Zagrożenia hybrydowe dla bezpieczeństwa Polski ze strony Białorusi po 2020 r.
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 2024
Wschodnioznawstwo, 2024, Tom 18, s. 231 - 253
https://doi.org/10.4467/20827695WSC.24.015.20630Autorzy
Zagrożenia hybrydowe dla bezpieczeństwa Polski ze strony Białorusi po 2020 r.
Pomimo oczywistych zalet i korzyści rządów demokratycznych i gospodarki rynkowej, we współczesnym świecie można zaobserwować tendencje odchodzenia od demokratycznych form rządzenia przy jednoczesnej konsolidacji reżimów autorytarnych, której celem jest przede wszystkim zachowanie personalistycznych modeli władzy. Współistnienie państw demokratycznych i autorytarnych jest najważniejszym wyzwaniem XXI w. dla zapewnienia bezpieczeństwa globalnego i regionalnego. Głównym powodem napięć międzynarodowych na obecnym etapie jest to, że reżimy autorytarne są z natury agresywne, zarówno w polityce wewnętrznej, jak i zagranicznej. Praktyka pokazuje, że rządy niedemokratyczne co do zasady, usprawiedliwiają przed ludnością swoje systemowe błędy i nietrafione kalkulacje ekonomiczne, powołując się na zagrożenia zewnętrzne, płynące od państw demokratycznych.
Tematem publikacji jest wykazanie agresywnej natury białoruskiej dyktatury i ocena jej wrogich działań wobec sąsiednich państw demokratycznych. W opracowaniu zwrócono również szczególną uwagę na analizę skuteczności polityki demokratycznej w przeciwdziałaniu atakom militarnym i hybrydowym ze strony państw niedemokratycznych.
W artykule zbadano na konkretnych przykładach zagrożenia hybrydowe, z których korzysta białoruska dyktatura, w tym m.in. zachęcanie do nielegalnej migracji, propaganda i dezinformacja, próby podważenia stabilności i wywołania paniki w sąsiednim kraju poprzez działania wywrotowe, tworzenie problemów środowiskowych, etc.
Autorzy podjęli się również próby oceny, na ile obrona krajów demokratycznych przed agresywnymi działaniami autorytarnych sąsiadów jest efektywna. Wydaje się bowiem, że środki podejmowane przez kraje demokratyczne w celu zwalczania agresywnych działań są wyraźnie niewystarczające i często nieskuteczne. Głównym powodem tego jest brak zbiorowej strategii i realizacji aktywnej i skoordynowanej polityki. Zdaniem autorów zbiorowa strategia mogłaby obejmować różne środki, przede wszystkim ograniczenie międzynarodowej osobowości prawnej reżimów naruszających prawo międzynarodowe i ustawodawstwo krajowe, a także skuteczne karanie przestępców popełniających zbrodnie przeciwko ludzkości.
Współistnienie państw demokratycznych i autorytarnych we współczesnym świecie jest faktem nie do zaprzeczenia. Kluczowym staje się, aby współistnienie to odbywało się na zasadach pokojowych. Aby to jednak osiągnąć, niezbędne są nieustające i holistyczne działania całej wspólnoty międzynarodowej.
AES – tsennoye priobreteniye ili istochnik beskonechnykh poter’? Rassledovaniye „Belsata” [21 XII 2021], https://belsat.eu/ru/programs/21-12-2021-aes-tsennoe-priobretenie-ili-istochnik-beskonechnyh-poter-rassledovanie-belcata.
Beglyy pol’skiy soldat Chechko dal trekhchasovuyu press‑konferentsiyu: rasskazyvayem, chto on soobshchil [10 II 2022], https://news.zerkalo.io/life/9842.html?c.
Charlish, A., Poland investigating crime against Belarusian opposition figure [19 VII 2024], https://www.reuters.com/world/europe/poland-investigating-crime-against-belarusian-opposition-figure-2024-07-19/.
Chołodowski, M., Przejścia nie ma. 126 zdarzenia na granicy UE z Białorusią. Kryzys na granicy polsko‑białoruskiej [18 VII 2024], https://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/7,35241,31152527,126-smierci-na-granicy-ue-z-bialorusia-report-fundacji-ocalenie.html.
Desyatki millionov. V Predstavitel’stve YES rasskazali, skol’ko vlozhili v ukrepleniye belorusskoy granitsy [9 VI 2021], https://news.zerkalo.io/economics/152.html?c.
Dubinyanskiy, M., Velikoye kitayskoye zlo [8 IV 2023], https://www.pravda.com.ua/rus/articles/2023/04/8/7396916/.
Fukuyama, F., The End of History and the Last Man, New York 1992.
Gargalyk, T., Andzhey Pochobut – simvol bespretsedentnykh repressiy i bor’by [11 III 2024], https://www.dw.com/ru/zurnalist-andzej-pocobut-simvol-besprecedentnyh-repressij-i-borby/a-68490982.
Gargalyk, T., Vykhod RB iz Orkhusskoy konventsii: kakimi budut posledstviya? [25 VII 2022], https://www.dw.com/ru/vyhod-rb-iz-orhusskoj-konvencii-kakimi-budut-posledstvija/a-62584882.
Garri Kasparov: Otstupleniye Zapada nachalos’ ne pri Baydene, a v 1991 godu [17 VII 2024], https://charter97.org/ru/news/2024/7/17/603238/.
