Czynniki narodowy i państwowy w rozwoju moralnym człowieka a problem patriotyzmu. Refleksja w oparciu o myśl pedagogiczną Jacka Woronieckiego OP (1878–1949) – konteksty współczesne

Maria M.  Boużyk

Titles

Abstract

National and State Factors in Man’s Moral Development and the Problem of Patriotism. Reflections based on the Pedagogical Thought of Friar Jacek Woroniecki (1878–1949): Contemporary contexts

The aim of the article is to interpret Jacek Woroniecki’s concept of “nation” and “state” in the contemporary contexts of globalisation and cultural integration with a view to re-defining patriotism. The article consists of three parts. Part 1 poses the question about the importance of a nation and a state for man’s life. Part 2 discusses the issue of national tradition seen as a controversial factor of modern patriotism. Part 3 presents Woroniecki’s ontology of the nation and the state. Raising these important topics provides the author with an opportunity to popularise the thoughts of the Polish educator.

Following the analysis, the article demonstrates that the concept of contemporary patriotism should not only take into account the cultural factor, but also that it should not juxtapose it with the legislative one. It argues that both types of communities, i.e. the nation and the state, affect the development of man’s personal identity and social activities. To be more specific, the nation and the state use different, albeit complementary, means in educating the individual: while the nation exerts influence on the character of the members of the community through customs, the state cares about laws. By clarifying the ontic determinants of both social formations, the article reveals the fundamental principle of their existence, i.e. moral education of the individual. This principle is of universal significance and it can be helpful in re-defining patriotism in a way suitable to the needs of contemporary culture.

The aim of the article is to interpret Jacek Woroniecki’s concept of “nation” and “state” in the contemporary contexts of globalisation and cultural integration with a view to re-defining patriotism. The article consists of three parts. Part 1 poses the question about the importance of a nation and a state for man’s life. Part 2 discusses the issue of national tradition seen as a controversial factor of modern patriotism. Part 3 presents Woroniecki’s ontology of the nation and the state. Raising these important topics provides the author with an opportunity to popularise the thoughts of the Polish educator.

Following the analysis, the article demonstrates that the concept of contemporary patriotism should not only take into account the cultural factor, but also that it should not juxtapose it with the legislative one. It argues that both types of communities, i.e. the nation and the state, affect the development of man’s personal identity and social activities. To be more specific, the nation and the state use different, albeit complementary, means in educating the individual: while the nation exerts influence on the character of the members of the community through customs, the state cares about laws. By clarifying the ontic determinants of both social formations, the article reveals the fundamental principle of their existence, i.e. moral education of the individual. This principle is of universal significance and it can be helpful in re-defining patriotism in a way suitable to the needs of contemporary culture.

Keywords

nation, state, patriotism, globalism, integration processes, moral development, tradition

References

Bauman, Zygmunt. Globalizacja i co z tego dla ludzi wynika, przeł. Ewa Klekot. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2000.

Boużyk, Maria M. „Patriotyzm w ujęciu Jacka Woronieckiego: podpowiedzi dla współczesnej pedagogiki”. Forum Pedagogiczne 2 (2017): 197–208.

Brzozowska, Małgorzata. Kłopotliwa miłość. Patriotyzm w polskich dyskursach publicystycznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2014.

Fukuyama, Francis. Koniec historii, przeł. Tomasz Bieroń, Marek Wichrowski. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1997.

Grzybowski, Jacek. „Czy relacja – najsłabszy rodzaj bytowości w metafizyce św. Tomasza – może stanowić fundament realnego bytu narodowego”. Rocznik Tomistyczny 5 (2016): 247–262.

Grzybowski, Jacek. Byt, tożsamość, naród. Próba wyjaśnienia formuły „tożsamość narodowa” w perspektywie metafizyki. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2012.

Grzybowski, Jacek. „Czy idee nacjonalistyczne zakwestionują społeczeństwo liberalno-demokratyczne? Rozważania o przyszłości narodu w świecie diaspory i bezdomności”. Civitas: Studia z filozofii polityki 14 (2012): 137–163.

Habermas,Jürgen. Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy,przeł. B. Markiewicz. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN, 1993.

Hermann, Henryk. „Jakiego patriotyzmu potrzebują dziś: Polska i Polacy?”. W: Patriotyzm współczesnych Polaków,red. Aleskandra. Skrabacz, 73–87.Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2012.

