FAQ

Wykorzystanie psychoterapii poznawczo-behawioralnej w radzeniu sobie z nadmiernym stresem

Data publikacji: 30.12.2022

Sztuka Leczenia, Tom 37 (2022), Tom 37, Numer 2, s. 57 - 63

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.015.16674

Autorzy

,
Aleksandra Dziektarz
Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu w Bochni
https://orcid.org/0000-0002-8601-917X Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Sylwia Wójcik
Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu w Bochni
https://orcid.org/0000-0002-5648-8952 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wykorzystanie psychoterapii poznawczo-behawioralnej w radzeniu sobie z nadmiernym stresem

Abstrakt

Obecna sytuacja na świecie – utrzymująca się od ponad dwóch lat pandemia COVID-19 oraz trwająca od końca lutego 2022 r. wojna w Ukrainie – doprowadziła do wzrostu niepokoju, lęku i braku poczucia bezpieczeństwa. Naruszenie stabilizacji oraz trudności w zaspokajaniu potrzeb sprzyjają utrzymywaniu się nadmiernego, destrukcyjnego stresu, co z kolei wpływa na rozwój zaburzeń psychicznych i chorób odstresowych. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie roli psychoterapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu zaburzeń rozwijających się w związku z doświadczaniem nadmiernego stresu oraz przedstawienie technik pomocnych w radzeniu sobie z napięciem psychofizycznym, które można wykorzystywać zarówno w trakcie psychoterapii, jak i stosować samemu w ramach dbania o własne zdrowie. W opracowaniu przybliżono mechanizm działania i komponenty stresu, przedstawiono również właściwości psychoterapii poznawczo-behawioralnej jako nurtu o naukowo udowodnionej skuteczności, oferującego metody leczenia wielu zaburzeń psychicznych i bogatego w konkretne, ustrukturyzowane i empirycznie sprawdzone techniki pracy.

ABSTRACT

Using cognitive-behavioral therapy in managing excessive stress

The current global situation – the pandemic of COVID-19 which has persisted for two years, and the war in Ukraine lasting from the end of February 2022 – led to the increase of anxiety and fear, and the loss of complacency. The violation of stability and difficulties in addressing needs foster the endurance of excessive, destructive stress, which, in turn, contributes to the development of mental disorders and stress-related illnesses. This article is intended to describe the role of cognitive-behavioral therapy in the context of treating disorders related to excessive stress, and to present some techniques helpful in coping with psychophysical tension, which may be either used during psychotherapy, or as part of one’s individual healthcare. This paper presents not only the mechanisms and components of stress, and its characteristics, but it also describes cognitive-behavioral psychotherapy as an approach of scientifically proven effectiveness, offering various methods of treatment for many mental disorders, and rich in specific, structured and empirical work techniques.

Wkład Autorów / Authors’ contributions: Aleksandra Dziektarz 50%, Sylwia Wójcik 50%

Bibliografia

Beck J.S. (2012). Terapia poznawczo-behawioralna. Podstawy i zagadnienia szczegółowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Clark D., Beck A. (2018). Zaburzenia lękowe. Podręcznik z ćwiczeniami opartymi na terapii poznawczo-behawioralnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Hayes S.C., Smith S. (2014). W pułapce myśli. Jak skutecznie poradzić sobie z depresją, stresem i lękiem. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Heszen I. (2013). Psychologia stresu. Korzystne i niekorzystne skutki stresu życiowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Huńczak M. (2017). Zaakceptuj siebie. O sile samowspółczucia. Warszawa: Samo Sedno.

Lazarus A. (2011). Wyobraźnia w psychoterapii. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Leahy R. (2014). Pokonaj depresję, zanim ona pokona ciebie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Maslow A. (2006). Motywacja i osobowość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Mietzel G. (1998). Wprowadzenie do psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Padesky A., Greenberger D. (2018). Umysł ponad nastrojem. Zmień nastrój poprzez zmianę sposobu myślenia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pikkujämsä M., Ervasti A. (2020). CupOfTherapyTM. Jak dbać o siebie, by być szczęśliwym i dawać szczęście innym. Kraków: Wydawnictwo Znak Emotikon.

Popiel A., Pragłowska E. (2008). Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.

Rothbaum B.O., Foa E.B., Hembree E.A. (2019). Odzyskaj życie po traumie. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Selye H. (1977). Stres okiełznany. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Sapolsky R.M. (2010). Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sławińska A. (2016). Zastosowanie progresywnej relaksacji mięśni Jacobsona w praktyce klinicznej. Psychiatria i Psychoterapia, 12(4), 3–15.

Wydział Psychologii UW (2021). Pandemia COVID-19 w Polsce. Perspektywa psychologiczna. Warszawa.

Informacje

Informacje: Sztuka Leczenia, Tom 37 (2022), Tom 37, Numer 2, s. 57 - 63

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Wykorzystanie psychoterapii poznawczo-behawioralnej w radzeniu sobie z nadmiernym stresem

Angielski:

Using cognitive-behavioral therapy in managing excessive stress

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-8601-917X

Aleksandra Dziektarz
Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu w Bochni
https://orcid.org/0000-0002-8601-917X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu w Bochni

https://orcid.org/0000-0002-5648-8952

Sylwia Wójcik
Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu w Bochni
https://orcid.org/0000-0002-5648-8952 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu w Bochni

Publikacja: 30.12.2022

Otrzymano: 31.03.2022

Zaakceptowano: 22.07.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Aleksandra Dziektarz (Autor) - 50%
Sylwia Wójcik (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski