polityki. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi. Mirosławowi Karwatowi. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Pietraś, Z.J. (2012). Decydowanie polityczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sawczyński, P. (2016). Polityczność podmiotu. Spor o podmiotowość polityczną w świetle zwrotu językowego. Kraków: Universitas.

Skarżyńska, K. (2002). “Aktywność i bierność polityczna”. In: K. Skarżyńska (ed.). Podstawy psychologii politycznej. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, pp. 26–58.

Sobkowiak, L. (2009). “Działania polityczne. Teoria i praktyka”. In: A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak (eds.). Marketing polityczny w teorii i praktyce. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 11–45.

Sokół, W., Żmigrodzki, M. (eds.) (1999). Teoria polityki. Kraków: Zakamycze (Encyklopedia Politologii, vol. 1).

Sotwin, W. (2003). Podmiotowość w sferze politycznej czyli pragmatyzm – pryncypializm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Starosta, P. (2012). “Przynależność w dobie globalizacji”. In: R. Dopierała, K. Kaźmierska (eds.). Tożsamość, nowoczesność, stereotypy. Kraków: Nomos, pp. 200–230.

Szostok-Nowacka, P.E. (2019). “Znaczenie poczucia podmiotowości dla aktywności społecznej w przestrzeni samorządowej”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K: Politologia, 26(1), pp. 141–157.

Taylor, Ch. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, trans. M. Gruszczyński. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Urban, O. (2008). Podmiotowość jednostki jako przedmiot badań nauk humanistycznych. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Wieczorek-Orlikowska, J. (2021). Podmiot polityki. W świetle teorii systemowo-funkcjonalnej Niklasa Luhmanna. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Wielecki, K. (2003). Podmiotowość w dobie kryzysu postindustrializmu. Między indywidualizmem a kolektywizmem. Warszawa: Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego.

Wojtaszczyk, K.A., Jakubowski, K. (2007). Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych. Warszawa: Aspra.

Information

Information: Teoria Polityki, 2023, No. 8/2023, pp. 185 - 202

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Agency and Political Action. The Main Theoretical Trends in Polish Political Sciences

English:

Agency and Political Action. The Main Theoretical Trends in Polish Political Sciences

Authors

https://orcid.org/0000-0002-6029-9230

Dorota Drałus
University of Wrocław, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, Poland
https://orcid.org/0000-0002-6029-9230 Orcid
All publications →

University of Wrocław, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław, Poland

Published at: 2023

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND  licence icon

Percentage share of authors:

Dorota Drałus (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

English