Stymulanty jako leki nootropowe w społeczności studenckiej

Aleksandra Grześkowiak; Krystian  Czernikiewicz; Ewa  Jarmużek; Anita  Jeleń; Michał  Nowak; Anna  Podolska; Piotr Skalski

Tytuły

Abstrakt

Stimulants as nootropic drugs in the student community

Modern pharmacology is used not only in therapy, but also in many areas of everyday life, such as sports or science. Just as doping agents increase efficiency and strength, nootropic drugs affect the ability to concentrate and memorize, and therefore enjoy growing interest of the academic community. Most commonly used are stimulants, including amphetamine, methylphenidate, modafinil, caffeine and nicotine. Many substances commonly considered to be so-called smart drugs improve cognitive abilities, but their pro-health value is questionable. The aim of the study is to analyze various aspects of the phenomenon of using stimulants by students during studying, i.e. mechanisms of action and effectiveness, side effects and users’ awareness of the potential threats.

Streszczenie

Współczesna farmakologia znajduje zastosowanie nie tylko w terapii, ale również w wielu codziennych obszarach życia, takich jak sport czy nauka. Podobnie jak środki dopingowe zwiększają wydolność i siłę, tak leki nootropowe wpływają na zdolność koncentracji i zapamiętywania, dzięki czemu cieszą się rosnącym zainteresowaniem w społeczności akademickiej. Do najczęściej stosowanych należą stymulanty, m.in. amfetamina, metylofenidat, modafinil oraz kofeina. Wiele substancji powszechnie uważanych za tzw. smart drugs poprawia zdolności kognitywne, lecz ich wartość prozdrowotna jest dyskusyjna. Celem pracy jest analiza różnych aspektów korzystania przez studentów ze środków stymulujących podczas nauki, tj. mechanizmów działania i efektywności, działań niepożądanych oraz świadomości użytkowników co do potencjalnych zagrożeń.

Modern pharmacology is used not only in therapy, but also in many areas of everyday life, such as sports or science. Just as doping agents increase efficiency and strength, nootropic drugs affect the ability to concentrate and memorize, and therefore enjoy growing interest of the academic community. Most commonly used are stimulants, including amphetamine, methylphenidate, modafinil, caffeine and nicotine. Many substances commonly considered to be so-called smart drugs improve cognitive abilities, but their pro-health value is questionable. The aim of the study is to analyze various aspects of the phenomenon of using stimulants by students during studying, i.e. mechanisms of action and effectiveness, side effects and users’ awareness of the potential threats.

Słowa kluczowe

leki nootropowe stymulanty, smart drugs, studenci, doping akademicki, brain enhancement drugs, nootropics, students, academic doping

smart drugs, brain enhancement drugs, nootropics, students, academic doping

Bibliografia

Adere A., Yimer N.B., Kumsa H., Liben M.L (2017). Determinants of psychoactive substances use among Woldia University students in Northeastern Ethiopia. BMC Research Notes, 10(1), 441, https://doi.org/10.1186/s13104-017-2763-x (dostęp: 1.06.2022).

Batistela S., Bueno O., Vaz L.J., Galduroz J. (2016). Methylphenidate as a cognitive enhancer in healthy young people. Dementia & Neuropsychologia, 10(2), 134–142, https://doi.org/10.1590/S1980-5764-2016DN1002009(dostęp: 1.06.2022).

Brand R., Koch H. (2016). Using caffeine pills for performance enhancement. An experimental study on university students’willingness and their intention to try neuroenhancements. Frontiers in Psychology, 7, 101, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.00101 (dostęp: 1.06.2022).

Cappelletti S., Piacentino D., Sani G., Aromatario M. (2015). Caffeine: cognitive and physical performance enhancer or psychoactive drug? Current neuropharmacology, 13(1), 71–88, https://doi.org/10.2174/1570159X1366614121021565529 (dostęp: 1.06.2022).

