FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Polish up yourself and be no drag”. O anglojęzycznej literaturze karaibskiej po polsku

Publication date: 18.09.2017

Przekładaniec, 2016, Numer 33 – (Post)kolonializm w przekładzie , pp. 159 - 175

https://doi.org/10.4467/16891864PC.16.028.7351

Authors

Bartosz Wójcik
Centrum Spotkania Kultur w Lublinie
All publications →

Titles

Polish up yourself and be no drag”. O anglojęzycznej literaturze karaibskiej po polsku

Abstract

It is clear that in 2017, 25 years after Derek Walcott received the Nobel Prize for Literature and over a decade after V.S. Naipaul’s accolade, the observation of Montserratian E. A. Markham (2001) that Caribbean authors “no longer have to put the old case that the[ir] work is invisibilised” (13) seems even more justified than in 1989 when it was originally made. However, Caribbean literature is still under-represented in Eastern Europe, an error of exclusion that the present paper ventures to discuss.

For decades Polish publishers have been understandably replicating metropolitan canons, zig-zagging between European and American bestsellers. It is only when a Caribbean or Caribbean-British writer gains an international distinction (Walcott, Naipaul) or becomes a worldwide publishing sensation (Zadie Smith, Andrea Levy) that their books are translated. Exceptions to this rule, such as the solitary Polish editions of Caryl Phillips’ A Distant Shore (Muza, 2006), Monique Roffey’s The White Woman on the Green Bicycle (Nasza Księgarnia, 2011) and Kei Miller's The Last Warner Woman (Świat Książki, 2012), or single Francophone Caribbean novels, are few and far between.

 Arguably, it seems that this politics of translation and publishing stems from the systemic, colonially foisted peripherality of West Indian literature, its being sidelined by the cultural production of the UK as well as the USA, which in turn dominates the curricula of English departments in more culturally homogeneous countries such as Poland. However, what constitutes a major problem for the dissemination (and popularity) of Caribbean Creole literature in Polish is exactly what makes West Indian writing so engaging, multi-layered, polyphonous and intertextual – it is the cultural component (for instance, the translation of “Creole folkways”) that is often misread, misconstrued and, as a consequence, mis-rendered. For that reason, using a number of literary sources, the present paper will attempt to showcase a selection of translatological strategies of coping with, to quote Benjamin Zephaniah, “decipher[ing]/de dread chant” into Polish.

References

Allen C. 2002. Creole: The Problem of Definition, w: V.A. Shepherd, G.L. Richards (red.), Questioning Creole. Creolisation Discourses in Caribbean Culture, Kingston: Ian Randle Publishers, s. 47–63.

Allsopp R. (red.). 2003. Dictionary of Caribbean English Usage, Kingston: of the West Indies P.

Anderson B. 1991. Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism, London–New York: Verso.

Baker S. (red.). 2014. 90 Degrees of Shade: Image and Identity in the West Indies, London: Soul Jazz Books.

Branach-Kallas A. 2010. Corporeal Itineraries: Body, Nation, Diaspora in Selected Canadian Fiction, Toruń: Mikołaj Kopernik UP.

Brand D. 1998. No Language Is Neutral, Toronto: McClelland and Stewart.

Brathwaite E.K. 1974/1985. Contradictory Omens: Cultural Diversity and Integration in the Caribbean, Mona: Savacou Publications.

Cassidy F., Le Page R. (red.). 2002. Dictionary of Jamaican English, Kingston: of the West Indies P.

Cooper C. 2002. Hip-Hopping Across Cultures: Crossing Over from Reggae to Rap and Back, w: V.A. Shepherd, G.L. Richards (red.). Questioning Creole. Creolisation Discourses in Caribbean Culture, Kingston: Ian Randle Publishers, 265–280.

Diaz J. 2009. Krótki niezwykły żywot Oscara Wao, przeł. Jerzy Kozłowski, Kraków: Znak.

Gołaszewski S. 1990. Reggae-Rastafari, Bydgoszcz: Wydawnictwo Pomorze.

–––––  2012. Reggae Rastafari. Regementarz. Dapspolski, Katowice: Manufaktura Legenda.

Gołuch D. 2012. Rather Dead: Spivakian Reading of Indo-Caribbean Women’s Narratives, London: Roman Books.

––––– 2013. Postcolonial Literature in Polish Translation (1970–2010): Difference, Similarity and Solidarity, praca doktorska, University College London.

–––––  2014. Estetyka, etyka arytmetyka, „Tygodnik Powszechny – Dodatek Specjalny” 51–52, 21–28 grudnia, s. 12–13, https://www.tygodnikpowszechny.pl/estetyka-etyka-i-arytmetyka-25203 [dostęp: 4 kwietnia 2015].

Gyssels K., Ledent B. (red.). 2008. The Caribbean Writer as Warrior of the Imaginary / L’Ecrivain caribéen, guerrier de l’imaginaire, Amsterdam: Rodopi.

Heydel M. 2010. The Polish Walcott. Translating Caribbean Identity, „Kultura–Historia–Globalizacja” /„Culture–History–Globalization” 7, s. 85–91.

–––––  2014. Tłumacze świata, „Tygodnik Powszechny – Dodatek Specjalny”, nr 51–52, 21–28 grudnia, http://odnalezionewtlumaczeniu.pl/?czytelnia15=tlumacze-swiata [dostęp: 11 marca 2015].

Hutchinson I. 2010. Far District, Leeds: Peepal Tree P.

James M. 2014. Brief History of Seven Killings, London: Oneworld Publications.

Jarniewicz J. 2012. Tłumacz jako twórca kanonu, w: J. Jarniewicz, Gościnność słowa. Szkice przekładzie literackim, Kraków: Znak, s. 23–33.

King B. 2005. The Internationalization of English Literature, Oxford: OUP.

Kołodziejczyk D. 2000. Naród dobie „post”. Postkolonialne perspektywy negocjacje, praca doktorska, Uniwersytet Wrocławski.

––––– 2008. Postkolonialny zamach stanu literaturze, „Literatura na Świecie” 1–2, s. 241–257.

Koziołek R. 2015. Dobrze się myśli literaturą, Wołowiec: Czarne.

Lucien V. 2014. Sounding Ground, Leeds: Peepal Tree P.

Markiewka T. 2013. Między wersetami. Przekład prozy Salmana Rushdiego kontekście postkolonialnej teorii translacji, „Przekładaniec” nr 27, s. 131–151.

McKenzie A. 1992a. Natasha, w: A. McKenzie, Satellite City and Other Stories
Essex–Kingston
–San Juan: Longman Caribbean, s. 31–49.

––––– 1992b. Satellite City, w: A. McKenzie, Satellite City and Other Stories, Essex– Kingston–San Juan: Longman Caribbean, s. 85–103.

––––– 1992c. The Grenada Defense League, w: A. McKenzie, Satellite City and Other Stories, Essex–Kingston–San Juan: Longman Caribbean, s. 124–148.

––––– 1994. Satellite City, przeł. K. Hejwowski, „Literatura na Świecie” 1–2, s. 77–94.

Markham E. A. 2001. Hinterland: Caribbean Poetry from the West Indies and Britain, Newcastle: Bloodaxe Books.

Mazur A. 2016. Gorąca transmisja. Bogną Świątkowską rozmawia Adam Mazur, „Szum” 12, s. 110–123.

Miller K. 2011. The Last Warner WomanLondon: Phoenix.

––––– 2012. Ostatnia Kobieta-Wyrocznia, przeł. B. Moliborski, Warszawa: Świat Książki.

Nichols G. 2009. Picasso, Want My Face Back, Tarset: Bloodaxe.

––––– 2015. Ukryte źródło, przeł. A. Hołobut, „Literatura na Świecie” 1–2, s. 282.

Nowak K. 2007. Melancholic Travelers: Autonomy, Hybridity and the Maternal, Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.

Paprota M. 2007. ziemi szkockiej do polskiej. Trainspotting, Scottish English jego polska wersja, w: A. Szczęsny, K. Hejwowski (red.), Językowy obraz świata oryginale i w przekładzie, Warszawa: Instytut Lingwistyki Stosowanej, UW, s. 137–143.

Phillips C. 1994. Europejskie plemię, przeł. M. Sujczyńska, „Literatura na Świecie” 1–2, s. 121–148.

Podsiadło J. 2013. Myśmy przyszli tu daleka, w: Paprika Korps/R.U.T.A., 400 lat, Karrot Komando, CD.

Pollard V. 2002. From Jamaican Creole to Standard English: Handbook for Teachers, Jamaica–Barbados–Trinidad and Tobago: of the West Indies P.

––––– 2003. Dread Talk: The Language of Rastafari, Barbados, Jamaica, Trinidad and Tobago: Canoe P.

Pollard Ch. W. 2004. New World Modernisms, Charlottesville and London: of Virginia P.

Prahlad S.A. 2001. Reggae Wisdom. Proverbs in Jamaican Music, Jackson: UP of Mississippi.

Rao S. 2006. From Postcolonial to Non-Colonial Theory of Translation, w: N. Sakai, 
J. 
Solomon (red.), Translation, Biopolitics, “Colonial Difference”, Hong Kong: Hong Kong UP, s. 73–96.

Roffey M. 2009. The White Woman on the Green Bicycle, London: Simon & Schuster.

––––– 2011. Biała kobieta na zielonym rowerze, przeł. A. Studniarek, Warszawa: Nasza Księgarnia.

Sowa J. 2015. Między Wschodem Zachodem, w: M. Kozień, M. Miskowiec, A. Pankiewicz (red.), Hawaikum: poszukiwaniu piękna, Wołowiec–Kraków: Czarne–ASP Krakowie–Muzeum Historii Fotografii Krakowie, s. 27–36.

Szczerek Z. 2015. Polskie kolonie zamorskie, w: M. Kozień, M. Miskowiec, A. Pankiewicz (red.), Hawaikum: poszukiwaniu piękna, Wołowiec–Kraków: Czarne–ASP Krakowie–Muzeum Historii Fotografii Krakowie, s. 55–65.

Tymoczko M. 1999. Post-colonial Writing and Literary Translation, w: S. Bassnett, H. Trivendi (red.), Post-Colonial Translation, London: Routledge, s. 19–40.

Venuti L. 1995. The Translator’s Invisibility: History of Translation, London–New York: Routledge.

––––– 2009. Przekład, wspólnota, utopia, przeł. M. Heydel, w: P. Bukowski, M. Heydel (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków: Znak, s. 265–293.

Wójcik B. 2015. Afro-Caribbean Poetry in English: Cultural Traditions, Frankfurt am Main: Peter Lang.

Zephaniah B. 2001. Too Black, Too Strong, Tarset: Bloodaxe.

Information

Information: Przekładaniec, 2016, Numer 33 – (Post)kolonializm w przekładzie , pp. 159 - 175

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Polish up yourself and be no drag”. O anglojęzycznej literaturze karaibskiej po polsku

English:

Polish up yourself and be no drag.” The Joy and Jeopardy of Reading Anglophone Caribbean Literature in Translation

Authors

Centrum Spotkania Kultur w Lublinie

Published at: 18.09.2017

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Bartosz Wójcik (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish