FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Urzeczywistnianie osobowe dzieci i młodzieży w środowisku szkolnym na drodze relacji z osobami z niepełnosprawnością

Publication date: 11.2024

Polish Pedagogical Thought, X (2024), Issue 10, pp. 279 - 294

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.24.027.19983

Authors

,
Małgorzata Łobacz
John Paul II Catholic University of Lublin
, Poland
https://orcid.org/0000-0002-1476-8278 Orcid
All publications →
Paweł Łobacz
The Academy of Zamość
, Poland
https://orcid.org/0009-0009-3971-8734 Orcid
All publications →

Titles

Urzeczywistnianie osobowe dzieci i młodzieży w środowisku szkolnym na drodze relacji z osobami z niepełnosprawnością

Abstract

W niniejszym artykule, po uwagach wstępnych, omówione zostało pojęcie osobowego spełnienia, a następnie podjęta została trudna i stale wzbudzająca duże zainteresowanie wśród badaczy problematyka relacji dzieci i młodzieży z ich rówieśnikami z niepełnosprawnością w środowisku szkolnym. W dalszej części – koncentrując się na centralnym zagadnieniu urzeczywistniania osobowego – ukazano uwarunkowania prowadzące do osobowego spełnienia człowieka na drodze kontaktu z „Innym” – słabym kondycyjnie człowiekiem. Całość rozważań zamyka krótkie podsumowanie. Człowiek jako osoba zobowiązany jest do urzeczywistniania siebie, do realizacji swojego człowieczeństwa, osiągnięcia swej pełni. Może to osiągnąć jedynie na drodze czynów moralnie dobrych. Bardzo ważne jest zatem kształtowanie już od najmłodszych lat właściwej postawy wobec drugiego człowieka, zwłaszcza słabego, chorego, dotkniętego cierpieniem. Celem artykułu jest ukazanie środowiska szkolnego jako miejsca urzeczywistniania osobowego dzieci i młodzieży na drodze relacji z osobami z niepełnosprawnością.

References

Download references

Bąbka, Jarosław. „Psychospołeczne aspekty efektywności edukacji dzieci w systemie integracyjnym”. W: Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, red. Zdzisław Kazanowski, Danuta Osik-Chudowolska, 251–260. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2003.

Bilewicz, Małgorzata. „Poziom pełnienia ról społecznych przez młodzież z uszkodzonym wzrokiem”. W: Wielość obszarów we współczesnej pedagogice specjalnej, red. Zofia Palak, Dorota Chimicz, Agnieszka Pawlak, 107–116. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2012.

Borutka, Tadeusz, Mazur, Jan, Zwoliński, Andrzej. Katolicka nauka społeczna. Częstochowa: Paulinianum, 2004.

Buttiglione, Rocco. „Kilka uwag o sposobie czytania Osoby i czynu”, tłum. Tadeusz Styczeń. W: Karol Wojtyła, Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, 9–42. Lublin: TN KUL, 1994.

Chodkowska, Maria. „Problemy pedagogicznego wsparcia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w zakresie społecznego funkcjonowania w klasie szkolnej”. W: Wsparcie społeczne w rehabilitacji i resocjalizacji, red. Zofia Palak, Zdzisław Bartkowicz, 63–72. Lublin: UMCS, 2004.

Chudy, Wojciech. „Być a stawać się osobą”, Zeszyty Karmelitańskie 29(4) (2004): 30–36.

Chudy, Wojciech. „Istota pedagogiki personalistycznej”. Ethos 75 (2006): 52–74.

Chudy, Wojciech. „Sens życia a sens trudu. U podstaw rozważań nad problemem sensu życia osób niepełnosprawnych”. W: Osoby niepełnosprawne w życiu społeczeństwa i Kościoła, red. Antoni Bartoszek, Dariusz Sitko, 31–45. Katowice–Ruda Śląska: Biblos, 2003.