Cropsey K.L., Schiavon S., Hendricks P.S., Froelich M., Lentowicz I., Fargason R. (2017). Mixed-amphetamine salts expectancies among college students: Is stimulant induced cognitive enhancement a placebo effect? Drug and Alcohol Dependence, 178, 302–309, https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2017.05.024 (dostęp: 1.06.2022).

Człapińska M., Zalewska-Kaszubska J. (2019), Rozpowszechnienie przyjmowania substancji poprawiających wydolność umysłową, fizyczną oraz wygląd zewnętrzny wśród studentów Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Problemy Higieny i Epidemiologii, 100(2), 110–114.

Deline S., Baggio S., Studer J., N’Goran A.A., Dupuis M., Henchoz Y., Mohler-Kuo M., Daeppen J.B., Gmel G. (2014). Use of neuroenhancement drugs: prevalence, frequency and use expectations in Switzerland. International Journal of Environmental Research and Public Health, 11(3), 3032–3045, https://doi.org/10.3390/ijerph110303032 (dostęp: 1.06.2022).

Emanuel R.M., Frellsen S.L., Kashima K.J., Sanguino S.M., Sierles F.S., Lazarus, C.J. (2013). Cognitive enhancement drug use among future physicians: findings from a multi-institutional census of medical students. Journal of General Internal Medicine, 28(8), 1028–1034, https://doi.org/10.1007/s11606-012-2249-4(dostęp: 1.06.2022).

Esposito M., Cocimano G., Ministrieri F., Rosi G.L., Nunno N.D., Messina G., Sessa F., Salerno M. (2021). Smart drugs and neuroenhancement: what do we know? Frontiers in Bioscience (Landmark edition), 26(8), 347–359, https://doiorg/10.52586/4948 (dostęp: 1.06.2022).

Fernandez A., Mascayano F., Lips W., Painel A., Norambuena J., Madrid E. (2015). Effects of modafinil on attention performance, short-term memory and executive function in university students: a randomized trial. Medwave, 15(5), e6166, https://doi.org/10.5867/medwave.2015.05.6166 (dostęp: 1.06.2022).

Fond G., Micoulaud-Franchi J.A., Brunel L., Macgregor A., Miot S., Lopez R., Richieri R., Abbar M., Lancon C., Repantis D. (2015a). Innovative mechanisms of action for pharmaceutical cognitive enhancement: A systematic review. Psychiatry Research, 229(1–2), 12–20, https://doi.org/10.1016/j.psychres.2015.07.006(dostęp: 1.06.2022).

Fond G., Micoulaud-Franchi J.A., Macgregor A., Richieri R., Miot S., Lopez R., Abbar M., Lancon C., Repantis D. (2015b). Neuroenhancement in healthy adults, Part I: Pharmaceutical cognitive enhancement: a systematic review. Journal of Clinical Research & Bioethics, 6(2), https://doi.org/10.4172/2155-9627.1000213 (dostęp: 1.06.2022).

Franke A.G., Bonertz C., Christmann M., Huss M., Fellgiebel A., Hildt E., Lieb K. (2011). Non-medical use of prescription stimulants and illicit use of stimulants for cognitive enhancement in pupils and students in Germany. Pharmacopsychiatry, 44(2), 60–66, https://doi.org/10.1055/s-0030-1268417 (dostęp: 1.06.2022).

Franke A.G., Lieb K., Hildt E. (2012). What users think about the differences between caffeine and illicit/prescription stimulants for cognitive enhancement. PloS One, 7(6), e40047, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0040047 (dostęp: 1.06.2022).

Frati P., Kyriakou C., Del Rio A., Marinelli E., Vergallo G.M., Zaami S., Busardo F.P. (2015). Smart drugs and synthetic androgens for cognitive and physical enhancement: revolving doors of cosmetic neurology. Current Neuropharmacology, 13(1), 5–11, https://doi.org/10.2174/1570159X13666141210221750 (dostęp: 1.06.2022).

Husain M., Mehta M.A. (2011). Cognitive enhancement by drugs in health and disease. Trends in Cognitive Sciences, 15(1), 28–36, https://doi.org/10.1016/j.tics.2010.11.002 (dostęp: 1.06.2022).