Jan Paweł II. Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2005.

Kalinowska, Katarzyna. Jacek Woroniecki o społeczeństwie i państwie. Lublin: Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, 2005.

Kołakowski, Leszek. „Samozatrucie otwartego społeczeństwa”.W: tenże, Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań,206–216. Londyn: Aneks, 1984.

Krąpiec, Mieczysław A. Człowiek i prawo naturalne. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1999.

Krąpiec, Mieczysław A. Metafizyka. Zarys podstawowych zagadnień. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1978.

Krąpiec, Mieczysław A. O ludzką politykę. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1998.

Krąpiec, Mieczysław A. „O patriotyczne wychowanie”. W: Wychowanie do patriotyzmu, red. Waldemar Janiga. 77–81.Przemyśl – Rzeszów: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej, 2006.

Krąpiec, Mieczysław A. Rozważania o narodzie. Lublin: Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, 2004.

Król, Marcin. Patriotyzm przyszłości. Warszawa: Wydawnictwo „Szklane Domy”, 2004.

Krzysztofek, Kazimierz, Szczepański, Marek S. Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2005.

Lyotard, Jean-François. Postmodernizm dla dzieci. Korespondencja 1982–1985, przeł. J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1998.

Marcuse, Herbert. Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego, przeł. Stanisław Konopacki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991.

Maritain, Jacques. Człowiek i państwo, przeł. Adam Grobler. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1993.

Martin, Hans-Peter, Schumann Harald. Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt, przeł. Marek Zybura, Wrocław: Wyd. Dolnośląskie, 1999.

Popper, Karl R. Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, przeł. Halina Krahelska, t. 1–2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.

Salij, Jacek.Patriotyzm dzisiaj. Poznań: „W drodze”, 2005.

Schrade, Ulrich.„Problematyka narodu i ojczyzny w ujęciu J. Woronieckiego i I.M. Bocheńskiego”. Arcana 3 (2000): 60–78.

Sułek, Andrzej. Psychospołeczne uwarunkowania patriotyzmu i nacjonalizmu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2012.

Szczerski, Krzysztof, Utopia europejska. Kryzys integracji i polska inicjatywa naprawy. Kraków: Biały Kruk, 2017.

Tarasiewicz, Paweł. Spór o naród. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2003.

Toffler, Alvin. Trzecia fala, przeł. Ewa Woydyłło, Michał Kłobukowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997.

Wistuba, Gabriela. Prowadzić ku Zbawcy. Duszpasterstwo w nauczaniu i posłudze o. Jacka Woronieckiego OP, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 2011.

Woroniecki, Jacek. Katolicka etyka wychowawcza, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1986.

Woroniecki, Jacek.„Moralność a religia”. W: tenże, U podstaw kultury katolickiej, 55–70. Lublin: Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, 2002.

Woroniecki, Jacek. Quaestio disputata de natione et statu civili – O narodzie i państwie, przeł. R. Maliszewski. Lublin: Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, 2004.

Information

Information: Polish Pedagogical Thought, IV (2018), Issue 4, pp. 113 - 130

DOI: https://doi.org/10.4467/24504564PMP.18.005.8644

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Czynniki narodowy i państwowy w rozwoju moralnym człowieka a problem patriotyzmu. Refleksja w oparciu o myśl pedagogiczną Jacka Woronieckiego OP (1878–1949) – konteksty współczesne

English:

National and State Factors in Man’s Moral Development and the Problem of Patriotism. Reflections based on the Pedagogical Thought of Friar Jacek Woroniecki (1878–1949): Contemporary contexts

Authors

Maria M. Boużyk

https://orcid.org/0000-0001-8887-2521

Cardinal Stefan Wyszyński University, Dewajtis 5, Warszawa, Poland

Published at: 28.05.2018

Article status: Open

Licence: CC BY-NC-ND

Percentage share of authors:

Maria M. Boużyk (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish

View count: 1704

Number of downloads: 1010

<p> National and State Factors in Man’s Moral Development and the Problem of Patriotism. Reflections based on the Pedagogical Thought of Friar Jacek Woroniecki (1878–1949): Contemporary contexts</p>

Pobierz pełny tekst

Titles

Abstract

Keywords

References

Information

Authors