FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Olgierd Wojtasiewicz – pionier myśli przekładoznawczej

Publication date: 20.12.2012

Przekładaniec, 2012, Issue 26 – Przekład mistrzów, pp. 108 - 114

https://doi.org/10.4467/16891864PC.12.006.0839

Authors

Krzysztof Hejwowski
University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland
All publications →

Titles

Olgierd Wojtasiewicz – pionier myśli przekładoznawczej

Abstract

Olgierd Wojtasiewicz: Father of Polish Translation Studies


Olgierd Wojtasiewicz was a translator (from Chinese into Polish, from English into Polish and from Polish into English) and a linguist. In 1957 he published a book entitled Wstęp do teorii tłumaczenia (An introduction to the theory of translation), which was one of the first academic publications on translation in Poland. Republished after almost forty years (Wojtasiewicz 1992), it proves to be still interesting and important. This resulted from Wojtasiewicz’s basic assumptions: texts are signals corresponding to certain mental states and a translation is equivalent to the original if it evokes a similar set of associations. Wojtasiewicz wrote of equivalence in translation two years before Jakobson and based his definition of translation on the principle of similar effect seven years before Nida. In his book, he concentrates mainly on the problem of “objective” untranslatability and divides its causes into two groups: structural differences between languages and conceptual differences between cultures/languages. Contrary to Catford, Wojtasiewicz realized that cultural differences were a much more difficult obstacle in translation than structural differences between languages and drew an optimistic conclusion: owing to the process of cultural rapprochement (mediated by translators), translating may become easier with time. Among the causes of untranslatability Wojtasiewicz describes allusions and the use of different language varieties in the original. According to him, geographical dialects are never fully translatable – it is not possible to replace a SL dialect with a TL one because of different cultural-historical associations evoked by the use of such dialects. Wojtasiewicz’s insights remain valuable after more than fifty years, and his book is still an obligatory reading for all those interested in translation.

References

Milne A.A. 1990. Zakątek Fredzi Phi-Phi, przeł. M. Adamczyk-Garbowska, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.

––––– 2004. The House at Pooh Corner, Ebook.

––––– 2008. Chatka Puchatka, przeł. I. Tuwim, Warszawa: Nasza Księgarnia. Nesbit E. ok. 1910. Dary, przekład anonimowy, Warszawa.

––––– 1973. Czarodziejskie miasto, przeł. I. Tuwim, Warszawa: Nasza Księgarnia.

––––– 1989. Pięcioro dzieci i „coś”, przeł. I. Tuwim. Warszawa: Nasza Księgarnia.

––––– 2002. Magic City, ebook.

––––– 2004. The Five Children Omnibus, Spellcaster E Books Publication. Travers P.L. 1985. Mary Poppins, przeł. I. Tuwim. Warszawa: Nasza Księgarnia.

––––– 1997. Mary Poppins, Boston, New York: Sandpiper.

Adamczyk-Garbowska M. 1988. Polskie tłumaczenia angielskiej literatury dziecięcej. Problemy krytyki przekładu, Wrocław: Ossolineum.

Arbaugh-Twitty J. 1996. Pooh of Walden Pond, http.://thoreau.eserver.org/poohof.html (dostęp: 16.02.2013).

Augustyniak A. 2010. Irena płacząca za szafą, „Gazeta Wyborcza. Dodatek – Wysokie Obcasy” 20/21, s. 20–26.

Balcerzan E. 1977. Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440–1974. Antologia, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Barańczak S. 1975/6. „Rice pudding” i kaszka manna: o tłumaczeniu dla dzieci, „Teksty” 6, przedruk w: S. Barańczak, 1992, Ocalone w tłumaczeniu, Poznań: a5, s.67–77.

Hejwowski K. 2004. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa: PWN.

Jarniewicz J. 2012 (1987). „Jak Kubuś Puchatek stracił dziecięctwo”, w: Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Kraków: Znak, s. 225–231.

Kozak J. 2009. Przekład literacki jako metafora. Między logos a lexis. Warszawa: PWN.

Lem S. 1992. Lektury dzieciństwa, „Dekada Literacka” 1/12.

Stiller R. 1973. Powrót do Carrolla. „Literatura na Świecie” 5, s. 330–363.

Tuwim I. 1957. Lata dwudzieste, lata trzydzieste. Z Ireną Tuwim rozmawia Ludwik Gorzkowski, „Świat Młodych” 56, s. 2.

––––– 1962. Kobieta w „Kobiecie”. Z Ireną Tuwim rozmawiała Danuta Sochacka, „Kobieta i Życie” 22, s. 5, 10.

––––– 1981. Tajemnice warsztatu tłumacza. (Wizyta u Ireny Tuwim), „Sztandar Młodych” 19 marca.

––––– 1985. Dlaczego „Agnieszka” nazywa się teraz „Mary Poppins”, w: P.L. Travers, Mary Poppins, Warszawa: Nasza Księgarnia, s. 5–6.

Wyka K. 1948. Pan Pickwick na łyżwach, „Odrodzenie” 3, przedruk w: S. Frycie, 1982, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1970, tom II, Warszawa: WSiP, s. 479–481.
 

Information

Information: Przekładaniec, 2012, Issue 26 – Przekład mistrzów, pp. 108 - 114

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Olgierd Wojtasiewicz – pionier myśli przekładoznawczej

English:

Olgierd Wojtasiewicz – pionier myśli przekładoznawczej

Authors

University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Poland

Published at: 20.12.2012

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Krzysztof Hejwowski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 3237

Number of downloads: 7919

<p> Olgierd Wojtasiewicz – pionier myśli przekładoznawczej</p>