O romską historię polskich metropolii: Szkice etnograficzne z Warszawy

Ignacy Jóźwiak

O romską historię polskich metropolii: Szkice etnograficzne z Warszawy

Publication date: 28.08.2024

Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 4 (190), pp. 199 - 211

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.046.19637

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

O romską historię polskich metropolii: Szkice etnograficzne z Warszawy

Abstract

Artykuł porusza dwa powiązane ze sobą tematy, jakimi są (nie)obecność Romów w badaniach nad historią i współczesnością polskich miast oraz usytuowanie „zewnętrznego” badacza wśród społeczności romskich. Jego ogólna teza stanowi zarazem postulat romskiej historii Warszawy rozumianej nie tylko jako historia i współczesność Romów w stolicy, ale również spojrzenie na historię Warszawy oraz na współcześnie obserwowane procesy społeczne przez pryzmat historii i współczesności Romów. Artykuł oparty jest na badaniach terenowych wśród społeczności romskich w Warszawie (dzielnice Ursus i Praga Południe), które dotyczyły następujących tematów: powojenne osiedlanie się w stolicy Polski, praca w przemyśle z wykorzystaniem tradycyjnych umiejętności rzemieślniczych (kotlarstwo) oraz wyjazdów za granicę. Całość ma charakter „eksploracyjny”: identyfikuje zagadnienia badawcze oraz wyznacza trajektorię dalszych badań.

The article deals with two interrelated topics, these are: the (under)representation of Roma in research on the history and contemporaneity of Polish cities and the positionality of the ‘external’ Researcher among the Roma communities. Its general thesis also stands as a case for a Roma history of Warsaw. The latter is perceived not only as history and contemporaneity of the Roma in the capital city, but also as a look at the history of Warsaw and at the recently observed social processes through the prism of Roma history and contemporaneity. The article is based on field research among Roma communities in Warsaw (Ursus and Praga Południe districts). It addresses the following topics: post-war settlement in the capital city of Poland, work in industry with the use of traditional craft skills (boilermaking) and outmigration. The whole work is of an ‘exploratory’ nature: it identifies research issues and sets out a trajectory for further research.

Keywords

Romowie, Warszawa, warszawscy Romowie, miasto, przemysł, migracje mniejszości etnicznych

Roma, Warsaw, Warsaw Roma, city, industry, migration of ethnic minorities

References

Download references

Abu-Lughod L. (1991). Writing against culture, w: R.G. Fox (red.), Recapturing Anthropology. Working in the present, Santa Fe: School of American Research Press, ss. 137–162.

Bogdan M., Dunajeva J., Junghaus T., Kóczé A., Rostas I., Rövid M. & Szilvasi M. (2018). Introducing the new journal critical Romani studies, Critical Romani Studies, 1(1): 2–7.

Buchowski M. (2018). On Embracing Other Knowledges, Etnološka Tribina 41(48): 12–16.

Czerwińska-Jędrusiak B. (2009). Ludność i powierzchnia Warszawy w latach 1921–2008, Warszawa: Urząd Statystyczny w Warszawie, https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_ludnosc_powierzchnia_Warszawy_1921_2008.pdf (dostęp: 8.05.2024).

Fiałkowska K., Garapich M.P., Jóźwiak I., Mirga-Wójtowicz E., Styrkacz S. & Szewczyk M. (2023). Anti-paćiw v gádžovské akademii, Ficowského stíny – a co s nimi? Cvičení v reciproční etnografii a dekolonizaci polské romistiky. Romano Džaniben 30 (1): 77–102.

Fiałkowska K., Mirga-Wójtowicz E., i Garapich M.P. (2024). Unequal citizenship and ethnic boundaries in the migration experience of Polish Roma. Nationalities Papers 52(2): 461–481.

Garapich M.P., Fiałkowska K., Mirga-Wójtowicz E. (2019). Why do Roma migrate? A critical analysis of academic silence in Polish scholarship. Critical Romani Studies, 2(2): 4–22.

Gay y Blasco P. & De la Cruz Hernández L. (2012). Friendship, anthropology, Anthropology and Humanism, 37(1): 1–14.

Giri A.K. (2006). Creative social research: Rethinking theories and methods and the calling of an ontological epistemology of participation, Dialectical Anthropology, 30: 227–271.

Gupta A. & Ferguson J. (1992). Beyond “culture”: Space, identity, and the politics of difference. Cultural Anthropology, 7(1), 6–23.

Leach E.R. (1961). Rethinking anthropology. London: University of London.

Lebow K. A. (2013). Unfinished utopia: Nowa Huta, stalinism, and Polish society, 1949–56, Ithaca and London: Cornell University Press.

Lee K. (2000). Orientalism and gypsylorism. Social Analysis: The International Journal of Social and Cultural Practice, 44(2), 129–156.

Leszczyński A. (2013). Skok w nowoczesność. Polityka wzrostu w krajach peryferyjnych 1943 – 1980, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Leszczyński A. (2020). Ludowa historia Polski, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Lins Ribeiro G. (2014). World anthropologies: anthropological cosmopolitanisms and cosmopolitics. Annual Review of Anthropology, 43: 483–498.

Matras Y. (2017). From Journal of the Gypsy Lore Society to Romani Studies: Purpose and essence of a modern academic platform. Romani Studies 27(2): 113–123.

Mirga-Kruszelnicka A. (2018). Challenging anti-gypsyism in academia: The role of Romani scholars, Critical Romani Studies, 1(1): 8–28.

Schiller N.G., Çaglar, A. & Guldbrandsen, T.C. (2006). Beyond the ethnic lens: Locality, globality, and born again incorporation, American Ethnologist, 33(4): 612–633.

Silverman C. (2018). From Reflexivity to Collaboration: Changing Roles of a Non-Romani Scholar, Activist, and Performer, Critical Romani Studies, 1(2): 76–97.

Żarnowski J. (2002). Robotnicy w Polsce Ludowej. Dzieje Najnowsze 34(1): 29–46.

Information

Information: Migration Studies – Review of Polish Diaspora, 2023 (XLIX), Vol. 4 (190), pp. 199 - 211

DOI: https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.046.19637

Article type: Original article

Titles:

Polish:

O romską historię polskich metropolii: Szkice etnograficzne z Warszawy

English:

For the Roma History of Polish Metropolises: Ethnographic Outlines from Warsaw

Authors

Ignacy Jóźwiak

https://orcid.org/0000-0003-0143-6845

Centre of Migration Research, University of Warsaw, Poland

Published at: 28.08.2024

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Article financing:

Artykuł powstał w ramach projektu „Transnarodowe życie polskich Romów – migracje, rodzina i granice etniczne w zmieniającej się Unii Europejskiej” finansowanego przez NCN w ramach grantu OPUS 16, nr UMO-2018/31/B/HS6/03006.

Percentage share of authors:

Ignacy Jóźwiak (Author) - 100%

Information about author:

Ignacy Jóźwiak – badacz w Ośrodku Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego. Posiada licencjat i magisterium z etnologii z Uniwersytetu Warszawskiego oraz doktorat z socjologii z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Interesuje się różnymi aspektami migracji z Ukrainy oraz zjawiskami transnarodowości, translokalności i pozycji migrantów na rynkach pracy krajów docelowych (nie tylko w kontekście Ukrainy). Uczestniczył również w badaniach dotyczących polskich organizacji imigranckich w Holandii oraz globalnych studiów polonoznawczych. Ważnym kontekstem jego badań terenowych jest różnorodność kulturowa. W latach 2019–2023 uczestniczył w projekcie badawczym „Transnarodowe życie polskich Romów – migracje, rodzina i granice etniczne w zmieniającej się Unii Europejskiej” (finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki w ramach schematu OPUS-16). Obecnie zaangażowany w projekt “Nierówne obywatelstwo oraz transnarodowa mobilizacja polskich, czeskich i ukraińskich Romów w obliczu wojny w Ukrainie (ROCIT) finansowany przez Narodowe Centrum Nauki – Opus 24 Lap we współpracy z Czech Science Foundation GACR w ramach programu Wave. W 2022 r. był zaangażowany w działania mające na celu poprawę sytuacji ukraińskich Romów – migrantów przymusowych w Polsce, w tym zakresie współpracował z European Roma Institute of Arts and Culuture, Fundacją W Stronę Dialogu oraz formułowanymi ad hoc grupami nieformalnymi.

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 90

Number of downloads: 59

<div>For the Roma History of Polish Metropolises: Ethnographic Outlines from Warsaw</div>

Download xml