FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Edukacja kulturalna i kształtowania kompetencji społecznych dzieci a myśl konserwatywna

Publication date: 14.11.2022

Polish Pedagogical Thought, VIII (2022), Issue 8, pp. 155 - 170

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.22.008.16061

Authors

,
Renata Pater
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-9450-3690 Orcid
All publications →
Joanna Olszewska-Gniadek
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-3853-6615 Orcid
All publications →

Titles

Edukacja kulturalna i kształtowania kompetencji społecznych dzieci a myśl konserwatywna

Abstract

W badaniach edukacyjnych prowadzonych na początku XXI wieku ważne miejsce zajmuje problematyka kompetencji społecznych w procesie kształcenia i wychowania estetycznego dzieci. Te kompetencje są nabywane nie tylko w rodzinie i w szkole, ale również poprzez kontakt z dziedzictwem kultury, działalność edukacyjną takich instytucji jak muzeum czy teatr. W ostatnich latach, zdominowanych przez wszechobecną technicyzację i relatywizację życia, wyjątkowego znaczenia nabrały inicjatywy ukierunkowane na rozwijanie umiejętności społecznych dzieci już od najmłodszych lat. W okresie pandemii bezpośrednie interakcje społeczne zostały mocno ograniczone, a działania edukacyjne przeniosły się w dużej mierze do Internetu.

Przedmiotem niniejszego opracowania autorki czynią działania proponowane przez tradycyjne instytucje kultury w kontekście myśli konserwatywnej. Rozpoznaniem badawczym objęto treści, formy i metody ofert kierowanych do dzieci w przekazie dziedzictwa kultury i sztuki wybranych muzeów oraz teatrów w Polsce (ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa). Analizie poddano strony internetowe instytucji oraz wyniki lokalnego konkursu. Tłem rozważań jest myśl konserwatywna, która w centrum edukacji stawia rodzinę jako najważniejsze środowisko wychowawcze, ale odwołuje się także do wartości dziedzictwa kultury i tradycji. W tym kontekście na szczególną uwagę zasługują działania wpływające na kształtowanie się kompetencji społecznych w holistycznie ujmowanym rozwoju człowieka.


Cultural Education and the Formation of Children’s Social Competence and Conservative Thought

In educational research conducted at the beginning of the 21st century, the issue of social competences in the process of education and aesthetic upbringing of children occupies an important place. They are acquired not only in the family and at school, but also through contact with cultural heritage, educational activities of such institutions as museum or theatre. In recent years, dominated by the ubiquitous technicisation and relativization of life, initiatives aimed at developing children’s social skills from an early age have become exceptionally important. In the period of the pandemic, direct social interaction was severely limited, and educational activities moved largely to the Internet.

The subject of this study are the activities proposed by traditional cultural institutions in the context of conservative thought. The research covers the content, forms, and methods of programs addressed to children for the transmission of cultural and artistic heritage by selected museums and theatres in Poland (with particular emphasis on Krakow). The websites of the institutions and the results of a local competition were analyzed. The background of the considerations is conservative thought, which places the family at the center of education as the most important educational environment, but which also refers to the values of cultural heritage and tradition.In this context, particular attention will be paid to those activities that affect the formation of social competences in human development, as holistically understood.

References

Download references
Chłodna-Blach, Imelda. Od paidei do kultury wysokiej. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu. Wydawnictwo KUL, 2016.
Cichosz, Mariusz. „Rodzina w pedagogice społecznej. Badania i kierunki poszukiwań. Family in social pedagogy: studies and research directions”. Wychowanie w Rodzinie 2 (2020), Tom XXIII: 13–23.
Duvignaud, Jean. „Sociologie du theatre. Essai sur les ombres collectives”. Revue francaise de sociologie 8 (4) (1967): 572–574.
Dziecko i dzieciństwo. Wybrane konteksty badań, red. Monika Nawrot-Borowska, Dariusz Zając. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2017.
Gajda, Janusz. Wartości w życiu i edukacji człowieka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013.
Gardner, Howard. Inteligencje wielorakie. Nowe horyzonty w teorii i praktyce, tłum. Andrzej Jankowski. Warszawa: Laurum, 2009.
Gałkowski, Jerzy Wacław, Stanisław Karol Gałkowski. Wartość, kultura, humanistyka. Wokół filozofii wychowania. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakówie, 2019.
Gorniewicz, Józef. Edukacja teatralna dzieci w placówkach kulturalno-oświatowych. Warszawa: Wydawnictwo COMUC, 1990.
Hausbrandt, Andrzej. Teatr w społeczeństwie. Warszawa: WSiP, 1983.
Jagodzińska, Katarzyna. „Partycypacja publiczności w polskich muzeach”. Muzealnictwo 62 (2021): 189–197.
Kostkiewicz, Janina. „Polskie koncepcje i kierunki rozwoju pedagogiki kultury (1918–1939)”. W: Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski, 177–188. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019.
Kosno, Magdalena, Mikołaj Spodaryk. Dzieci i sztuka. Współpraca: Przemysław Bąbel, Elżbieta Kaproń. Kraków: Małopolski Instytut Kultury, 2021.
Kowalska, Agnieszka. „Wybrane koncepcje badań cywilizacji”. The Polish Journal of the Art and Culture 3 (2012): 13–54.
Krasnodębski, Mikołaj. „Paideia jako uprawa potencjalności człowieka zmierzająca do pełni jego człowieczeństwa. Wprowadzenie do klasycznej filozofii edukacji”. Polska Myśl Pedagogiczna 5 (2019): 161–176.
Kubinowski, Dariusz, Urszula Lewartowicz. Animacja kultury w perspektywie pedagogicznej. Studia i szkice. Kraków: Impuls, 2018.
Kusiak, Paweł. „Konserwatywne ideały wychowawcze w dobie dominacji deweyowskiego paradygmatu edukacyjnego”. Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych. Kwartalnik 4 (2013): 79–92.
„List Ojca Świętego Jana Pawła II do artystow”. L’ Osservatore Romano, 5–6 (1999). W: Jan Paweł II do artystów. Artyści do Jana Pawła II, 28–57. Lublin: Gaudium, Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej, 2006.
Olbrycht, Katarzyna. „Aksjologiczny sens upowszechniania kultury i edukacji kulturalnej”. W: Upowszechnianie kultury wyzwaniem dla edukacji kulturalnej, red. Katarzyna Olbrycht, Ewelina Konieczna, Jolanta Skutnik, 27–37. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008.
Olbrycht, Katarzyna. Edukacja kulturalna jako edukacja do wzrastania w człowieczeństwie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019.
Olbrycht, Katarzyna. „Potrzeba afirmacji człowieka jako wyzwanie dla wychowania”. Horyzonty Wychowania 50 (19) (2020): 93–104.
Olbrycht Katarzyna. Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2002.
Olszewska-Gniadek, Joanna. Teatr młodzieży w świetle badań na terenie Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009.
Olszewska-Gniadek, Joanna. „Terapia przez sztukę w Teatrze Ludowym w Krakowie”. W: Edukacja teatralna a pedagogika teatralna: idee i praktyka, red. Joanna Olszewska-Gniadek, Katarzyna Plebańczyk, Joanna Szulborska-Łukaszewicz, Barbara Turlejska, 170–193. Kraków: Attyka, 2017.
Ostrowska, Krystyna. W poszukiwaniu wartości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 1994.
Pasternak-Zabielska, Magdalena. Raport z badań. Instytucje kultury w okresie Covid-19. Muzealne strategie docierania do widzów, Warszawa: NIMOZ, 2021.
Pater, Renata. „Działalność Izabeli Czartoryskiej w służbie wychowania patriotycznego i edukacji muzealnej. Powstanie muzeów narodowych”. Polska Myśl Pedagogiczna 1 (2015): 175–190.
Pater, Renata. Edukacja muzealna – muzea dla dzieci i młodzieży, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.
Pater, Renata, Oleksiy Karamanov. „Museum education in the context of socio-cultural changes in the countries of Eastern Europe (using the examples of Poland, Ukraine and Russia)”. Muzeologia a kulturne dedičstvo (Museology and Cultural Heritage) 8 (2) (2020): 17–30.
Rakoczy, Marta. Miejsce zachwytu w dobie pandemii. Muzeum pilnie potrzebne, 2020, https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/edukacja/baza-wiedzy/miejsce-na-zachwyt-w-dobie-pandemii [dostęp: 5.10.2021].
Schulz, Roman. Całość i struktura systemowego oglądu edukacji. Kraków: Impuls, 2020.
Szlachta, Bogdan. Konserwatyzm. Z dziejów tradycji myślenia o polityce. Kraków – Warszawa: Ośrodek Myśli Politycznej, 1998.
Szuman, Stefan. O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 1990.
Śliwerski, Bogusław. „Źródła i główne przesłanki wychowania konserwatywnego w III RP”. Studia z Teorii Wychowania 3/1 (4) (2012): 10–24.
Torowska, Joanna. Edukacja na rzecz dziedzictwa kulturowego. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008.
Wielomski, Adam. Konserwatyzm. Główne idee, nurty i postacie. Warszawa: Fijorr Publishing, 2007. Wiśniewski, Rafał, Grażyna Pol, Rafał Pląska, Anna Bąk. Oswajając zmienność. Kultura lokalna z perspektywy domów kultury. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2021.
Wojtyła, Karol. Osoba i czyn. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1969.
Zalewski Dariusz. Wychować człowieka szlachetnego. Lublin: Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, 2013.
Żurakowski, Bogusław. „Słowo wstępne”. W: Kultura artystyczna w przestrzeni wychowania, red. Bogusław Żurakowski, 7–10. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.

Information

Information: Polish Pedagogical Thought, VIII (2022), Issue 8, pp. 155 - 170

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Edukacja kulturalna i kształtowania kompetencji społecznych dzieci a myśl konserwatywna

English:
Cultural Education and the Formation of Children’s Social Competence and Conservative Thought

Authors

https://orcid.org/0000-0002-9450-3690

Renata Pater
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-9450-3690 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

https://orcid.org/0000-0002-3853-6615

Joanna Olszewska-Gniadek
Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland
https://orcid.org/0000-0002-3853-6615 Orcid
All publications →

Jagiellonian University in Kraków, Gołębia 24, 31-007 Kraków, Poland

Published at: 14.11.2022

Article status: Open

Licence: CC BY  licence icon

Percentage share of authors:

Renata Pater (Author) - 50%
Joanna Olszewska-Gniadek (Author) - 50%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish