Occupational burnout as a result of vocational mismatch
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEWypalenie zawodowe jako rezultat niedopasowania zawodu
Publication date: 28.02.2024
Homo et Societas, 2023, Issue 8/2023, pp. 53 - 70
https://doi.org/10.4467/25436104HS.23.005.19117Authors
Wypalenie zawodowe jako rezultat niedopasowania zawodu
Współcześnie praca jest jednym z ważniejszych elementów życia. Stawia ona wiele wyzwań pracownikom oraz organizacjom, w których osoby te pracują. Praca stała się już nie tylko miejscem, gdzie zarabiamy środki aby móc się utrzymać, ale coraz częściej jest budowaniem kariery czy realizowaniem swojego powołania czy spełnianiem swoich marzeń.
Zagrożeniem, z jakim coraz częściej mierzy się współczesny pracownik, jest wypalenie zawodowe. Temat ten jest niezwykle ważnym społecznie ze względu na pracownika oraz sposób funkcjonowania organizacji, w której on pracuje. Wypalenie zawodowe wpływa zarówno na pracownika, jego życie zawodowe i osobiste oraz na firmę, w której pracuje. Natomiast wypalenie zawodowe częściej spotyka się u pracowników, którzy wykonują zawody niedopasowane do ich zainteresowań, uzdolnień, warunków psychofizycznych i zdrowotnych. Dlatego tak ważny jest odpowiedni wybór zawodu, ponieważ w pracy jednostka spędza ponad połowę swojego życia.
Bajcar B., Borkowska A., Czerw A., Gąsiorowska A. (2011). Satysfakcja z pracy w zawodach z misją społeczną. Psychologiczne uwarunkowania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bańka A. (1992). Bezrobocie. Podręcznik pomocy psychologicznej. Poznań: Wydawnictwo Print-B.
Buser K., Kaul-Hecker U. (2003). Medizinische Psychologie, Medizinische Soziologie. Wyd. 5, München.
Caplan R.D. (1987). Person-environment fit theory and organizations: Commensurate dimensions, time perspectives, and mechanisms. „Journal of Vocational Behavior”, nr 31.
Chirkowska-Smolak T. (2012). Psychologiczny model zaangażowania w pracę. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Duchniewicz S. (2007). Metody organizacji i zarządzania. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Menedżerskie PTM.
Fengler J. (2000). Pomaganie męczy. Wypalenie w pracy zawodowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
French J.R.P., Jr., Rodgers W.L., Cobb S. (1974). Adjustement as personenviron ment fit. W: G. Coelho, D. Hamburg, J. Adams (red.), Coping and adaptation (s. 316–333). New York: Basic Books
Freudenberg H.J., Richelson G. (1980). Burnout: The High Cost of High Achievement. New York: Doubleday
Freudenberger H. (1974). Staffburn out. „Journal of Social Issues”.
Gerlach R. (2008). Praca człowieka jako problem pedagogiczny. W: R. Gerlach (red.), Praca człowieka w XXI wieku. Konteksty – wyzwania – zagrożenia (s. 117–126). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Jachnis A. (2008). Psychologia organizacji. Kluczowe zagadnienia. Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin.
Jastrzębowska A. (2020). Dopasowanie kompetencyjne człowieka do pracy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Jurkiewicz C. (2003). Zespół wypalenia zawodowego pracowników domów pomocy społecznej. „Praca Socjalna”, nr 3, s. 28–49.
Krawulska-Ptaszyńska A. (1992). Analiza czynników wypalenia zawodowego u nauczycieli szkół średnich. „Przegląd Psychologiczny”, nr 3, Lublin: Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Psychologiczne i Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Lazarus R.S., Folkman S. (1984). Stress. Appraisal and coping. New York: Springer.
Lewitow N. (1965). Psychologia pracy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Mańkowska B. (2022). Wypalenie zawodowe. Źródła, mechanizmy, zapobieganie. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Maslach C. (1976). Burned-out. „Human Behavior”, nr 5.
Maslach C. (1982). Burnout: The Cost of Caring. New York: Pretince Hall.
Maslach C. (1982). Burnout. Multidimensional perspective. W: W.B. S haufeli, C. Maslach, T. Marek, Burnout: Professional Burnout: Recent Developments in Theory and Research. Washington.
Maslach C. (2000). Wypalenie – w perspektywie egzystencjalnej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe – przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Maslach C. (2004). Wypalenie – w perspektywie wielowymiarowej. W: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Maslach C., Jackson S. (1986). The Maslach Burnout Inventory. Palo Alto, C.A. Maslach C., Leiter M.P. (1997). The truth about burnout. San Francisco: Jossey-Bass.
Maslach C., Leiter M.P. (1998). Burnout. W: H. Friedmann (red.), Encyclopedia of Mental Health. San Diego.
Maslach C., Leiter M.P. (2000). Burnout. W: G. Fink (red.), Encyclopedia of stress, vol. 1. San Diego: Academia Press.
Maslach C., Leiter M.P. (2011). Prawda o wypaleniu zawodowym. Co robić ze stresem w organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Moore J.E. (2000). Why it this happening? A casual attribution approach to work exhaustion consequences. Academy of Management Review, http://www.findar-ticles.com.
Niedziałek D. (2001). Poczucie stresu zawodowego pracowników socjalnych i opiekunek środowiskowych. „Praca Socjalna”, nr 4.
Ogińska-Bulik N. (2006). Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła – konsekwencje – zapobieganie. Warszawa: Difin.
Poprawa R. (2001). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. W: G. Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Sęk H. (1994). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Społeczne i podmiotowe uwarunkowania. W: J. Brzeziński, L. Witkowski (red.), Edukacja wobec zmiany społecznej. Poznań – Toruń: Wydawnictwo Edytor.
Sęk H. (2023). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: PWN. Stawiarska P. (2016). Wypalenie zawodowe w perspektywie współczesnego świata. Warszawa: Difin.
Szmagalski J. (2008). Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych. Warszawa: Instytut Rozwoju Służb Socjalnych.
Świderski T., Langer D., Popkowska-Zerbin H. (1999). Wypalenie zawodowe a poczucie koherencji u lekarzy. „Nowiny Psychologiczne”, nr 3.
Toeplitz-Winiewska M. (2011). Wypalenie zawodowe w zawodach zaufania społecznego. W: I. Czarnota-Bojarska, I. Zinserling (red.), W kręgu psychologii społecznej (s. 158–171). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Westman M., Edem D. (1997). Effects of a respite from work on burnout Vacation relief and fade-out. „Journal of Applied Psychology”, nr 4, University of Maryland.
Wiatrowski Z. (2000). Podstawy pedagogiki pracy. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.
Information: Homo et Societas, 2023, Issue 8/2023, pp. 53 - 70
Article type: Original article
Titles:
Wypalenie zawodowe jako rezultat niedopasowania zawodu
Occupational burnout as a result of vocational mismatch
Instytut Zarządzania i Spraw Społecznych, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie University of the National Education Commission, Krakow
Poland
Institute of Psychiatry and Neurology in Warsaw
Poland
Published at: 28.02.2024
Article status: Open
Licence: None
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 397
Number of downloads: 426