Geddes, B., Wright, J.G. & Frantz, E., How dictatorships work: Power, personalization, and collapse, Cambridge 2008.
GES i sudokhodstvo na rekakh: k chemu privedot ispol’zovaniye vodnogo potentsiala Belarusi v promyshlennykh tselyakh? [10 XII 2021], https://bahna.land/ru/reki-i-ozera/ges-i-sudokhodstvo-na-rekakh-k-chemu-privedet-ispolzovanie-vodnogo-potentsiala-belarusi-v-promyshlennykh-tselyakh.
Konwencja dotycząca statusu uchodźców, 28 VII 1951, „Dziennik Ustaw” 1991, nr 119, poz. 515.
Kociubiński, K., Polityczna sylwetka Prezydenta Aleksandra Łukaszenki w publicystyce polskiej – przykład „Newsweeka”, [in:] Białoruś – Polska: przeszłość i teraźniejszość, eds. M.S. Wolański, G. Tokarz, Wrocław 2007.
Lukashenko zayavil, chto polyaki rasstrelyali „sotni tysyach migrantov” i khoteli vykrast’ belorusskogo pogranichnika dlya obmena [28 I 2022], https://news.zerkalo.io/economics/9204.html?c.
Lukashenko – prokuroram: Znayete, inogda ne do zakonov [10 IX 2020], https://nashaniva.com/ru/258800.
Mróz, M., Strategiczne wyzwania wschodniego sąsiedztwa. Rzeczpospolita Polska i Republika Białoruś w latach 1991‑2022, Warszawa 2024.
Nerush, V., God posadke samoleta Ryanair: chto v itoge poteryal Lukashenko [23 V 2022], https://www.dw.com/ru/god-vynuzhdennoj-posadke-samoleta-ryanair-v-minske-chto-poterjal-lukashenko/a-61903211.
Pol’skiy sud’ya poprosil ubezhishche v Belarusi. V Pol’she on byl figurantom skandala o diskreditatsii sudey, vystupavshikh protiv sudebnoy reformy [6 IV 2024], https://www.currenttime.tv/a/belarus-tomas-shmidt/32935083.html.
Pol’skiye vlasti zayavili o zaderzhanii 22 shpionov iz Belarusi i Rossii za posledniye 14 mesyatsev [21 VII 2023], https://www.currenttime.tv/a/polsha-shpiony-rossiya-belarus/32513062.html.
Rosenau, J.N. & Farrell, R.B., Approaches to Comparative and International Politics, Evanston 1966.
Shadurski, V., Międzynarodowa działalność Demokratycznej Białorusi w czasie kryzysu legitymizacji reżimu autorytarnego (2020‑2023), „Wschodnioznawstwo” 2023.
Shadurskiy, V., Tri desyatiletiya suvereniteta Respubliki Belarus’ (1991‑2021): tochka nevozvrata ne proydena, „Wschodnioznawstwo” 2022.
Shadurskiy, V., Verkhnedvinskiy rayon: vyzovy i perspektivy belorusskogo prigranich’ya, [in:] Problemy istorii i kul’tury pogranich’ya: gumanitarnoye znaniye i vyzovy vremeni, eds. V.A. Ganskiy et al., Daugavpils 2017.
Sakavik, M., Zachem Putin i Lukashenko ugrozhayut Pol’she „vagnerovtsami”? [24 VII 2023], https://www.dw.com/ru/spektakl-putina-i-lukasenko-zacem-polse-ugrozaut-vagnerovcami/a-66332295.
Silitski, V., Contagion Deterred: Preemptive Authoritarianism in the Former Soviet Union (the Case of Belarus), CDDRL Working Papers 66, Stanford 2006, https://web.archive.org/web/20070611192356/http://iis-db.stanford.edu/pubs/21152/Silitski_No_66.pdf.
Tsitata s „Minskogo foruma”: dekan fakul’teta mezhdunarodnykh otnosheniy BGU kratko ob”yasnil, chto proiskhodit [3 XII 2020], https://gazetaby.com/post/citata-s-minskogo-foruma-dekan-fakulteta-mezhdunar/171394/.
Valeriy Zaluzhnyy: Istoriya segodnya yeshche razdayet ukrainskomu narodu shans [23 VII 2024], https://charter97.org/ru/news/2024/7/23/603954/.
V Belarusi grazhdanina Pol’shi prigovorili k 14 godam kolonii po obvineniyu v shpionazhe i agenturnoy deyatel’nosti [8 VII 2024], https://www.currenttime.tv/a/belarus-polsha/33026324.html.
V Pol’she arestovali dvukh grazhdan Belarusi i polyaka, podozrevayemykh v podgotovke diversiy v strane po zadaniyu rossiyskoy razvedki [29 V 2024], https://www.currenttime.tv/a/v-polshe-arestovali-dvuh-belorusov-i-polyaka/32971089.html.
Zakon Respubliki Belarus’ „O Gosudarstvennoy granitse Respubliki Belarus’” (№ 419-Z), https://gpk.gov.by/zakonodatelstvo/laws/.
Informacje: Wschodnioznawstwo, 2024, Tom 18, s. 231 - 253
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Wrocławski
Polska
Publikacja: 2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-SA
Udział procentowy autorów:
Informacje o autorze:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 25
Liczba pobrań: 13