Jain R., Chang C.C., Koto M., Geldenhuys A., Nichol R., Joubert G. (2017). Non-medical use of methyl-phenidate among medical students of the University of the Free State. The South African Journal of Psychiatry: the Journal of the Society of Psychiatrists of South Africa, 23, 1006, https://doi.org/10.4102/sajpsychiatry.v23.1006 (dostęp: 1.06.2022).

Kim D. (2012). Practical use and risk of modafinil, a novel waking drug. Environmental Analysis Health and Toxicology, 27, e2012007, https://doi.org/10.5620/eht.2012.27.e2012007 (dostęp: 1.06.2022).

Kumar K., Srija M., Sandeep D., Davarika R., Sai Mounica G. (2016). Nootropics-memory boosters. Journal of Pharmaceutical Biology, 6(1), 14–19, file:///C:/Users/ISS/Downloads/MTE2a2FsYWkxNDc4NTIzNjk.pdf (dostęp: 1.06.2022).

Kusturica J., Hajdarević A., Nikšić H., Skopljak A., Tafi Z., Kulo1A. (2019), Neuroenhancing substances use, exam anxiety and academic performance in bosnian-herzegovinian firstyear university students. Acta Medica Academica, 48(3), 286–293, https://doi.org/10.5644/ama2006-124.269 (dostęp: 1.06.2022).

Lee K.H., Human G., Fourie J., Louw W., Larson C., Joubert G. (2009). Medical students’use of caffeine for ‘academic purposes’and their knowledge of its benefits, side-effects and withdrawal symptoms. South African Family Practice, 51(4), 322–327, https://doi.org/10.1080/20786204.2009.10873872 (dostęp: 1.06.2022).

Liakoni E., Schaub, M.P., Maier L.J., Glauser G.V., Liechti M.E. (2015). The use of Prescription Drugs, Recreational Drugs, and “Soft Enhancers”for Cognitive enhancement among Swiss secondary school students. PloS One, 10(10), e0141289, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0141289 (dostęp: 1.06.2022).

Maier L.J., Liakoni E., Schildmann J., Schaub M.P., Liechti M.E. (2015). Swiss university students’attitudes toward pharmacological cognitive enhancement. PloS One, 10(12), e0144402, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0144402(dostęp: 1.06.2022).

Mann J. (2021). Cognitive enhancing drug use by students in the context of neoliberalism: cheating? Or, a legitimate expression of competitive entrepreneurialism? The International Journal of Drug Policy, 95, 102907, https://doi.org/10.1016/j.drugpo.2020.102907(dostęp: 1.06.2022).

Marraccini M.E., Weyandt L.L., Rossi J.S., Gudmundsdottir B.G. (2016). Neurocognitive enhancement or impairment? A systematic meta-analysis of prescription stimulant effects on processing speed, decision-making, planning, and cognitive perseveration. Experimental and Clinical Psychopharmacology, 24(4), 269–284, https://doi.org/10.1037/pha0000079 (dostęp: 1.06.2022).

McLellan T.M., Caldwell J.A., Lieberman H.R. (2016). A review of caffeine’s effects on cognitive, physical and occupational performance. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 71, 294–312, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763416300690?via%3Dihub (dostęp: 1.06.2022)..

Rahamathulla M.P. (2017). Prevalence, side effects and awareness about energy drinks among the female university students in Saudi Arabia. Pakistan Journal of Medical Sciences, 33(2), 347–352, https://doi.org/10.12669/pjms.332.12084 (dostęp: 1.06.2022).

Roberts C.A., Jones A., Sumnall H., Gage S.H., Montgomery C. (2020). How effective are pharmaceuticals for cognitive enhancement in healthy adults? A series of meta-analyses of cognitive performance during acute administration of modafinil, methylphenidate and D-amphetamine. European Neuropsychopharmacology: the Journal of the European College of Neuropsychopharmacology, 38(4), 40–62, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0924977X20302145?via%-3Dihub (dostęp: 1.06.2022).

Rozenek E.B., Gorska M., Wilczyńska K., Waszkiewicz N. (2019). In search of optimal psychoactivation: stimulants as cognitive performance enhancers. Arhiv za Higijenu Rada i Toksikologiju, 70(3), 150–159, https://doi.org/10.2478/aiht-2019-70-3298 (dostęp: 1.06.2022).

Schelle K.J., Olthof B.M., Reintjes W., Bundt C., Gusman-Vermeer J., van Mil A.C. (2015). A survey of substance use for cognitive enhancement by university students in the Netherlands. Frontiers in Systems Neuroscience, 9, 10, https://doi.org/10.3389/fnsys.2015.00010 (dostęp: 1.06.2022).

Schmidt A., Muller F., Dolder P.C., Schmid Y., Zanchi D., Liechti M.E., Borgwardt S. (2017). Comparative effects of methylphenidate, modafinil and MDMA on response inhibition neural networks in healthy subjects. The International Journal of Neuropsychopharmacology, 20(9), 712–720, https://doi.org/10.1093/ijnp/pyx037(dostęp: 1.06.2022).

Sharif S., Guirguis A., Fergus S., Schifano F. (2021). The use and impact of cognitive enhancers among university students: a systematic review. Brain Sciences, 11(3), 355, https://doi.org/10.3390/brainsci11030355 (dostęp: 1.06.2022).

Silveira da Rosa R., Lejderman B., Santana Ferreira P.E.M., Possapp da Rocha G.M. (2014). Patterns of non-medical use of methylphenidate among 5^th and 6th year students in a medical school in southern Brazil. Trends in Psychiatry and Psychotherapy, 36(2), 101–106, https://doi.org/10.1590/2237-6089-2013-0065 (dostęp: 1.06.2022).

Urban K.R., Gao W.J. (2014). Performance enhancement at the cost of potential brain plasticity: neural ramifications of nootropic drugs in the healthy developing brain. Frontiers in Systems Neuroscience, 8(38), https://doi.org/10.3389/fnsys.2014.00038 (dostęp: 1.06.2022).

Vargo E.J., Petroczi A. (2016). “It was me on a good day”: exploring the smart drug use phenomenon in England. Frontiers in Psychology, 7, 779, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.00779(dostęp: 1.06.2022).

Wanat G., Woźniak-Holecka J. (2011). Ocena konsumpcji produktów zawierających kofeinę wśród młodzieży akademickiej i licealnej. Problemy Higieny i Epidemiologii, 92(3), 695–699, http://www.phie.pl/pdf/phe-2011/phe-2011-3-695.pdf (dostęp: 1.06.2022).

Wiciński M., Węclewicz M., Miętkiewicz M., Stanisławski J., Malinowski B., Grześk E., Stolarek W., Grześk G. (2015). Neurostymulanty –farmakologia przyszłości czy już narkotyki? Stosowanie metylofenidatu i modafinilu w celu polepszenia wyników w nauce. W: A. Wolska-Adamczyk (red.), Współczesne kierunki działań prozdrowotnych. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Infrastruktury i Zarządzania w Warszawie, 195–209.

Wilens T.E., Carrellas N.W., Martelon M., Yule A.M., Fried R., Anselmo R., McCabe S.E. (2017). Stymulanty jako leki nootropowe w społeczności studenckiej Neuropsychological functioning in college students who misuse prescription stimulants. The American Journal on Addictions, 26(4), 379–387, https://doi.org/10.1111/ajad.12551(dostęp: 1.06.2022).

Wood S., Sage J.R., Shuman T., Anagnostaras S.G. (2014). Psychostimulants and cognition: a continuum of behavioral and cognitive activation. Pharmacological Reviews, 66(1), 193–221, https://doi.org/10.1124/pr.112.007054(dostęp: 1.06.2022).

Zajączkowski M., Grzybiak M., Zajączkowski S. (2011). Amfetamina –lek czy narkotyk? Amphetamine –cure or drug? Annales Academiae Medicae Gedanensis, 41, 109–114, file:///C:/Users/ISS/Downloads/P_03-Zajaczkowski.pdf (dostęp: 1.06.2022).