Czerwińska, Kornelia. „Poczucie koherencji a poziom depresyjności u młodzieży z niepełnosprawnością wzrokową”. W: Wielowymiarowość edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością. Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, red. Teresa Żółkowska, Irena Ramik-Mażewska, 319–333. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2009.

Czyż, Anna. „Inkluzja edukacyjna osób z uszkodzonym narządem słuchu – potrzeby i rzeczywistość”. W: Szkoła: współczesne konteksty interpretacyjne, red. Iwona Ocetkiewicz, Joanna Wnęk-Gozdek, Natalia Wrzeszcz, 144–158. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2015.

Ćwirynkało, Katarzyna. „Pełnosprawni uczniowie wobec swoich rówieśników z niepełnosprawnością”. Niepełnosprawność 3 (2010): 93–106.

Ćwirynkało, Katarzyna. „Relacje interpersonalne z rówieśnikami osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną”. W: Relacje i doświadczenia społeczne osób z niepełnosprawnością. Dyskursy pedagogiki specjalnej 8, red. Czesław Kosakowski, Amadeusz Krause, Marta Wojcik, 167–173. Toruń: Akapit, 2009.

Domagała-Zyśk, Ewa. Dostępna edukacja akademicka. Lublin: KUL, Lublin, 2023.

Gadacz, Tadeusz. O umiejętności życia. Kraków: Znak, 2003.

Gajdzica, Zenon. Kategorie sukcesów w opiniach nauczycieli klas integracyjnych jako przyczynek do poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej. Kraków: Impuls, 2013.

Gajdzica, Zenon. „Pogranicza, peryferia i centra włączania ucznia z niepełnosprawnością w klasie ogólnodostępnej”. Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych (1) 22 (2016): 89–98.

Grzyb, Barbara. Uwarunkowania związane z przenoszeniem uczniów niepełnosprawnych ze szkół integracyjnych do specjalnych. Kraków: Impuls, 2013.

Ingarden, Roman. U podstaw teorii poznania. Warszawa: PWN, 1971.

Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, red. Zdzisław Kazanowski, Danuta Osik-Chudowolska. Lublin: UMCS, 2003.

Jan Paweł II. „List Apostolski Ojca Świętego Jana Pawła II do Młodych Całego Świata z okazji Międzynarodowego Roku Młodzieży. 1985”. W: Jan Paweł II, W drodze na Jasną Gorę. Jan Paweł II do Młodych, 60–63. Citta del Vaticano Libreria Editrice Vaticana, Edizioni Aquila Bianca, 1991.

Jan Paweł II. List Apostolski Salvifici Doloris. Kraków: Wydawnictwo M, 1999.

Jan Paweł II. „W imię przyszłości kultury” (przemówienie do przedstawicieli UNESCO, Paryż 2. VI 1980). L’Osservatore Romano 6 (1980): 4–6.

Karwowska, Małgorzata. „Problemy integracyjne w opinii kadry pedagogicznej”. W: Problemy edukacji integracyjnej dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, red. Zdzisława Janiszewska-Nieścioruk, 157–169. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2009.

Kobosko, Joanna. „Psychologiczne implikacje głuchoty dziecka w rodzinie i środowisku szkolnym”. W: Edukacja głuchych, 44–66. Warszawa: Rzecznik Praw Obywatelskich, 2014.

Kowalik, Stanisław. „Pomiędzy dyskryminacją i integracją osób niepełnosprawnych”. W: Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja. Psychokorekcja, red. Barbara Kaja, 36–58. Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe AB, 2001.

Krąpiec, Mieczysław A. Bitwa o człowieka, www.psf.org.pl [dostęp: 10.05.2024].

Łobacz, Małgorzata. „Praca na rzecz Innego – szansą na urzeczywistnienie osobowe”. W: Między wychowaniem a karierą zawodową, red. Beata Jakimiuk, 109–125. Lublin: KUL, 2013.

