Heritage protection law. Quo vadis?

Santander Art and Culture Law Review

About the journal

Review procedure
- Procedures for external peer review
- External Reviewers

For Authors

Article data Abstract Keywords Bibliography Additional information

czasopismo

Santander Art and Culture Law Review, 2021, 1/2021 (7), pp. 195-220

https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.21.005.14594

Published at: 12.2021

Licence: CC BY-NC-ND

Article type: Original article

Article status: Open

Publication languages: Polish

View count: 1154

Number of downloads: 660

Go to article information

Return to the issue

Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego. Quo vadis?

Publication date: 12.2021

Santander Art and Culture Law Review, 2021, 1/2021 (7), pp. 195 - 220

https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.21.005.14594

Authors

,

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego. Quo vadis?

Abstract

Heritage protection law. Quo vadis?

Heritage protection law is one of the youngest branches of law. It is still developing, like a child on its way to adulthood. By using the parallel narrative between the chosen literary works for children (The Snow Queen by Ch. Andersen, The Chronicles of Narnia by C.S. Lewis, The Wonderful Wizard of Oz by L.F. Baume and Pippi Longstocking by A. Lindgren) and future challenges for heritage law, the authors aim to present different directions of development relating to heritage identity, extending the field of protection by law (by encompassing intangible heritage and other areas), valuation of heritage, and the problem of bringing heritage to the public domain and the reverse process.

Keywords: heritage protection law, future of heritage, public domain, intangible heritage, essential readings for children, valuation of heritage, heritage identity

Streszczenie: Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego jest jedną z najmłodszych gałęzi prawa. Wciąż się rozwija, przechodząc z wieku dziecięcego w wiek dorosłości. Stosując rodzaj paraleli między narracją wybranych utworów literackich dla dzieci (Królowa Śniegu Ch. Andersena, Opowieści z Narnii C.S. Lewisa, Czarnoksiężnik z krainy Oz L.F. Bauma, Pippi Pończoszanka A. Lindgren) a wyzwaniami stojącymi w przyszłości przed prawem ochrony dziedzictwa, starano się ukazać różne możliwe drogi rozwoju tego prawa, dotyczące tożsamości dziedzictwa, poszerzania pola ochrony (o dziedzictwa niematerialne i dalsze obszary), wartościowania w dziedzictwie, „publicyzacji” czy „depublicyzacji” dziedzictwa.

Heritage protection law is one of the youngest branches of law. It is still developing, like a child on its way to adulthood. By using the parallel narrative between the chosen literary works for children (The Snow Queen by Ch. Andersen, The Chronicles of Narnia by C.S. Lewis, The Wonderful Wizard of Oz by L.F. Baume and Pippi Longstocking by A. Lindgren) and future challenges for heritage law, the authors aim to present different directions of development relating to heritage identity, extending the field of protection by law (by encompassing intangible heritage and other areas), valuation of heritage, and the problem of bringing heritage to the public domain and the reverse process.

Keywords

prawo ochrony dziedzictwa kulturowego, przyszłość ochrony dziedzictwa, publicyzacja dziedzictwa, dziedzictwo niematerialne, lektury szkolne dla dzieci, wartościowanie w dziedzictwie, tożsamość dziedzictwa

heritage protection law, future of heritage, public domain, intangible heritage, essential readings for children, valuation of heritage, heritage identity

References

Download references

Andersen H.Ch., Królowa Śniegu, tłum. C. Niewiadomska, Wydawnictwo Fundacja Nowoczesna Polska, Warszawa 2007.

Górska A., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25 maja 2016 roku (sygn. akt Kp 2/15, OTK ZU nr A/2016, poz. 23), „Santander Art and Culture Law Review” 2017, nr 1(3).

http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-8/the-wizard-of-oz-victor-fleming-1939-produced-by-metro-goldwyn-mayer/#c188264 [dostęp: 10.06.2021].

https://www.gov.pl/web/kulturaisport/dotacje-podmiotowe2 [dostęp: 4.05.2020].

Informacja o wynikach kontroli. Współdziałanie wojewódzkich konserwatorów zabytków oraz jednostek samorządu terytorialnego, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2016, https://www.nik.gov.pl/plik/id,10533,vp,12862.pdf [dostęp 10.06.2021].

Jagielska-Burduk A., Zabytek ruchomy, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011.

Jagielska-Burduk A., Pszczyński M., Stec P., Cultural Heritage Education in UNESCO Cultural Conventions, „Sustainability” 2021, nr 13(6), 3548; https://doi.org/10.3390/ su13063548.

Jagielska-Burduk A., Stec P., Patrimonio Cultural y Política Educativa del Consejo de Europa: ¿Preservando la identidad y buscando un núcleo central?, „Revista Electrónica Interuniversitaria de Formación del Profesorado”, 2019, nr 22(1), https://doi.org/10.6018/reifop.22.1.354641.

Jagielska-Burduk A., Szafrański W., Gaweł Ł., Mechanizmy prawne zarządzania dziedzictwem kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk–Warszawa 2016.

Jodełka-Schreiber H., Międzynarodowa ochrona kultury i dziedzictwa kulturowego ludów tubylczych, „Stosunki Międzynarodowe” 2007, nr 1-2.

Kamil Zeidler o odkupieniu od Fundacji Książąt Czartoryskich prawa do kolekcji dzieł sztuki zgromadzonych w Krakowie, „Rzeczpospolita”, 14.12.2016, https://www.rp.pl/Prawo-dla-Ciebie/312149921-Kamil-Zeidler-o-odkupieniu-od-Fundacji-Ksiazat-Czartoryskich-prawa-do-kolekcji-dziel-sztuki-zgromadzonych-w-Krakowie.html [dostęp: 17.04.2020].

Kowalska E., Własność zabytku a dyskrecjonalna władza konserwatorska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2018.

Kowalski W., Aspekty prawne najnowszej historii zwojów biblijnych z Qumram. Dostęp do tekstów – własność manuskryptów – prawa autorskie do rekonstrukcji, w: M. Pazdan (red.), Valeat aequitas. Księga pamiątkowa ofiarowana Księdzu Profesorowi Remigiuszowi Sobańskiemu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.

Kozubal M., „Dama z gronostajem” nie zostanie sprzedana? Dymisja zarządu Fundacji XX Czartoryskich, „Rzeczpospolita”, 23.12.2016, http://www.rp.pl/Historia/312239932-Dama-z-gronostajem-nie-zostanie-sprzedana-Dymisja-zarzadu-Fundacji-XX-Czartoryskich.html?template=restricted [dostęp: 17.04.2020].

Kozubal M., Rząd kupił „Damę z gronostajem”, „Rzeczpospolita”, 29.12.2016, https://www.rp.pl/ Rzad-PiS/312299849-Rzad-kupil-Dame-z-gronostajem.html [dostęp: 17.04.2020].

Lewis C.S., Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa, przekład A. Polkowski, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 1996.

Lindgren A., Pippi Pończoszanka, tłum. I. Szuch-Wyszomirska, Warszawa 1958.

Lizak A., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 2016 roku (sygn. akt Kp 2/15, OTK ZU nr A/2016, poz. 23), „Santander Art and Culture Law Review” 2017, nr 1(3).

Menkes J., Menkes M., Dobro kultury -wspólnym dziedzictwem ludzkości?, w: T. Gardocka, J. Sobczak (red.), Prawna ochrona zabytków, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.

Nieć H., Ojczyzna dzieł sztuki. Międzynarodowa ochrona integralności narodowej spuścizny kulturalnej, PWN, Warszawa–Kraków 1980.

Nowak-Far A., Ile kosztuje to, co lubimy i podziwiamy? Problemy wartościowania i wyceny wizualnych i plastycznych dzieł sztuki z perspektywy ekonomicznej analizy prawa, w: M. Jankowska, P. Gwoździewicz-Matan, P. Stec (red.), Własność intelektualna a dziedzictwo kulturowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Kowalskiemu, Ius Publicum, Warszawa 2020.

Pomian K., Dlaczego chronimy zabytki, w: D. Królak-Merska, K. Kwiecińska (red.), Spotkania w Willi Struvego 2001-2003. Wykłady o dziedzictwie kultury, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa 2004.

Regulamin Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ochrona Zabytków 2021, https://www.gov.pl/web/kulturaisport/ochrona-zabytkow3 [dostęp: 19.03.2021].

Románková-Kuminková E., Lists of intangible cultural heritage: the beginning or the end of sustainability?, w: H. Schreiber (red.), Intangible Cultural Heritage. Safeguarding Experiences in Central and Eastern European Countries and China 10th Anniversary of the Entry into Force of the 2003 UNESCO Convention through the Prism of Sustainable Development, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017.

Rozbicka M. (red.), Raport o stanie zachowania zabytków nieruchomych w Polsce. Zabytki wpisane do rejestru zabytków (księgi rejestru A i C), Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017.

Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 16 sierpnia 2017 r. w sprawie dotacji celowej na prace konserwatorskie lub restauratorskie przy zabytku wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, Dz. U. poz. 1674.

Schreiber H., Niematerialne dziedzictwo kulturowe: idea, prawo, praktyka, w: W. Szafrański, K. Zalasińska (red.), Prawna ochrona dziedzictwa kulturowego, t. 3: Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.

Schreiber H., Ten remarks on the 10th anniversary of entry into force of the 2003 UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, w: H. Schreiber (red.), Intangible Cultural Heritage. Safeguarding Experiences in Central and Eastern European Countries and China 10th Anniversary of the Entry into Force of the 2003 UNESCO Convention through the Prism of Sustainable Development, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017.

Szafrański W., Koncepcje nacjonalistyczne i internacjonalistyczne w prawie ochrony dziedzictwa wielokulturowych dzieł sztuki/dóbr kultury, w: A.J. Szwarc (red.), Panorama prawnych aspektów wielokulturowości społeczeństwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2017.

Szafrański W., Jagielska-Burduk A., Jednorazowe pozwolenie na stały wywóz zabytku za granicę z perspektywy kategorii wieku i wartości – ochrona dziedzictwa kulturowego a rynek sztuki w Polsce, „Santander Art and Culture Law Review” 2019, nr 1(5).

Szafrański W., Wilk D., Sposoby czy metody? Aspekty podmiotowe i przedmiotowe wycen dzieł sztuki w Polsce, „Santander Art and Culture Law Review” 2017, nr 1(3).

Tatarkiewicz W., O pojęciu wartości. Co historyk filozofii ma do zakomunikowania historykowi sztuki, w: A. Ryszkiewicz (red.), O wartości dzieła sztuki, Wydawnictwo DESA-ARKADY, Warszawa 1968.

Tazbir J., Stosunek szlachty polskiej XVI-XVIII wieku do zabytków, w: D. Królak-Merska, K. Kwiecińska (red.), Spotkania w Willi Struvego 2001-2003. Wykłady o dziedzictwie kultury, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa 2004.

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz. U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 2016 r., sygn. akt Kp 2/15, OTK ZU nr A/2016, poz. 23.

Zalasińska K., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020.

Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury jako nowa gałąź prawa, w: K. Zeidler (red.), Prawo ochrony zabytków, Wolters Kluwer, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Warszawa–Gdańsk 2014.

Zeidler K., Wartość zabytku jako kategoria normatywna, w: K. Zeidler, Zabytki. Prawo i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wolters Kluwer, Gdańsk–Warszawa 2017.

Żuchowski P., Podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie ustawy o muzeach (druk nr 3112) z dnia 17 marca 2015, http://sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/transmisje_arch.xsp%20#B23E24E2F20CE19DC1257E03003F16DB [dostęp: 30.04.2020].

Information

Information: Santander Art and Culture Law Review, 2021, 1/2021 (7), pp. 195 - 220

DOI: https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.21.005.14594

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego. Quo vadis?

English:

Heritage protection law. Quo vadis?

Authors

Wojciech Szafrański

https://orcid.org/0000-0001-8420-4673

Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, Św. Marcin 90 61-714 Poznań, Poland

https://orcid.org/0000-0002-7411-206X

Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, Św. Marcin 90 61-714 Poznań, Poland

Published at: 12.2021

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Wojciech Szafrański (Author) - 50%

Piotr Lasik (Author) - 50%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 1154

Number of downloads: 660

<p> Heritage protection law.<em> Quo vadis?</em></p>

Download xml