Łobacz, Małgorzata. Wartość ubóstwa w urzeczywistnianiu się osoby. Lublin: KUL, 2011.

Maciarz, Aleksandra. „Nadzieje i obawy związane z reformą szkolnictwa specjalnego”. Szkoła Specjalna 1 (2000): 11–14.

Manterys, Hanna, Zakrzewska-Manterys, Elżbieta. „Integracja dzieci niepełnosprawnych w szkole”. Pedagogika Społeczna 1–2 (79–80) (2021): 199–219.

Mariański, Janusz. Osoba ludzka w społeczeństwie. Z nauczania społeczno-moralnego Jana Pawła II. Lublin: Akademia Nauk Społecznych i Medycznych w Lublinie, Akademia Nauk Stosowanych, 2023.

Nowak, Anna, Syrek, Ewa. „Społeczno-socjalne aspekty marginalizacji chorych i niepełnosprawnych w społeczeństwie ryzyka”. W: Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej, red. Krystyna Marzec-Holka, 233–241. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2005.

Nowak, Katarzyna. „Postawy młodzieży wobec osób niepełnosprawnych ruchowo”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia 28 (1) (2015): 67–81.

Olejnik, Urszula. „Gotowość do akceptacji osoby z niepełnosprawnością w grupie rówieśniczej a postawy zdystansowania versus tolerancyjności młodzieży słabowidzącej”. Człowiek – niepełnosprawność – społeczeństwo 51 (1) (2021): 23–41.

Oszwa, Urszula, Fedaczyńska, Maria. „Postawy uczniów klasy III szkoły podstawowej wobec rówieśników z niepełnosprawnością ruchową i słuchową”. Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 36 (1) (2017): 187–206.

Plichta, Piotr, Olempska-Wysocka, Magdalena. „Narażenie na agresję rówieśniczą niepełnosprawnych uczniów szkół integracyjnych w relacjach nauczycieli wspomagających”. Studia Edukacyjne 28 (2013): 169–189.

Plichta, Piotr. „Jak wspierać proces inkluzji szkolnej uczniów z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – wybrane wyzwania i propozycje rozwiązań”. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 47 (3) (2021): 206–220.

Problemy pedagogiki specjalnej w okresie przemian społecznych, red. Andrzej Pilecki. Lublin: UMCS, 2002.

Przełęcki, Marian. „Wezwanie do samozatraty”. Więź 12 (1973): 5–10.

Relacje i doświadczenia społeczne osób z niepełnosprawnością. Dyskursy pedagogiki specjalnej 8. Red. Czesław Kossakowski, Amadeusz Krause, Marta Wójcik. Toruń: Akapit, 2009.

Rozenbajgier, Małgorzata. „Funkcjonowanie społeczne uczniów z niepełnosprawnością i pełnosprawnych w klasach integracyjnych”. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 4 (2020): 59–70.

Sadziak, Aleksandra, Matczak, Dawid, Wieczorek, Marta. „Postawy młodzieży wobec osób z niepełnosprawnością w zależności od ich środowiska szkolnego – badanie pilotażowe”. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania 42–43 (1–2) (2022): 259–279.

Scior, Katrina. „Public awareness, attitudes and beliefs regarding intellectual disability: A systematic review”. Research of Developmental Disabilities 32 (2011): 2164–2182.

Sidor-Piekarska, Bożena. „Relacje uczniów z niepełnosprawnością intelektualną z rówieśnikami w kształceniu niesegregacyjnym”. W: Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym, red. Ewa Domagała-Zyśk, 65–81. Lublin: KUL, 2012.

Sreberski, Artur. Nadzieja na miłosierdzie jako wyzwanie współczesnej pedagogiki społecznej. W: Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej, red. Krystyna Marzec-Holka, 130–138. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2005.

Styczeń, Tadeusz. „Na początku była prawda. U genezy pojęcia osoby”. Ethos, 33/34 (1996): 15–30.

Szudra, Anna. Personalistyczna filozofia wychowania jako fundament pedagogiki dialogu (praca doktorska). Lublin: KUL, 2007.

Tabulski, Mariusz. Edukacja i formacja w młodzieżowych wspólnotach religijnych. Jasna Gora-Kraków: Paulinianum, 2004.

Twardowski, Andrzej. „Uwarunkowania skuteczności nauczania integracyjnego dzieci z niepełnosprawnościami”. W: Osoba z niepełnosprawnością – opieka, terapia, wsparcie, red. Ditta Baczała, Jacek J. Błeszyński, Marzenna Zaorska, 67–80. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2009.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, 1672, 1718 i 2005) ogłoszono dnia 12 maja 2023 r. (obowiązuje od dnia 1 września 2017 r.). W: https://www.prawo.vulcan.edu.pl/przegdok.asp?qdatprz=akt&qplikid=4186 [dostęp: 20.03.2024].

Walczak, Anna. „Koncepcja rozumienia Innego w kategorii spotkania”. W: Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, cz. I, red. Ewa Marynowicz-Hetka, 430–439. Warszawa: PWN, 2006.

Wereszczyńska, Katarzyna. „Udział nauczycieli-wychowawców w kształtowaniu zachowań prospołecznych uczniów szkół średnich w dobie przesileń zachodzących we współczesnym świecie”. Rocznik Pedagogiczny 45 (2022): 120–124.

Wiącek, Grzegorz. „Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w klasie – wskazówki praktyczne dla organizacji kształcenia integracyjnego”. W: O poznawaniu siebie i świata przez dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, red. Władysława Pilecka, Karol Bidziński, Małgorzata Pietrykiewicz, 473–481. Kielce: Wydawnictwo UHP Jana Kochanowskiego, 2008.

Wojciechowski, Franciszek. Niepełnosprawność. Rodzina. Dorastanie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2007.

Wyczesany, Janina. „Postawy młodzieży gimnazjalnej wobec osób niepełnosprawnych – analiza porównawcza”. W: Problemy edukacji i socjalizacji osób niepełnosprawnych, t. 11: Człowiek z niepełnosprawnością w przestrzeni społecznej, red. Zenon Gajdzica, 61–65. Kraków: Impuls, 2009.

Information

Information: Polish Pedagogical Thought, X (2024), Issue 10, pp. 279 - 294

Article type: Original article

Titles:

Polish: Urzeczywistnianie osobowe dzieci i młodzieży w środowisku szkolnym na drodze relacji z osobami z niepełnosprawnością
English: Personal Self-Fulfilment of Children and Youth in the School Environment Through Relationships with Persons with Disabilities

Authors

https://orcid.org/0000-0002-1476-8278

Małgorzata Łobacz
John Paul II Catholic University of Lublin
, Poland
https://orcid.org/0000-0002-1476-8278 Orcid
All publications →

John Paul II Catholic University of Lublin
Poland

https://orcid.org/0009-0009-3971-8734

Paweł Łobacz
The Academy of Zamość
, Poland
https://orcid.org/0009-0009-3971-8734 Orcid
All publications →

The Academy of Zamość
Poland

Published at: 11.2024

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Małgorzata Łobacz (Author) - 50%
Paweł Łobacz (Author) - 50%

Information about author:

Małgorzata Łobacz – adiunkt w Katedrze Biografistyki Pedagogicznej Instytutu Pedagogiki w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Adres do korespondencji: Instytut Pedagogiki KUL, ul. Droga Męczenników Majdanka 70, 20-325 Lublin; e-mail: gkolomanska@kul.pl.

Paweł Łobacz – asystent w Katedrze Biografistyki Pedagogicznej i Historii Wychowania w Akademii Zamojskiej. Adres do korespondencji: Instytut Pedagogiki Akademii Zamojskiej, ul. Pereca 2, 22-400 Zamość; e-mail: pawellobacz@wp.pl.

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish